سوم خرداد یادآور آزادی خرمشهر نه فقط یک واقعه بزرگ تاریخی، بلکه پیروزی معجزه مانندی نصیب رزمندگان اسلام و مردم ایران شد که می‌توان از آن به اراده الهی بر آزادی خرمشهر یاد کرد.

سوم خرداد در تقویم جمهوری اسلامی ایران، به عنوان روز مقاومت، ایثار و پیروزی نامگذاری شده است.

در سراسر سال‌های پر افتخار دفاع مقدس، روزهای بزرگی به ثبت رسیده است که عظمت و اهمیت آن همواره در اذهان باقی خواهد ماند و سوم خرداد، روز آزادسازی خرمشهر در خلال جنگ تحمیلی نیز از همین افتخارات دوران هشت سال دفاع مقدس است.

سوم خرداد نه فقط یادآور آزادی خرمشهر که یادآوری فداکاری ها و ایستادگی های تحسین برانگیز مدافعان ایران اسلامی در برابر نیروهای متجاوز است.

فتح خرمشهر از لحاظ نظامی، به‌عنوان نقطه عطفی در تاریخ جنگ ایران و عراق شناخته شد و بازتاب جهانی داشت.

در آن زمان صدام ادعا می کرد که اگر ایرانیان بتوانند خرمشهر را آزاد کنند کلید بغداد را به نیروهای ایرانی می‌دهد و این سخنان صدام بیانگر آن بود که در این منطقه دیوار دفاعی بسیار مستحکمی بنا کرده است که نفوذ به آن به این راحتی نیست .

رژیم بعث عراق با اشغال خرمشهر می‌کوشید مهمترین اهرم فشار خود را برای واداشتن ایران به شرکت در مذاکرات صلح، حفظ کند. عراق با از دست دادن خرمشهر، از نظر سیاسی تکیه‌گاهش را برای مذاکره از دست داد.

برای اینکه بزرگی و عظمت عملیات آزاد سازی خرمشهر برای مردم گرانقدر روشن شود می‌بایست به ابعاد و اهداف مختلف آن اشاره کرد چرا که با شناخت دقیق آن، بهتر می‌توان عظمت این عملیات را درک کرد.

باید خاطرات تلخ و شیرین آن روزها، دلاورمردی مردان و زنان و شهامت و جسارت جوانان آن زمان و مظلومیت کودکان این سرزمین را بارها و بارها در فیلم و نوشته و کتاب و تصویر آنچنان تکرار کرد تا در ذهن نسل های آینده حک شود که چه بر مردمان آن روزگاران جنگ گذشت.

به همین منظور امروز بهانه مبارکی بود تا خبرنگاران ایرنا در سراسر کشور به سراغ رزمندگانی که در زمان آزاد سازی خرمشهر نقشی داشته اند بروند و با آنان به گفت و گو بنشینند تا برایمان از آن روز بگویند .

در میان انبوه رزمندگان اسلام که در آزادسازی خرمشهر حضور داشتند، رزمندگانی از  شهرستان های مختلف در قالب تیپ های متعددی از استان های کشور در عملیات بیت المقدس شرکت کردند، از میان آنان تعدادی به درجه رفیع شهادت نایل آمدند و تعداد نیز به افتخار جانبازی برای وطن رسیدند.

 

جمعی از رزمندگان و نیروهای مدافع خرمشهر، عملیات بیت المقدس را یکی از بزرگترین دستاوردهای ایستادگی رزمندگان در دروران دفاع مقدس پس از عملیات فتح المبین می‌دانند.

ایاد برام‌زاده یکی از مدافعان و فاتحان خرمشهر که چهار بار در عملیات‌های مختلف مجروح شده است سوم خرداد را بزرگترین و ماندگارترین روز در تاریخ جمهوری ایران اسلامی عنوان کرد و گفت: شهر خرمشهر به عنوان سمبل مقاومت در برابر حمله دشمن در این روز به آغوش میهن اسلامی برگشت و خونین شهر به خرمشهر تبدیل شد.

وی افزود: دشمن ۸۰ درصد خرمشهر را با خاک یکسان کرده بود و هزاران مین در کوچه و خیابان های آن کاشته بود به طوریکه تردد در این شهر مشکل بود.

این رزمنده هشت سال دفاع مقدس ادامه داد: صدام خرمشهر را به عنوان بزرگترین بندر خاورمیانه اشغال کرد و می خواست از آن به عنوان برگ برنده در جنگ استفاده کند.

استاندار کردستان نیز در این باره گفت: افتخارات دوران دفاع مقدس باید نسل به نسل به جوانان انتقال یابد تا بدانند آزادسازی خرمشهر با چه رشادت، جوانمردی و ایستادگی‌هایی محقق شده است.

بهمن مرادنیا اظهار داشت: رسالت بزرگی بر دوش افتخارآفرینان آن روزها است چرا که این افتخارات در تاریخ ما ثبت شده و باید نسل به نسل به جوانان انتقال یابد تا بدانند آزادسازی خرمشهر با چه رشادت، جوانمردی و ایستادگی‌هایی محقق شده است.

وی افزود: اگر امروز دشمن جرات حضور در منطقه و تجاوز به خاک کشور ما را ندارد به این دلیل است که قبلا تجربه کرده و شکست خورده‌ و افتخارات امروز ما نشأت گرفته از افتخارآفرینی‌های گذشته است.

 فرمانده تیپ ۷۱پادگان ابوذر سرپل‌ذهاب نیز در باره فتح خرمشهر گفت: حماسه بزرگ آزادسازی خرمشهر نتیجه همدلی و هم‌افزایی نیروهای مسلح و حضور ملت غیور ایران در حراست از میهن اسلامی بود.

سرتیپ دوم ستاد «جلیل شاطری»افزود: حماسه عظیم و ماندگار آزادسازی خرمشهر در سوم خرداد سال ۱۳۶۱، جلوه‌ای عظیم از نصرت الهی و محصول وحدت، همدلی و هم‌افزایی نیروهای مسلح، حضور حماسی ملت غیور ایران در حراست از میهن اسلامی، پیروزی در تقابل اراده‌ها و به ثمر نشستن وعده الهی بود.

وی اظهار داشت: غرورآفرینان ایران اسلامی با توکل به خدا، اعتماد و اطمینانی که به نصرت‌های الهی داشتند و آن را از لِسان و چهره پر از امید و آرامش حضرت امام خمینی (ره) به ودیعه گرفته بودند، با همدلی و هم‌افزایی، برگی دیگر به اوراق زرین و پرافتخار کشور افزودند.

مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان کرمانشاه، فتح خرمشهر را نماد غیرت و همت ایرانی دانست که در سایه ایمان، وحدت و اتحاد نیروهای مسلح و با بهره‌گیری از ظرفیت بزرگ بسیج مردمی به دست آمد.

حجت الاسلام هادی عسکری با گرامیداشت سوم خرداد سالروز آزادسازی خرمشهر و یاد و خاطره رشادت ها و دلاوری‌های رزمندگان هشت سال دفاع مقدس به ویژه شهدا و جانبازان عملیات بیت المقدس، فتح خرمشهر را تجلی‌گر الطاف خداوند به ملت ایران دانست .

او سوم خرداد را فرصتی برای تبیین نقش حماسه آفرینان این رویداد بزرگ تاریخ انقلاب اسلامی برشمرد که باید به نقش و اهمیت همه حماسه آفرینان آن توجه کرد و یاد و خاطره شان را گرامی داشت.

جانشین شهید کاوه در لشگر ویژه شهدا در خصوص نقش رزمندگان خراسانی در عملیات آزادسازی خرمشهر نیز  گفت: در عملیات الی بیت المقدس فرمانده گردان شهید صادق توسلی بودم. در شروع این عملیات از تیپ ۲۱ امام رضا(ع) خراسان در مرحله نخست در ۲ منطقه وارد عملیات و بعد از عقب راندن دشمن به سمت خرمشهر سرازیر شدیم.

سرتیپ پاسدار بازنشسته محمود باقرزاده افزود: تیپ ۲۱ امام رضا(ع) هم در همان شب اول هویزه را باز پس گرفت و در مرحله دوم کار خود را به سمت خرمشهر آغاز کرد و در همین عملیات بود که مهدی خادم الشریعه فرمانده تیپ امام رضا(ع) به شهادت رسید.

این سردار دوران دفاع مقدس گفت: در ذهنم خرمشهر، شهر بندری و اقتصادی با امکانات بسیار زیاد بود اما وقتی برای نخستین بار وارد خرمشهر شدم کل شهر مخروبه بود از طرف دیگر می دیدیم که روی دیوارها نوشته اند "آمده ایم که بمانیم" اما اگر آمده بودندکه بمانند چرا شهر را به این وضعیت در آوردند و این همه ویرانه به جا گذاشتند؟ چرا خوی وحشیگری داشتند؟ دشمن در ورود به خرمشهر و در گمرک این شهر ۲ هزار خودروی تویوتای سواری و تمام انبارهای گمرک را به آتش کشید در حالی که می توانست آنها را برای خود به عنوان غنیمت ببرد داعش زاییده همین تفکر و آدم‌هاست.

باقرزاده افزود: ما نگذاشتیم که دشمن بماند و آنها را بیرون کردیم و امروز هم همه کسانی که برای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورهای اسلامی از جمله فلسطین و یمن دندان تیز کرده اند حواسشان باشد که پیروزی از آن مسلمانان است. ما زاده عاشورا هستیم و شعار هیهات من الذله را در عمل نشان دادیم و کسانی که چشم و گوش به آن طرف دارند حواسشان باشد اگر خودمان به فکر خودمان نباشیم کسی به فکر ما نیست.

یکی دیگر از پیشکسوتان و فرماندهان دوران دفاع مقدس در شیراز ، فتح خرمشهر را یکی از حماسه‌های مهم دوران دفاع مقدس دانست و گفت: این عملیات توسط نیروهای ارتش، سپاه و بسیج و با یک برنامه‌ریزی دقیق، منسجم و هدفمند انجام شد.

امیر سرتیپ حسین محمدی افزود: رزمندگان اسلام در جریان این عملیات توانستند خرمشهر را پس از ۱۹ ماه از چنگال نیروهای متجاوز آزاد کنند و دشمن را تا مرزهای بین‌المللی عقب برانند.
وی، عملیات بیت المقدس را یکی از درخشان‌ترین عملیات‌ها در کارنامه نیروهای مسلح در طول دوران دفاع مقدس دانست و بیان کرد: دستاوردهای نظامی و سیاسی این عملیات بسیار عظیم بود و به حق می‌توان گفت که با پایان گرفتن عملیات بیت المقدس، جنگ ایران وعراق وارد مرحله جدیدی شد، مرحله ای که عراق در وضعیت انفعالی و نیروهای مسلح ما در موضع قدرت نظامی قرار گرفتند به نحوی که استراتژی جنگ را تغییر داد.

سردار علی‌اکبر صادق‌‏نژاد یکی دیگر از ایثارگران شهرستان کاشمر از استان خراسان رضوی  است که در صندوقچه سینه خود خاطرات بسیار از دوران دفاع مقدس به ویژه سوم خرداد و آزادسازی خرمشهر دارد.

این سردار گفت: خرمشهر حدود ۵۸۰ روز در اشغال دشمن بود و ترکیب کل شهر تغییر یافته بود. آنان دژهای مختلفی ساخته بودند تا نیرویی نتواند وارد شهر شود، به هر طرف که نگاه می‌کردی کوهی از غم و اندوه می‌دیدی و چه بسیار سرمایه کشور در گمرک  باقی مانده و به دست بعثی‌ها از بین رفته بود. مین‌های مختلف در بسیاری از مناطق جاسازی شده بود، تمام انبارهای میلگرد و آهن خالی بود و تیرآهن‌های چندین متری و میلگردها به‌ صورت درخت در خاک کاشته شده بودند تا هیچ چتربازی در این دشت نتواند پیاده شود.

وی افزود: تمام خودروهای داخل گمرک را در زمین کاشته بودند و دشت عجیبی از خودرو کاشته شده بود، از شیشه، لوازم‌ خانگی و دوچرخه و بسیاری تجهیزات دیگر خاکریز درست کرده بودند، غارت بازارها و خانه‌های مردم و هر امکاناتی که به دردشان می‌خورد صورت گرفته بود و شهر ۱۰۰ درصد تخریب‌ شده بود. دیوارهای سالمی هم که باقی مانده بود پر از شعارهایی بود که به عراقی‌ها روحیه دهد و عنوان‌هایی از قبیل "ما آمده‌ایم که بمانیم نه اینکه برویم"، "خرمشهر بخشی از بلاد عربی" و "ما به عربستان خودمان پا گذاشته‌ایم"، به  چشم می خورد.

 رزمنده دوران دفاع مقدس و همرزم شهید چمران گفت: فتح خرمشهر، حیرت جهانیان را در آن دوران برانگیخت و شوک بزرگی به ارتش رژیم بعث وارد کرد و البته همچنان، جهانیان از این فتح با شگفتی یاد می کنند.

نصرالله اسداللهی ساکن شهرستان ارومیه افزود: فتح خرمشهر نقطه عطفی در تاریخ دفاع مقدس است؛ در زمانی که صدام وعده داده بود اگر ایران بتواند خرمشهر را بگیرد، کلید بصره را به آنها خواهم داد، خرمشهر در نهایت ناباوری رژیم بعثی عراق و حهانیان فتح شد.

وی ادامه داد: باور جهانیان این بود که فتح خرمشهر غیر ممکن است چون عراق سنگرهای محکمی در آنحا ایجاد و مین‌ها و تجهیزات پیشرفته دیگری مستقر کرده بود.

فرمانده قرارگاه منطقه‌ای شمال شرق نیروی زمینی ارتش هم با بیان این که رژیم بعث عراق در حمله به ایران تنها نبود افزود: ۲ ابرقدرت آن زمان در کنار کشورهای عربی همسایه ایران و کشورهای اروپایی به کمک صدام رفتند تا او به خیال خود سه روزه خوزستان را بگیرد و در مدت یک هفته خود را به تهران رسانده و آنجا را نیز فتح کند.
امیر سرتیپ رضا آذریان افزود: لشکر ۷۷ خراسان به عنوان یک یگان عمده در شرق کشور، نقشی تعیین کننده در هشت سال دفاع مقدس داشت و علاوه بر جلوگیری از پیشروی و تثبیت دشمن در سال نخست جنگ، عملیات غرور آفرین ثامن الائمه (ع) را هم انجام داد که این عملیات نخستین عملیات کلاسیک آفندی نیروهای مسلح بود که مبدا اساسی عملیات‌های بزرگ بعدی از جمله عملیات "الی بیت المقدس" شد.

فرمانده سپاه الغدیر یزد گفت: آزادسازی خرمشهر در عملیات بیت‌المقدس اوج عزت و مقاومت ملت قهرمان ایران را در دوران هشت سال دفاع مقدس نشان داد.

سرتیپ رضا پورشمسی افزود: فتح خرمشهر در عملیات بیت‌المقدس قدرت ایمان و اخلاص رزمندگان پرتوان اسلام را در برابر دشمن بعثی و حامیان او نشان داد.

وی ادامه داد: در فتح خرمشهر که نصرت الهی است، ایثارگران جان بر کف در این عملیات ثابت کردند که در مواقع بحرانی نباید به هیچ کس و هیچ چیز جز عنایت حق دلخوش کنیم و همچنان با تبعیت محض از ولایت فقیه در مسیر انقلاب و پاسداری از ارزش‌های دینی و الهی گام برداریم.

امام جمعه ایرانشهر در جنوب سیستان و بلوچستان گفت: آزادی خرمشهر توسط رزمندگان جمهوری اسلامی ایران سیلی محکمی بر صدام و حزب بعث بود. 

حجت الاسلام عیسی بزمانی اظهارداشت: حماسه سوم خرداد جریان و رویدادی شفاف و تاریخ ساز است که سلاح عزم و اراده، ایمان به مکتب و علاقه به میهن اسلامی با توکل به خداوند و اتحاد و همدلی ، جهاد آگاهانه و شجاعانه رزمندگان اسلام، حماسه ازادسازی خرمشهر قهرمان را در پی داشت. 

مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس اصفهان گفت: آزادسازی خرمشهر در سوم خرداد ۶۱ یکی از قله‌های پرافتخار و سراسر رشادت هشت سال دفاع مقدس برای ملت بزرگ ایران است.

سردار مجتبی شیروانیان بیان کرد: این روز  ثمره حمایت‌ها،  پشتیبانی‌ها و ایثارگری‌ ملت در طول دفاع مقدس و در  اعزام فرزندان، همسران و برادران خود به جبهه‌هاست.

وی گفت: پیروزی این عملیات به لطف و مدد الهی صورت گرفت زیرا با وجود وجه تمایز ما با دشمن بعثی که مجهز به سلاح‌ها، تجهیزات و کمک‌های همدستان خود در کشورهای غربی بود،  مردم ایران موفق به بازپس‌گیری خرمشهر به عنوانی فتحی بزرگ شدند.

نماینده ولی فقیه در خوزستان و امام جمعه اهواز هم آزادی خرمشهر را سرآغاز پیروزی‌های بعدی رزمندگان اسلامی در هشت سال دفاع مقدس دانست و گفت:حماسه سوم خرداد شکست هیمنه استکبار جهانی بود.

حجت‌الاسلام سیدنبی موسوی‌فرد اظهار داشت: زنده نگهداشتن یاد و خاطره شهدا عامل تعالی و پویایی نظام مقدس جمهوری اسلامی است.

تاریخ پرفراز و نشیب هشت سال دفاع مقدس گواه دلاورمردی بزرگانی است که سرافرازی ایران اسلامی را رقم زده و با آزاد سازی خرمشهر در سوم خرداد سال ۱۳۶۱ اقتدار ایران اسلامی را به جهانیان ثابت کردند.

سوم خرداد ۱۳۶۱ یکی از بارزترین جلوه‌های پیروزی حق بر باطل است.در چنین روزی خرمشهر که در چهارم آبان ۱۳۵۹ به اشغال دشمن بعثی در آمده بود پس از ۵۷۸ روز بار دیگر با جانفشانی رزمندگان اسلام از دشمن متجاوز آزاد شد و پرچم ایران اسلامی بار دیگر بر فراز مسجد جامع خرمشهر به اهتزاز در آمد.

آزادسازی خرمشهر و حماسه آفرینی فرزندان اسلام در بیرون راندن دشمن از این خطه ، بازتابی جهانی داشت.

در عملیات آزاد سازی خرمشهر ، نیروهای متجاوز بعثی پایگاه خود را از دست داده و با حقارت از خرمشهر بیرون رانده شدند.

عملیات بیت المقدس در ۵۵ دقیقه بامداد یکم اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۱ با رمز مبارک یا علی ابن ابیطالب (ع) برای آزادسازی خرمشهر آغاز شد.

آزادسازی خرمشهر در روز سوم خرداد سال ۱۳۶۱ بعنوان مهم‌ترین هدف عملیات بیت‌المقدس در دوره جنگ ایران و عراق از سوی نیروهای ارتش ، سپاه و بسیج انجام گرفت.

این عملیات بزرگ با جانفشانی رزمندگان اسلام سرانجام به آزاد سازی خرمشهر منجر شد.