معلّم نسلها-نیم قرن پس از «بدیعالزمان فروزانفر» و نکتهای درباب او
حمیدرضا محمدی
امروز پنجاهمین سال وداع با محمدحسین بُشرویهای است. همان که به نام بدیعالزمان فروزانفر میشناسندش.
همو که «زندگانی مولانا جلالالدین محمد، مشهور به مولوی» و «سخن و سخنوران» و «شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری» و «شرح مثنوی معنوی» و «مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی معنوی» و «مباحثی از تاریخ ادبیات ایران» را تالیف و «معارف بهاولد» و «فیه مافیه» و «کلیات شمس» و «مناقب اوحدالدین حامد بن ابیالفخر کرمانی» را تصحیح کرده است.
همو که محمدرضا شفیعی کدکنی دربارهاش گفته «او در روشنای هوش سرشار خویش، در حوزه تحقیقات توانست به آفاقی دست یابد که دیگران یکسره از آن محروم بودهاند. به همین دلیل تحقیقات فروزانفر در زبان فارسی، هیچگاه کهنه نخواهد شد.» و به قول ایرج افشار «در چهره جذاب و تبسم و چشمان ژرفِ گیرا و گویایش، نور دانایی، لطافت فکر، ذوق سرشار و ذهن کنجکاو متجلی بود.» یا طبق گفته عبدالحسین زرینکوب «حوزه کنجکاویاش وسیع و عرصه استعدادش تقریبا نامحدود بود.» و حسین خطیبی «حافظه شگفتیانگیز و اعجابآور او زبانزد همهکس بود.» را شرح داده است. و محمدامین ریاحی معتقد بود «تا مطلب تازهای نداشت، قلم روی کاغذ نمینهاد. نتیجه این که همه آنچه از او مانده، عالی و ممتاز است و کار متوسطی در میان آنها نمیتوان یافت.» و احمد مهدوی دامغانی بر آن بود که «نکتهسنجی و بدیههگویی و حاضرجوابی فروزانفر که زاییده طبع ظریف و ذوق لطیف و نتیجه شصت سال کتاب خواندن و دود چراغ خوردنش بود، او را «دایرهالمعارفی» از کلیه معارف اسلامی مینمایاند.»
اما آنچه این علامه را بیجایگزین میکند، افزون بر آنچه دربارهاش رفت، دایره عجیب و غریب شاگردانش است که او را در میان همطرازانش متمایز میسازد.
به این اسمها نگاهی بیندازید بد تا دریابید او چه دُرهایی یافته و تربیت کرده است؛ سیمین دانشور، محمدعلی اسلامی ندوشن، منوچهر مرتضوی، منوچهر ستوده، حسین بحرالعلومی، سیدمحمد دبیرسیاقی، ایرج افشار، عبدالحسین زرینکوب، سیدجعفر شهیدی، محمدرضا شفیعی کدکنی، علیمحمد حقشناس، حسین خطیبی، سیدحسن سادات ناصری، امیرحسین یزدگردی، ضیاءالدین سجادی، مظاهر مصفا، ذبیحالله صفا، حسین بهزادی اندوهجردی، محمد معین، اسماعیل حاکمی والا، مهدی حمیدی شیرازی، پرویز ناتل خانلری، احمدعلی رجایی بخارایی، جلال متینی، حسین میرفخرایی، احمدمهدوی دامغانی، محمدجعفر محجوب، غلامحسین یوسفی، محمد استعلامی، فتحالله مجتبایی، محمدامین ریاحی، توفیق سبحانی و حسن انوری یاد کرد.
آنان هریک به سببی در محضرش و مکتبش شاگردی کردهاند و بیواسطه و باواسطه بهرهیابش شدند و خود صاحب ِ جهانی از فضل شدند.
او فارغ از مناصب اداری و مشاغل دانشگاهی، اگرچه خود را از روستایی در تربت حیدریه تا قلب پایتخت رساند و به اعلادرجه احترام و احتشام رسید و در مراتب و مدارج دانش کسی یارای مقابله با او را نداشت، اما او خود را دمِ آخر در شصتوهفت سالگی، یک «معلم» میدانست. معلمی با آن همه شاگرد و آن درجه از مقبولیت و محبوبیت، که هنوز، کسانیشان که هستند، جز به نیکی از معلمشان یاد نمیکنند.
مطالب مرتبط
- معلّم نسلها-نیم قرن پس از «بدیعالزمان فروزانفر» و نکتهای درباب او
- بدیعالزمان فروزانفر؛ ادیب و استاد مسلم ادبیات فارسی
تگها
مطالب پربیننده
- چگونه تشخیص دهیم یک تصویر با هوش مصنوعی ساخته شده؟
- آموزش کامل تهیه سبزه عید با تخم شربتی
- کاهش وزن علمی و بدون برگشت
- چگونه میتوان از اینستاگرام، تیکتاک و گوشیهای همراه فاصله گرفت؟
- کمبود چه مواد غذایی باعث افزایش ابتلا به افسردگی میشود؟
- چطور مامان بابای خودمان باشیم؟
- مادران تلفنهمراه خود را به کودکشان بدهند یا خیر؟
- چرا مردان در بیان احساسات خود موفق نیستند؟
- آیا در برزخ، شفاعت وجود دارد؟
- "همای سعادت" اسطوره یا واقعیت؟!
- گیاهانی که استرس خانه و محل کار را کاهش میدهند
- سیگارهای الکترونیک یک جایگزین توهم زا
- سونامی سالمندی، بحران پیش روی کشور
- درباره خانه عباسیان، شاهکار معماری ایران در کاشان
- درباره قنات بلده فردوس؛ بیبدیل در دل کویر
- درباره شغاب، گورستان دلاوران در بوشهر
- کاخ خسرو کرمانشاه؛ شکوهی به جا مانده از دوران ساسانی
- درباره پل ساسانی دزفول، کهنترین پل آجری جهان
- چگونه سینمای ایران به رکورد فروش ۱۰۰۰ میلیارد تومان رسید؟
- لذتبخشترین نماز
- درباره تذهیب و انواع آن
- چقدر برای شریک زندگیمان وقت بگذاریم؟
- مواد غذایی موثر در بهبود علائم یائسگی
- حضرت زهرا (س) و تاکید روی آموزش علم
- هشدار؛ چه پیامکهایی را باز نکنید
- اسانسهای دافع اضطراب را بشناسیم
- حضرت زهرا (س)، الگوی بیبدیل یک زن مسلمان
- درمان تورم کف و قوزک پا
- معرفی غذاهای سنتی ایرانی در شب یلدا همراه با تصاویر
- نحوه آموزش صبر و بردباری به کودکان
- قوانین کلاس و مدرسه
- قالب آماده و زیبای پاورپوینت(15)
- ۵ فیلم که همه زنان ایرانی باید تماشا کنند
- شعار سال ۱۴۰۱ «سال تولید، دانشبنیان و اشتغالآفرین»
- قالب زیبای پاورپوینت برای ارائه پروپوزال و دفاع رساله دکترا
- قالب پاورپوینت کادر دار زیبا
- قالب پاورپوینت گرافیکی و طرح دار زیبا
- قالب پاورپوینت گرافیکی زیبا
- رنگ چشم هایتان درباره شما و اجدادتان چه می گوید؟
- قالب پاورپوینت گرافیکی جالب
- نمونه تدریس درس اول هدیه آسمان پنجم
- اندکی درباره درسپژوهی
- کتاب پسری که جادویی شد
- همه زائران سلطان
- قالب پاورپوینت
- معرفی کتاب
- پورنوگرافی چیست و چه اثری بر مغز و رابطه جنسی دارد؟
- دوستی با کتاب
- قالب پاورپوینت گرافیکی
- درباره محسن رضایی
- معرفی کتاب
- کتاب راهنمای کامل Interaction access
- درباره امیر کبیر
- کتاب پیوند زخم خورده
- کتاب آموزش علیه آموزش
- درباره فخرالدین عراقی
- خلاصه کتاب سواد بصری
- درباره محسن مهر علیزاده
- تورم به کدام سو میرود؟
- طغیان سرخک