هفتمین کتاب در حوزه تمدن‌ها و باستان‌شناسی و دومین اثر مرجع ایران شناسی که توسط انتشارات معتبر بین‌المللی راتلج انگلیس با ۱۷۰ سال سابقه در سری جهانی منتشر شده است، به اثر مشترک پرفسور حسن فاضلی نشلی استاد بین‌المللی دانشگاه تهران تعلق گرفت.

  اثر مشترک حسن فاضلی نشلی، باستان‌شناس و استاد بین‌المللی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و پروفسور راجر متیوز، استاد باستان‌شناسی خاور نزدیک دانشگاه ردینگ انگلیس با عنوان «The Archaeology of Iran from the Palaeolithic to the Achaemenid empire» در مجموعه باستان‌شناسی جهان «انتشارات معتبر بین‌المللی راتلج» منتشر شد.

فاضلی با بیان اینکه این اثر حاصل ۱۱ سال تلاش مستمر و قریب ۳۰ سال تجربه باستان‌شناسی است، اظهار داشت: این یک کتاب مرجع برای ایران‌شناسی در دنیا است که انتشارات معتبر جهانی راتلج در بخش جهانی آن را منتشر کرده است. پیش از این رومن گریشمن و لویی واندن برگ در دهه ۱۹۵۰ اولین سری کتاب مرجع ایران‌شناسی به زبان لاتین را منتشر کردند و پس از آن اثر چشمگیر دیگری در این حوزه در دسترس قرار نگرفته بود. بنابراین کتاب جدید منتشر شده توسط انتشارات راتلج، دومین کتاب مرجع ایران‌شناسی به زبان لاتین است.

استاد دانشگاه تهران افزود: بیش از ۵۰۰ طرح و نقشه جدید از آثار کشف‌شده در ایران به خصوص در بعد از انقلاب اسلامی در این کتاب خوب چاپ شده است. در این کتاب سعی شده تا از جایگاه تمدنی ایران و سابقه فرهنگی آن دفاع شود که خوشبختانه بسیار مورد استقبال پژوهشگران داخلی و جهانی قرار گرفته است.

وی ادامه داد: در این کتاب به شکل‌گیری نهاد جامعه ایرانی از ۵۰۰ هزار سال پیش تا برآمدن امپراطوری هخامنشی پرداخته شد و خوانندگان این کتاب به نقش و تأثیر اقوام مختلف ایرانی در به وجود آمدن اولین امپراطوری بین المللی دنیا آشنا خواهند شد.

فاضلی تاکید کرد: در این دوره ایرانیان برای اولین بار در جهان، نخستین امپراطوری بین‌المللی را هخامنشیان از دریای سیاه تا کانال سوئز برپا و ثابت کردند که ایران این قابلیت را دارد که همانند همیشه سایر فرهنگ‌ها را در درون خود هضم کند و روح بین‌المللی شدن را در دنیا بدمد.

وی با بیان اینکه انتشارات راتلج در مجموع هفت کتاب در سری جهانی در مورد تمدن‌های مختلف منتشر کرده است، افزود: از آنجا که ایران جزو ۱۰ کشور برتر تمدن اسلامی دنیاست، ضروری بود از کیان فرهنگی و تاریخی ایران در سطح بین‌المللی به شکلی نو دفاع شود. کتاب‌هایی که قبلاً درباره ایران چاپ شده است متعلق به ۷۰ سال پیش بود که لویی واندن برگ و رومن گریشمن آن‌ها را به نگارش در آورده بودند. این کتاب‌ها از لحاظ کیفی و کمی دیگر نمی‌توانستند به عنوان کتاب مرجع برای ایران‌شناسان در دوره جدید مورد استفاده قرار گیرند.

استاد باستان‌شناسی دانشگاه تهران تصریح کرد: لذا ضروری بود که مورخان خارجی، باستان‌شناسان، ایران‌شناسان و گردشگران خارجی، کتاب جامعی درباره شکارورزان و گردآوردندگان خوراک تا چگونگی ورود به مرحله روستانشینی، شهرنشینی و ایجاد دولت‌ها و ورود ایران به عصر امپراطوری بین‌المللی در اختیار داشته باشند. این کتاب در حقیقت حاصل پژوهش‌های جدید بعد از انقلاب اسلامی است که به خصوص نسل باستان‌شناسان جوان ایرانی در تولید داده‌های جدید آن نقش پررنگی داشته‌اند.

وی افزود: در ۴۰ ساله اخیر، پژوهش‌های گسترده‌ای هم به صورت ملی و هم به صورت بین‌المللی در ایران انجام شد که محققان و دانش‌پژوهان ایرانی و خارجی از محتوای آن اطلاعات جامعی نداشتند.

فاضلی اظهار داشت: ما این کتاب را به دانشجویان و پژوهشگران به ویژه دانشجویان رشته باستان‌شناسی، تاریخ و ایران‌شناسی تقدیم کردیم که آینده ایران را رقم خواهند زند.

پروفسور راجر متیوز و دکتر حسن فاضلی نشلی با گذشت از حقوق مادی، این کتاب را به صورت دسترسی آزاد (Free Access) و آن‌لاین در اختیار همگان قرار دادند که نسخه چاپی آن نیز به زودی چاپ خواهد شد.

همه اقوام ایرانی تکه های پازل یک فرهنگ بزرگ هستند 

وی تصریح کرد: در این کتاب اطلاعات جامعی از کردستان تا آذربایجان، از آذربایجان تا بلوچستان، از بلوچستان تا خراسان و از خراسان تا گیلان و از گیلان تا فلات مرکزی آمده است و مسأله قومیت‌گرایی را که برخی به آن دامن زده‌اند پاسخ داده و نشان می‌دهد همه اقوام ایرانی تکه‌های یک پازل یک فرهنگ بزرگ هستند که نهاد جامعه ایران زمین را که فراتر از مرزهای کنونی آن گسترانده شده بود، بنیان‌گذاری کردند.