اگرچه کلاب هاوس امکان گفت و گوی صوتی افراد با علایق مشترک را فراهم می کند و محدودیت های گفت و گو در تلگرام و اینستاگرام را ندارد، اما محدود کردن استفاده از آن به کاربران گوشی های IOS و همچنین برخی مشکلات امنیتی ناشی از شنود مکالمات به مخاطرات اصلی این اپلیکیشن نوظهور تبدیل شده است.

کلاب هاوس بدون شک مهمترین پدیده رسانه ای پیرامون شبکه های اجتماعی است که نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان مورد توجه کاربران شبکه های اجتماعی قرار گرفته است. نکته قابل توجه در باره این پلتفرم یا نرم افزار مجازی این است که بدون اتکا به تصویر، ویدئو و یا متن و تنها بر پایه صوت ایجاد ارتباط می کند از این رو بسیاری از صاحبنظران علوم ارتباطی تولد کلاب هاوس را با احیای معنای واقعی شبکه اجتماعی و تاکید بر اجتماعی بودن این پلتفرم مترادف دانستند.

با وجود اینکه استفاده از کلاب هاوس تنها برای کاربران گوشی های ios امکانپذیر است اما مخاطبان زیادی در ایران به استفاده و گفت و گو در این شبکه اجتماعی نوظهور ابراز علاقه کردند و اتاق های مجازی مختلفی در حوزه های محتلف سیاسی، اقتصادی و ورزشی در آن تشکیل شده است اما نکته حایز اهمیت که جایگاه کلاب هاوس را دوچندان کرده استفاده برخی سیاست مداران و نزدیک بودن انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ است به نحوی که برخی کارشناسان ارتباطات و صاحب نظران شبکه های اجتماعی کلاب هاوس و بهره گیری از آن را عامل تقویت پیروزی یا شکست در انتخابات ۱۴۰۰ بر شمرده اند.

در کنار این مزیت ها برخی از کارشناسان و کاربران این شبکه اجتماعی نوظهور بر مشکلات امنیتی کلاب هاوس و امکان شنود مکالمات تاکید و آن را پاشنه آشیل اصلی استفاده و بکارگیری گسترده و همه جانبه آن عنوان کردند. درادامه ضمن معرفی این پلتفرم به ابعاد مختلف تاثیرگذاری و مشکلات ناشی از استفاده آن پرداخته شده است:

کلاب هاوس چیست و چه کاربردهایی دارد؟

کلاب هاوس در واقع جدیدترین شبکه‌ اجتماعی پربازدید در جهان است که افراد با علایق مشترک را پراون موضوعی مشترک گرد هم جمع می کند تا بتوانند به روش سنتی صحبت کردن با هم، در مورد مسائل گوناگون بحث و تبادل نظر کنند. به گزارش گاردین، کلاب هاوس به طور رسمی در ماه مارس ۲۰۲۰ به وسیله ۲ کارآفرین شناخته شده آمریکایی به نام‌های پل دیویدسون و روهان ست راه‌اندازی شد. ۲ ماه بعد یعنی در ماه مه ۲۰۲۰، این شبکه تنها ۱۵۰۰ کاربر داشت و ارزش آن ۱۰۰ میلیون دلار بود. اما از زمانی که «ایلان ماسک» به عنوان یکی از شخصیت های مهم جهان فناوری و از برترین ثروتمندان جهان،  میزبان یک چت صوتی در این شبکه اجتماعی شد و این رویداد هم به طور مستقیم در یوتیوب پخش شد، «کلاب هاوس» را به صدر جدول شرکت‌های نوپا یا استارت آپ فرستاد و افراد برای عضویت در آن سر و دست شکستند. به طوری که تا روز اول ماه فوریه سال ۲۰۲۱، کلاب‌هاوس به ۲ میلیون کاربر دست پیدا کرد و ارزش آن به یک میلیارد دلار رسید.  

 اما نکته‌ حایز اهمیت درباره این پلتفرم این است که عضویت در کلاب هاوس تنها با دعوتنامه دعوت کنندگان امکان‌پذیر است و هر کاربر در حال حاضر تنها می‌تواند ۲ نفر را به این شبکه اجتماعی دعوت کند. موضوعی که سبب شده در ایران مشکلات و سوءاستفاده هایی را نیز به وجود آورد به طوریکه جستجو در سایت نیازمندی های آنلاین دیوار نشان می دهد که برخی برای اینوایت(دعوت نامه) کلاب هاوس تقاضای دریافت هزینه کرده اند.

مشکلات کلاب هاوس: از دسترس نبودن نسخه اندروید تا مشکلات امنیتی

شاید پرمخاطره ترین نکته درباره کلاب هاوس همچنان که در مقدمه ذکر شد این باشد که کلاب هاوس اکنون فقط روی سیستم عامل iOS در دسترس است و تنها کاربرانی که موبایل‌های آیفون را در اختیار داشته باشند قادر به دانلود اپلیکیشن و گوش سپردن به مکالمات و مشارکت در آن‌ هستند. البته سازندگان آن گفته اند این اپلیکیشن به زودی در اختیار عموم قرار خواهد گرفت؛ اما به دلایلی این اتفاق تاکنون نیفتاده است. برخی صاحب نظران بر این باورند که دلیل اصلی رفع تدریجی محدودیت ها اینست که سازندگان کلاب هاوس قصد دارند خیلی آرام جامعه مخاطب خود را شکل بدهند و خود را برای آینده و مدیریت تعداد زیادی کاربر آماده کنند. در وب سایت کلاب هاوس گفته شده است که این شبکه اجتماعی برای همه مردم دنیا در دسترس خواهد بود.

از سوی دیگر فون‌آرنا وبسایت معتبر و تخصصی حوزه فناوری در جدیدترین گزارش خود که در اسفند ماه ۱۳۹۹ منتشر شد بر نکته مهم و جنجالی پیرامون این اپ جدید تاکید کرد مبنی بر اینکه که کلاب هاوس که در طول ماه‌های گذشته سروصدای زیادی به راه انداخته است، مشکل امنیتی دارد. فون آرنا در ادامه نوشت به‌تازگی مشخص شده است که کلاب هاوس مشکل امنیتی دارد و می‌تواند اطلاعات شخصی کاربران را به خطر بیندازد. کلاب هاوس اعلام کرده است که کاربران امکان ضبط صدا در این شبکه اجتماعی نخواهند داشت؛ اما هکرها توانسته‌اند راهی برای دسترسی به صدا در کلاب هاوس پیدا کنند. در هفته های گذشته فایل‌های صوتی کلاب هاوس روی وب‌سایت‌های مختلف قرار گرفته و موضوع جالب این است که اپلیکیشن چنین امکانی ندارد و در واقع چنین اتفاقی نباید رخ می‌داد. این موضوع باعث تحقیقات بیشتر در مورد مشکلات امنیتی کلاب هاوس شد. محققان امنیت سایبری استنفورد مدتی پیش شماره آی‌دی تمام کاربران و شماره آی‌دی کلاس‌های آموزشی را منتشر کرده بودند. به نظر می‌رسد شماره آی‌دی کلاس‌ها ارتباط نزدیکی با پروفایل کاربران و شخصیت واقعی آن‌ها دارد. تا این لحظه مشخص شده است که سرورهای کلاب هاوس در شانگهای قرار دارند و احتمال دارد دولت چین بتواند به اطلاعات کاربران و فایل‌های صوتی آن‌ها دسترسی داشته باشد. (۱)

 محمدجواد آذری جهرمی  باشرکت در یکی از اتاق‌های گفتگوی شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» در ایام نوروز ۱۴۰۰ در پاسخ به این سوال که آیا مکالمات و صحبت‌های گروه‌ها در کلاب هاوس ضبط می‌شود گفت: هر کسی که در این کلاب است می‌تواند صحبت‌های گروه‌ها را ضبط کند یعنی بحث آزاد و آشکاری است چون صحبت‌ها در یک محیط عمومی اتفاق می‌افتد.

آیا فیلترینگ کلاب هاوس صحت دارد؟

بحث فیلترینگ کلاب هاوس با توجه به سابقه فیلترینگ تلگرام و همچنین طرح مباحث مختلف  پیوسته از دغدغه های کاربران این پلتفرم بوده و هست. در این راستا محمدجواد آذری جهرمی  در پاسخ به این سؤال که آیا نهادی این مکالمات را زیر نظر دارد یا برنامه‌ای برای فیلتر این شبکه وجود دارد، گفت: «بعید می‌دانم برنامه‌ای برای فیلتر این شبکه وجود داشته باشد و تا به حال من نشنیده‌ام و چنین چیزی مطرح نشده است» (۲) همچنین در اتاق گفت‌وگو در مورد قرارداد چین و ایران نیز یکی از کاربران  از جهرمی و ظریف خواستند تا مانع از فیلترینگ کلاب هاوس شوند. ظریف در پاسخ این خواسته گفت: «من و آذری جهرمی نه فیلتر می‌کنیم و نه موافق فیلتر هستیم.»(۳)

البته این نخستین باری نبود که جهرمی در کلاب هاوس از فیلتر و فیلترینگ سخن گفت. اوایل فروردین ماه نیز او با حضور در یکی دیگر از اتاق‌های گفت‌وگوی کلاب هاوس اعلام کرد که انسداد سایت‌ها به سیاق گذشته منسوخ شده و دیگر با فیلتر و فیلترینگ نمی‌توان جلوی شکاف بین نسل‌ها را گرفت. او در این مورد گفت: «انسداد سایت‌ها به سیاق گذشته دیگر منسوخ است، چه با رمزنگاری‌های پیشرفته و چه با ابزارهای ماهواره‌ای که بزودی فراگیر می‌شود. این اعتقاد اکثر صاحبنظران است.» به باور او در این فضا راهکار مؤثر برای ایفای نقش، تکیه بر جوان‌های خلاق و وارد شدن در رقابت‌ با پلتفرم‌های بین‌المللی است. وی افزود: «اگر موانع داخلی و تنگ‌نظری‌ها رفع شود، جوان‌های توانمندی داریم.»(۴)

منابع گزارش:

۱.ویسایت فون آرنا :https://www.phonearena.com/news/Security-breach-on-Clubhouse-app_id۱۳۰۳۶۲

۲. سخنان وزیر ارتباطات در یکی از اتاق‌های گفتگوی کلاب هاوس در ۱۱ فروردین

۳. سخنان وزیر ارتباطات و وزیر خارجه درباره فیلترینگ کلاب هوس در اتاق گفت‌وگو در مورد قرارداد چین و ایران در ۱۲ فروردین

۴.سخنان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در یک نشست مجازی دید و بازدید عید نوروز در کلاب هاوس در ۲ فروردین