امیرحسین فردی در پنجم مهر ١٣٢٨ در روستای قره‌تپه واقع در دامنه جنوبی کوه سبلان آذربایجان متولد شد. او که سابقه درخشانی در عرصه روزنامه‌نگاری و نویسندگی داشت از جمله فعالان عرصه ادبیات داستانی ایران بود. بیشتر شهرتش به خاطر سردبیری و مدیرمسوولی کیهان بچه‌ها به عنوان قدیمی‌ترین نشریه کودکان و نوجوانان کشور است؛ او مدت ۲۷ سال این مسوولیت را عهده‌دار بود. در زمان فعالیتش در کیهان بچه‌ها این نشریه عرصه فعالیت هنرمندان شعر و داستان کودک و نوجوان شد. شوراهای داستان، شعر و تصویرگری در تحریریه این نشریه تشکیل شد و ماحصل آن نقد و بررسی و انتخاب بهترین آثار ارسالی بود. در ۱۳۶۸ خورشیدی کیهان علمی را هم تاسیس کرد که با همکاری بزرگانی چون "استاد احمد بیرشک" جایگاه شایسته‌ای به عنوان نخستین مجله علمی کودکان و نوجوانان پیدا کرد. "در دهه ۶۰ جلسات داستان‌نویسی مسجد جوادالائمه را هر هفته به طور منظم در کتابخانه مسجد، تشکیل داد. در این جلسات که به صورت کارگاهی اداره می‌شد، رمان‌های بزرگ جهان و داستان‌های نوشته شده اعضا خوانده و مورد بحث و نقد قرار می‌گرفت.

وی پس از تربیت شاگردان بسیاری در ۱۳۷۵ خورشیدی جشنواره کتاب سال شهید حبیب غنی‌پور را راه اندازی کرد که بدین ترتیب جنبه گسترده‌تری به فعالیت‌های ادبی مسجد بخشید. در ۱۳۷۷ خورشیدی در تشکیل "انجمن نویسندگان کودک و نوجوان" و در ۱۳۷۸ خورشیدی در تشکیل انجمن قلم ایران حضور موثر داشت. در ۱۳۸۱ خورشیدی به مناسبت بیستمین سال سردبیری‌اش در کیهان بچه‌ها، مراسم بزرگداشتی با عنوان "بیست سال عاشقی" برگزار شد و در همان سال برای حضور مجدد در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی از او دعوت به عمل آمد. 

امیرحسین فردی پس از ۲۰ سال جدایی از حوزه با عنوان مدیر کارگاه قصه و رمان به خانه هنر انقلاب بازگشت. در منصب جدید تلاش گسترده‌ای برای رونق دادن به "ادبیات انقلاب اسلامی" آغاز کرد که در ادامه به شکل‌گیری جشنواره داستان انقلاب اسلامی منجر شد. در ۱۳۸۷ خورشیدی، موفق به دریافت "نشان درجه یک هنری" از وزارت ارشاد شد. در شهریور ۱۳۸۹ به "مدیریت دفتر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری" منصوب و تا پایان عمر در این مرکز مشغول خدمت به ادبیات انقلاب اسلامی بود. در ۱۳۹۱ خورشیدی در نخستین جشنواره پیش‌نگاران مطبوعات از وی به عنوان یکی از پیشکسوتان عرضه مطبوعات، تقدیر به عمل آمد.(۱)

تالیفات

امیرحسین فردی آثار و نوشته های ارزشمند بسیاری را به رشته تحریر درآورده است که از آن جمله می توان به میرزاکوچک خان جنگلی «این نمایشنامه، نخستین کتاب مستقل منتشر شده فردی است که در ۲۴ صحنه برای اجرا تنظیم شد»، آشیانه در مه، سیاه‌چمن، یک دنیا پروانه، روزی که تو آمدی، افسانه اصلان، هامون، زهکلوت و آن حوالی، مهمان ملائک، امام خمینی (ره)، تختی افسانه نبود، بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، امام اول، اسماعیل، قصه های گل بهار و گرگ‌سالی اشاره کرد.

از نگاه دیگران

امیرحسین فردی از نگاه دیگران فرد دوست‌داشتنی بود؛ چنانکه محمدرضا سرشار ویسنده و پژوهشگر و منتقد ادبی درباره او می‌گوید: "حتی اگر شخصی با او هم عقیده نبود با این حال نمی‌توانست، او را دوست نداشته باشد، زیرا فردی بسیار مهربان بود. گرچه طول زندگی فردی زیاد نبود، اما عرض زندگی شخصی‌اش خوب بود و آنگونه که دوست داشت، زندگی کرد. بسیاری از ما به زندگی خود آنگونه که باید نرسیدیم؛ اما او چه در زمان جنگ و چه غیر از جنگ و در موقعیت‌های مختلف جای خودش بود. نوشتنش، فوتبال‌اش و ... همه برنامه‌هایش سر جای خودشان بودند. فردی هرگز به خاطر برنامه‌های ادارات و سازمان‌های دیگر برنامه‌های خود را به هم نمی‌زد. در دهه ۱۳۶۰ جایی با نام دفتر ادبیات کودک و نوجوان درست کردیم. از فردی خواستم تا روز سه‌شنبه به دفتر بیاید و با اصرار او را می‌آوردم؛ اما او راضی نبود و می‌گفت که من سه‌شنبه‌ها فوتبال دارم و شما برنامه من را به هم زدید. او زندگی ساده‌ای داشت. کارهای مختلفی انجام می‌داد، اما نه برای پول در آوردن.(۲)

زنده‌یاد رسول ملاقلی پور کارگردان مطرح سینما در آیین نکوداشت فردی در حوزه هنری گفته بود: امیرحسین فردی با ادبیات انقلاب اسلامی پیوند ناگسستنی دارد. این پیوند هم، نه امروز و به سبب مسوولیتی که در جشن داستان انقلاب دارد، ایجاد شده است؛ بلکه شاید به سال‌های آغازین دهه شصت که اولین رمانش را نوشت برمی‌گردد. امیرحسین فردی هم به جهت رمان‌هایی که تاکنون در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی نوشته (سیاه‌چمن و اسماعیل) و هم به لحاظ مسوولیتی که در جشنواره داستان انقلاب دارد(دبیر جشن داستان انقلاب) در این حوزه بیش از هر نویسنده، مسوول و کارشناسی صاحب نظر شناخته می شود. او بر این باور است که هر نویسنده‌ای با هر تفکری نمی‌تواند درباره انقلاب بنویسد و خود را نویسنده این موضوع بداند؛ چراکه نویسنده انقلاب باید در وهله اول به آن باور و تعهد کامل داشته باشد و نبود نویسنده‌ای با این ویژگی در سال‌های اولیه پیروزی را مهمترین دلیل نداشتن آثاری درخور با این مضمون می‌داند.(۳)

محمدعلی گودینی از جمله نویسندگان و همکاران سابق فردی هم در خصوص وی می‌گوید: "مرحوم فردی، سال‌های سال، مسوولیت‌های مختلف داشت و هیچ‌کدام از این مسوولیت‌ها باعث نشد که ایشان خود را گم کند و فریب سمت‌ها و عنوان‌ها را بخورد. این مهم‌ترین ویژگی آقای فردی بود. مهم‌ترین یادگاری که امیرحسین فردی از خود به جا گذاشت، پی‌ریزی داستان انقلاب اسلامی بود و با حضور ایشان، کم کم داستان انقلاب احیا شد. در ابتدای انقلاب، نشریاتی قصد داشتند، فرهنگ کشور را تغییر دهند و ادبیات بازاری و عاشقانه را ترویج کنند. اما افرادی همچون امیرحسین فردی در مقابل چنین جریان‌هایی ایستادند. نخستین داستان‌هایی که فردی به نگارش درآورد هم درباره مستضعفین بود. در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، کسی نمی‌دانست که قرار است، داستان انقلاب شکل بگیرد اما داستان انقلاب با حضور نویسندگان و حمایت‌های شخصیت‌هایی همچون امیرحسین فردی پا گرفت."(۴)

سرانجام 

امیرحسین فردی سرانجام ۵ اردیبهشت‌ ۱۳۹۲ خورشیدی در پی ابتلا به بیماری و تنگی نفس دار فانی را وداع گفت. رهبر انقلاب اسلامی به مناسبت درگذشت وی در پیامی فعالیت‌های موثر فردی در زمینه ادبیات انقلاب را ستودند. در بخشی از پیام رهبر انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای آمده بود: "این هنرمند مؤمن و سختکوش از پیشکسوتان در عرصه فعالیت‌های ادبی دوران انقلاب و از بنیان‌گذاران هسته‌های جوانان هنرمند انقلابی و در شمار برجستگانی بود که نهال پر طراوت هنر انقلاب را در برابر دشمنان عنود و همراهان سست عنصر، با انگیزه و ایمان راسخ خویش پاسداری کردند و به شکوفایی و باروری امروز رساندند. رحمت خدا بر او و بر تلاش صادقانه‌اش."(۵)

پی‌نوشت:

۱- نسیم‌آنلاین، ۵ اردیبهشت ۱۳۹۴

۲-‌ پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان بسیج هنرمندان استان فارس، ۳۰ خرداد ۱۳۹۲

۳-‌ سایت پاتوق کتاب فردا 

۴-‌ پایگاه اطلاع‌رسانی امیرحسین فردی، ۶ اردیبهشت‌ ۱۳۹۵

۵-‌ پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب