کتاب روش تحقیق در علم حقوق نوشته‌ی سارا نیکبخت، به بیان کلیات موضوع، آیین نگارش، آداب و روش پژوهش در سه بخش می‌پردازد.

تحقیق یکی از مباحث مهم روش‌شناسی است. با توجه به زیاد شدن و شاخه شاخه شدن علوم و دانش‌ها، در طی زمان روش‌های تحقیق نیز مسیر پر فراز و نشیبی داشته است. برخی از این روش‌ها در آغاز به شیوه‌های سنتی و اسناد کتابخانه‌ای بوده‌اند که در طی زمان دچار تغییراتی زیادی شده‌اند و سپس روش‌هایی نوین پیدا شدند.

نگارش‌ روش‌های تحقیق در علوم ادبی و اجتماعی، امر تازه‌ای نیست و سابقه‌ای دیرینه دارد. اما روش تحقیق در علم حقوق، آرایش و پیرایش نوشته‌های حقوقی به گونه‌ای است که برای دانش‌پژوهان این رشته که میل به تنظیم و تحریر فنون ادبی، حقوقی در ایشان فزونی گرفته، کارساز باشد، بسیار اندک است.

نظم آثار حقوقی و آن‌ها که سراسر مملو از واژه‌ها و نشانه‌های ادبی و اصطلاحات فقهی است، کاملاً واجد خصیصه منطقی بوده و قابل ستایش است، البته انتظار دارد که یک حقوقدان نوشته‌هایش از آرایه‌های ادبی که تمنای وی را ارضاء کند، مشحون باشد.

سارا نیکبخت مؤلف کتاب حاضر که از مدرسان علم حقوق بوده و با اشتیاق فراوان در تألیف کتب متعدد نقش بی‌نظیری داشته که از سرمایه‌های آتی جامعه حقوقی محسوب می‌گردند. مطالعه کتاب روش تحقیق در علم حقوق (The method of law) به تمام علاقه‌مندان و پژوهشگران علم حقوق توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب روش تحقیق در علم حقوق می‌خوانیم:

معمول‌ترین روش گردآوری اطلاعات در عموم پژوهش‌ها روش کتابخانه‌ای است. در روش تحقیق کتابخانه‌ای، پژوهشگر با رجوع به کتاب‌های معتبر و نویسندگان نامدار و موثق، اسناد، مجلات و روزنامه‌ها، یافته‌های خود را فیش‌برداری کرده با حفظ امانت در نقل قول در داخل گیومه یا پرانتز آورده و تعرفه‌ی آن و مرجع را به پاورقی ارجاع می‌دهد.

در روش کتابخانه‌ای محقق پس از یافتن منابع و مطالعه‌ی آن بایستی از مطالب مرتبط با موضوع فیش‌برداری کند.

چند نکته‌ی مهم در فیش‌برداری:

1- قاعدتا فیش‌برداری از منابع بایستی بعد از ترسیم پلان تحقیق صورت گیرد.

2- در فیش‌برداری محقق بایستی نحوه‌ی استخراج مطالب را از حیث نقل قول مستقیم و یا غیر مستقیم مشخص نماید.

3- نقل قول مستقیم مطالب عنوان شده بایستی در داخل «. . . . . . . . . . » قرار گیرد.

افزون بودن منابع معتبر در یک تحقیق علمی و پژوهشی موضوعی، ارزش آن را نیز افزون‌تر می‌کند. بر این اساس کتابخانه، در تهیه‌ی گزارش و پژوهش و رساله علمی دانشگاهی، نقش اساسی و ارزشمند دارد.
فهرست مطالب

مقدمه دکتر پوربابایی
مقدمه مؤلف
بخش اول: کلیات و تعاریف
فصل اول: سابقه‌ی تاریخی
فصل دوم: فواید، انواع و ویژگی‌های تحقیق علمی
الف/ تحقیق علمی چه فایده‌ای دارد؟
ب/ انواع تحقیق.
ج/ شیوه‌های انتخاب موضوع
د/ ویژگی‌های عنوان
فصل سوم: طرح تحقیق
الف/ نوع تحقیق
1- تحقیق کاربردی
2- تحقیقات بنیادی
3- تحقیقات نظری یا توصیفی
4- تحقیقات تحلیلی
ب/ هدف تحقیق
ج/ تعریف مساله
د/ سؤالات تحقیق
و/ فرضیه‌های تحقیق
ه‌/ سابقه و ضرورت تحقیق
ی/ روش انجام یک تحقیق علمی
1-2 روش کتابخانه‌ای: (library method)
2-2 روش میدانی
3-2 روش مشاهده‌ای
4-2 روش تحلیل آماری: (analytical ststistical method)
5-2: روش پرسشنامه: (questionnaire method)
6-2: روش مصاحبه
3- قابلیت تکرار در تحقیق
فصل چهارم: تعریف روش تحقیق علمی و مراحل آن
الف/ تعریف
ب/ مراحل تحقیق
1- شناخت مسئله و تعیین موضوع تحقیق
2- آزمون فرضیه‌ها و انتخاب فرضیه اهم
3- گردآوری اطلاعات
بخش دوم: روش نگارش و نشانه‌گذاری
فصل اول: فهرست مطالب
الف/ روش متداول فهرست‌نویسی
ب/ روش غیرمعمول فهرست نویسی:
فصل دوم: پیشگفتار یا دیباچه و مقدمه
الف/ پیشگفتار یا دیباچه
ب/ ساختار مقدمه
1- تعریف موضوع
2- علت انتخاب موضوع
3- سؤال‌ها و فرضیه‌های تحقیق
4- پیشینه‌ی تحقیق
5- نوع و روش تحقیق
6- مشکلات تحقیق
7- بیان فصل بندی اجمالی
فصل سوم: نشانه‌های مهم دستوری و علائم
الف/ نقطه «.» یا علامت توقف یا مکث تمام (full stop)
ب/ دو نقطه «:» یا کولن (colon)
ج/ ویرگول «،» یا بند، کاما، درنگ نما انگلیسی (comma)، فرانسوی (virgule)
د/ ویرگول و نقطه «؛» یا بند ونقطه (semicolon)
ه‌/ نشان سؤال «؟» پرسش، استفهام یا در مقام گمان و تردید و کنایه (question)
و/ نشانه‌های تعجب «!» و نیز علامت هیجان، تاکید، تحسین (exclamation mark)
ز/ نشانه‌های نقل قول یا گیومه «» دو سرکج و علامت واگویه (quotation mark)
ج/ پرانتز () یا دوکمان، دو قوس، دو هلال (parenthe se)
ط: خط پیوند (_)
ی/ خط فاصل (-) یا خط تیره (dash)
ک/ خط کشیده یا ممتد یا لاین (- - - - - - - - - -) (lane)
ل/ سه نقطه (... ) یا نقطه‌های تعلیق یا انداختگی (omissionmark)
ن/ چند نقطه (... . . . . ) (ECLIPSIS)
ع/ ایضاً «ً» دوباره، نیز، علامت تکرار (pitto mark)
ق/ فلش یا خط پیکان یا نشانه یا جهت نما (fleche)
ر/ خط موازی
ت/ پارگراف یابند (parargraphe)
فصل چهارم: شیوه‌ی خط فارسی
الف/ در شیوه‌ی نگارش یک نوشته می‌باید اصول ذیل مراعات شود:
ب/ در نگارش رساله یا پژوهش‌نامه و تحقیق مراعات این قواعد ضروری است تا مکتوب تحقیقی عاری از اغلاط زبانی باشد:
بخش سوم: تدارک پایان‌نامه یا تحقیق
فصل اول: نگارش فصول پایان‌نامه
الف/ شیوه‌ی نگارش
1- شیوه‌ی نوشتن به طور کلی.
1-‌1 گزینش واژه
2-1 ساخت جمله
1- 2-‌1 انطباق جمله با دستور زبان فارسی
2-2-1 رعایت نشانه‌گذاری
3-‌1 پاراگراف بندی
4-‌1 درست‌نویسی واژه‌ها
ب/ شیوه‌ی پردازش و تنظیم مطالب
1- شیوه‌ی پردازش مطالب
2- ترتیب و تنظیم مطالب
3- آرایش و پیرایش مطالب
1-3 شماره‌گذاری
2-3 حاشیه گذاری
3-‌3 عنوان گذاری
4-‌3 ویرایش مطالب
1-4-3 وجوه ویرایش
2-4-3 ویرایش محتوایی
3-4-3 ویرایش ادبی
4-‌4-‌3 ویرایش فنی
5-3 مراحل ویرایش
ج/ مطالعه تطبیقی
1- تعریف و اهمیت مطالعه‌ی تطبیقی
2- فن ترجمه
3- شیوه‌ی مطالعه‌ی تطبیقی
1-3 شیوه‌ی مزجی
2-3 شیوه‌ی غیر مزجی
د/ مستند سازی (سندآوری)
1- سندآوری در پاورقی
1-1 پاورقی برای توضیح متن همراه با نشانه‌های اختصاری
2-1 پاورقی برای ذکر اصل متون ترجمه شده
3-1 پاورقی برای معادل سازی واژه‌ها
4-1 پاورقی برای راهنمایی
5-1 پاورقی ارجاعی
1-5-1 روشن نوشتن پاورقی ارجاعی
2-5-1 ارجاع به منابع داخلی
3-5-1 ارجاع به مقاله‌ها
4-5-1 ارجاع به پایان‌نامه
5-5-1 ارجاع به منابع خرجی
1-5-5-1 منابع عربی
2-5-5-1 منابع انگلیسی یا فرانسه
ه‌/ تنظیم در فهرست کتاب‌ها
فصل دوم: ترتیب مطالب پایان‌نامه یا تحقیق
الف/ عنوان رساله
ب/ پیشگفتار
ج/ فهرست
د/ مقدّمه
ه‌/ پیوست‌ها یا ضمائم
و/ کتاب نامه
ط/ واژه‌نامه
فصل سوم: مراعات نکات دستوری
الف/ جمله –فعل – اسم
1- جمله
2- فعل
3- اسم
ب/ چگونگی نگارش صحیح
ج/ ضرورت رعایت چند نکته‌ی دیگر
1- همزه و نگارش آن در زبان فارسی
2- تنوین قید ساز
3- علامت تشدید
4- علامت جمع
5- جدا یا سر هم نویسی کلمات
6/ صفت
7- قید
د/ توضیح چند واژه و اصطلاح
منابع و مآخذ