زندگانی حکمت آمیز و غرور آفرین پیشوایان معصوم(ع) و فرزندان برومندشان سرشار از نکات عالی و آموزنده در راستای الگوگیری از شخصیت کامل و بارز آنان بوده و نیز درس های تربیتی آنها نسبت به فرزندان خویش، در تمامی زمینه های اخلاقی و رفتاری سرمشق کاملی برای تشنگان زلال معرفت و پناهگاه استواری برای دوستداران فرهنگ متعالی اهل بیت عصمت(ع) و به ویژه برای نسل جوان خواهد بود. آموزه های عملی در زندگی اهل بیت(ع) در بردارنده دو اصل استوار حماسی و عرفانی زندگانی آنان است که در معرض پرورش و تربیت ناب اسلامی قرار داشته اند، برای عامه مردم جذاب و گام موثری در عرصه تبلیغ دینی خواهد بود.

در میان یاران و پیروان مکتب ولایت و امامت، حضرت عباس(ع) فرزند امام علی(ع) نقشی ممتاز و تاثیرگذری داشت. وی زندگی سه امام معصوم(ع) را درک کرد و در عاشورای سال ۶۱ قمری در راه دفاع از مکتب امامت و حقیقت اسلام به شهادت رسید.

چهارم شعبان ۲۶ هجری، روز ولادت با سعادت حضرت ابوالفضل(ع) در مدینه است؛ ایشان در گستره ای چشم به جهان گشود که رایحه دل انگیز وحی، فضای آن را آکنده بود و در دامان مردی سترگ پرورش یافت که بر کرانه های تاریخ ایستاده بود. او نه به عنوان فرزند امام بلکه به عنوان یک پیرو کامل از نوجوانی همراه پدر و براداران به تکلیف الهی خویش عمل کرد و به عینه صحنه تقابل اسلام انحرافی اموی را با حقیقت اسلام شاهد بود و رشادت ایشان در صحنه کربلا ریشه در تربیت علوی او دارد و اگر در روایت ائمه هدی پس از واقعه کربلا از مقام و منزلت عباس بن ابی طالب سخن گفته می شود، ناشی از صلابت ایمان و عمق باورهای او در گذشته بوده است و همین طور نقش بی بدیل وی در جهاد با ستمگران و منحرفان از اسلام راستین است. پیامبر(ص) درباره حضرت عباس می فرمایند: «خداوند چشمت را روشن گرداند، تو باب الحوائج هستی، از هر که خواستی شفاعت کن.»

روز ولادت حضرت ابوالفضل عباس(ع)، فرصت گرامیداشت همه والامقامانی است که با دلیری و رشادت، ایثار را سرلوحه زندگی خود قرار دادند و با عبور از لذت های دنیوی، سعادت و جاودانگی اخروی و رضایت پروردگار را برگزیدند. نسل امروزی با الگو قرار دادن این دلاوری ها می تواند راه را از بیراهه تشخیص دهد و به کمال مطلوب و رضایت الهی دست یابد. همانگونه که در هشت سال دفاع مقدس، رزمندگان غیور در برابر تجاوز و زورگویی های رژیم بعث ایستادند و جانبازان سربلندی که با گذشتن از سلامت جسم و روح خود در راه دفاع از کشور و انقلاب اسلامی در برابر تهدیدهای دشمن، بزرگترین فداکاری ها را به منصه ظهور رساندند. از خودگذشتگی های سربازان ایران در جنگ تحمیلی سبب شد تا سالروز ولادت قمر بنی هاشم(ع) روز جانباز نامگذاری شود تا اینگونه اندکی از خودگذشتگی و ایثار آن بزرگواران را ارج نهیم.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز میلاد حضرت ابوالفضل(ع) و روز جانباز به گفت وگو با «حجت الاسلام محمدرضا صانعی» استاد تاریخ اسلام و پژوهشگر دینی و همچنین «غلامرضا اسدی» جانباز هشت سال دفاع مقدس، پرداخته است.

درس آموزی حضرت عباس(ع) از مکتب علوی

حجت الاسلام محمدرضا صانعی با اشاره به این نکته که تکلیف حضرت عباس(ع) در دفاع از حریم امامت و خضوع در برابر ولایت منبعث از ایمان باطنی و بصریت دینی است، گفت: قوت ایمان و استواری در راه خدا یکی از بارزترین ویژگی های حضرت عباس(ع) است. ایشان در دامان ایمان و مرکز تقوا پرورش یافته بود و این موارد چنان با روح و روان و تمام وجود او عجین شده بود که وی را به یکی از بزرگان تقوا و توحید مبدل ساخت. مکتب علوی به او آموخته بود که تحت هر شرایط مطیع امام عصر خویش باشد و همانند یک پیرو تمام عیار در رکاب امام(ع) حرکت کند. او به عینه نظاره گر تحمیل صلح بر امام حسن(ع) بود و جامعه شناسی و مردم شناسی و شناخت عمیق او از تفکر قبیلگی و جاهلی امویان بیش از پیش فزونی یافت. او تربیت سیاسی و اجتماعی خود را در عرصه عمل آموخت. وفاداری حضرت عباس(ع) به تصمیم امام حسن(ع) همانند وفاداری او در قیام عاشورا نسبت به امام حسین(ع) است و راز این نوع وفاداری برگرفته از مکتب علوی و سیره نبوی است.

رفتار حضرت عباس(ع) در نهضت کربلا

این استاد دانشگاه با اشاره به رفتار حضرت عباس (ع) در نهضت کربلا بیان داشت: در جمع یاران امام حسین(ع)، قمر بنی هاشم نقش کم نظیر و به عبارت صحیح بی نظیری را ایفا کرد. او نه تنها ایمان و وفاداری خویش را در راه امام(ع) محکم کرد بلکه توانست ایمان و اراده برادرانش را در وفاداری به امام حسین(ع) استوار سازد و تا فرجام شهادت برای لحظه ای از این وفاداری عدول نکرد. قمر بنی هاشم(ع) با درک این معرفت دل در گرو پیشوای خود نهاد و اکنون چون خورشید تابان در آسمان زندگی برای رهایی انسان ها از ظلمات می تابد. اگر به ابعاد نهضت عاشورا توجه شود به وضوح مشاهده می شود که نقش و جایگاه ابوالفضل(ع) در این فضا بسیار اساسی و ماندگار است.

دیگر شباهت مهم علمدار کربلا به امام حسین(ع)، شباهت رفتاری است. حضرت عباس(ع) بایدها و نبایدهای زندگی را با امام زمانش تنظیم می کند که همان انجام واجبات و ترک محرمات است. ابوالفضل(ع) به همگان آموخت که رسیدن به مقام عصمت افسانه نیست. هر که بتواند در دیدگاه و احساس و رفتار خود را به امام زمانش نزدیک کند، مقام و منزلت او رشد یافته و می تواند به نزدیکی مقام عصمت برسد. ولایتمداری تجمیع شباهت های سه گانه دیدگاهی، احساسی و رفتاری به امام معصوم(ع) هر دوره و زمان است. هر قدر شباهتمان به امام(ع) بیشتر باشد، ولایت مداری و بصیرت نیز بیشتر خواهد بود. امام سجاد(ع) می فرمایند که: «خداوند رحمت کند عمویم عباس را، ایثار کرد و امتحان خوبی داد.» بصیرت حضرت ابوالفضل(ع) مانند امامش بود. عملش در پیروی از امام(ع) و استقامتش در کنار ایشان بود. مقام و منزلت علمدار دشت کربلا به حق، مقامی عالی و متعالی شده است.

بینش عمیق و ایمان راسخ، ویژگی حضرت عباس (ع)

این کارشناس دینی ادامه داد: امام صادق (ع) نیز روایتی در مورد حضرت عباس (ع) دارند که می‌فرمایند «عموی ما، عباس، دارای بینشی ژرف و ایمانی راسخ بود؛ همراه با امام حسین (ع) جهاد کرد و نیک آزمایش داد و به شهادت رسید.» از این رو قمر بنی هاشم بصیرتی نافذ و ایمانی مستحکم داشت. ما باید ایمان را دسته بندی کنیم. طبق تعبیر قرآن عده‌ای تنها مسلمان هستند، عده‌ای وارد حریم ایمان شده اند اما عده‌ای حقیقتاً مومن اند و ایمان آنها پایدار است. اتصال برخی به مقام شامخ امامت و ولایت به گونه ای است که طوفان‌های حوادث نمی‌تواند آنها را تکان دهد. امام صادق(ع) در خصوص ایمان حضرت عباس(ع) تعبیر صلب الایمان به معنی ایمان محکم و راسخ را به کار برده اند.

در ادامه گفت وگوی پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا را با غلامرضا اسدی جانباز ۷۵ درصد، که با تأسی از حضرت ابوالفضل(ع)، در هشت سال دفاع مقدس دوشادوش دیگر رزمندگان با دشمنان اسلام و نظام جنگید تا از مرزهای کشور دفاع کند، را از نظر می گذرانیم. غلامرضا اسدی، از همان ابتدای شروع جنگ تحمیلی و از ۱۷ سالگی وارد جبهه های جنگ شد و در مجموع ۴۸ ماه سابقه جبهه دارد و در عملیات‌هایی همچون؛‌ مولی علی (ع)، الی بیت‌المقدس، رمضان، والفجر مقدماتی، مسلم بن عقیل، بدر، والفجر ۸ و کربلای ۴ حضور داشته است.

خط مقدم، هدف نهایی

غلامرضا اسدی در خصوص انگیزه ورودش به جبهه‌های جنگ، گفت: از همان ابتدای کودکی شاهد مبارزه مردم با طاغوت به رهبری امام خمینی(ره) بودم و همین عاملی شد تا تمایل به مبارزه با طاغوت داشته باشم و از هر فرصت و مجالی برای پیوستن به انقلابیون استفاده می‌کردم. در هشت سال دفاع مقدس همه مردم به صورت داوطلبانه برای اعزام به جبهه های حق علیه باطل اقدام کردند اما خیلی از رزمندگان و جانبازان دفاع مقدس گمنام هستند و مردم از ایثار و دلاورمردی های این افراد آگاهی ندارند. نشر و بازتاب فداکاری و ویژگی های شهدا و جانبازان برای نسل جوان، می تواند بسیار آموزنده و راهگشا باشد.

ضرورت قدرشناسی از مجاهدت های مدافعان سلامت

این جانباز دفاع مقدس در ادامه اظهار داشت: مدافعان سلامت در محیط کاری خود فشار بالای کاری متحمل می‌شوند اما رزمندگان دفاع مقدس در محیطی خارج از محدوده خانه و شهرشان خطراتی را متحمل می‌شدند. در کدام جبهه بودن مطرح نیست، بلکه دفاع از مملکت و حفظ سنگر اهمیت دارد.

از همان سالی که وارد جبهه شدم و بر اثر انفجار مین، بدنم دچار آسیب دیدگی شد، هرگز دست از مبارزه برنداشتم و در میدان های مختلف نبرد حضور داشتم. در واقع انگیزه‌ای که برای هر جوان مسلمانی در آن زمان وجود داشت، دفاع از ناموس و میهن بود. رزمندگان در آن دوران سنگرها را حفظ می‌کردند و اکنون نیز باید ملت شریف ایران سنگر تهاجم فرهنگی را حفظ کنند و نگذارند که دشمن از این طریق، باورها و ارزش های ایرانی و اسلامی را مورد تهاجم قرار دهد. باید در خصوص فرهنگ ایثار شهادت فرهنگ‌سازی بیشتری صورت گیرد؛ به خصوص رسانه ملی به شهدا و زندگی آنها بیشتر بپردازند تا فرهنگ ایثار و شهادت زنده نگه داشته شود. تنها نباید در روز مخصوصی مانند روز جانباز از این قشر افراد جامعه تقدیر به عمل آید بلکه باید با برگزاری گردهمایی ها، مراسم و کنگره ها به معرفی ایثارگری خانواده های جانبازان و شهدا پرداخت تا نام و یاد آنها و همچنین رشادت ها و از خودگذشتگی هایشان تا همیشه تاریخ انقلاب مانا بماند. در این میان مسوولان و نهادهای مرتبط با این گروه از جامعه نقش بسزایی دارند که رسیدگی به امور آنها از جمله وظایف آنها به شمار می رود.

مجاهدت های مدافعان سلامت همپای رشادت های رزمندگان اسلام

این جانباز هشت سال دفاع مقدس در ادامه بیان داشت: مدافعان سلامت، شهیدان این کشور هستند؛ اگر بخواهیم باری را از دوش آنها برداریم، باید در این دوران سخت کرونایی با رعایت پروتکل های بهداشتی به آنها کمک کرده تا این بیماری منحوس ریشه کن شود. پرستاران و پزشکان در دوران دفاع مقدس در خط و پشت خط مقدم از جان و دل مایه می‌گذاشتند و امروز نیز کم نمی‌گذارند و در این نبرد حضور دارند.

توسل به امامان(ع) و شهدا

این جانباز دفاع مقدس ضمن اشاره به توسل و تاسی رزمندگان و شهدا به امامان (ع) بیان کرد: تنها چیزی که باعث می‌شود یک فرد مسلمان از این سردرگمی نجات پیدا کند، عشق به باورها است و در این مسیر الگوپذیری از شهدا ما را از قرار گرفتن در مسیر نادرست حفظ می‌کند. با توجه به ریشه و اعتقادات مذهبی که در کشور ما حاکم است، از همان ابتدای کودکی ما را با عشق اباعبدالله الحسین(ع) تربیت کردند و با ورود به جریانات انقلاب به برکت حضور امام خمینی(ره) یک دیدگاه جدیدی در نگاه همگان ایجاد شد که باعث شد تا شور و هیجانات درونی ملت به جوشش دربیاید و به صورت خودآگاه و ناخودآگاه در هر عرصه ای به دفاع از کیان این مروز و بوم بپردازند.