فرمانده گردان ۱۱، کتاب خاطرات خلبان فریدون ذوالفقاری است که از زبان همرزمان این شهید به رشته تحریر درآمد. در میان خلبانان گردان شناسایی، بیشترین آمار پرواز به بغداد به شهید ذوالفقاری تعلق دارد.

گردان ۱۱ شناسایی، نخستین بار پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و در پایگاه یکم شکاری مهرآباد با هواپیماهای RF-۵A فریدوم فایتر تشکیل شد که در ابتدای دهه ۷۰ میلادی و با خرید ۱۶ فروند جنگنده شناسایی تاکتیکی RF-۴ معروف به فتوفانتوم، این گردان تکمیل شد. آنچه که گردان ۱۱ شناسایی تاکتیکی را نسبت به دیگر گردان‌های نیروی هوایی متمایز می‌کرد؛ نوع عملیات آن‌ها بود که در عین حالیکه باید عملیات خود را به صورت تک فروندی در عمق خاک دشمن انجام می‌دادند، هیچگونه سلاحی توسط این هواپیما حمل نمی‌شد و تنها وسیله دفاعی آن پادهای اخلالگر جنگ الکترونیک ALQ-۱۰۹ و ALQ-۱۱۹ بود؛ موضوعی که در شعار این گردان یعنی «تنها، نترس، بی‌سلاح» نیز نمایان بود.

از شهدای این گردان می‌توان به شهید والامقام فریدون ذوالفقاری فرمانده گردان ۱۱ شناسایی تاکتیکی اشاره کرد که یکی از برجسته‌ترین خلبانان این گردان محسوب می‌شد که در محاصره تعداد زیادی از هواپیماهای میراژ عراقی در یک نبرد هوایی قرار گرفت و به همراه شهید نوروزی آسمانی شد.

فریدون ذوالفقاری در ۱۳۲۴ خورشیدی در خانواده ای نظامی در تهران دیده به جهان گشود. همزمان با کسب مدرک دیپلم در ۱۷ سالگی، برای ادامه تحصیل به اتریش و آلمان رفت و بعد از آن برای فراگیری زبان انگلیسی عازم انگلیس شد، سپس در یکی از دانشگاه های اتریش پذیرفته شد و توانست در کنار تحصیل رشته فنی به سه زبان آلمانی، فرانسوی و انگلیسی تسلط یابد. پس از پایان تحصیل در اتریش در ۲۳ سالگی به ایران بازگشت و برحسب علاقه به رشته خلبانی، وارد دانشکده افسری شد و در مدت هشت ماه با رتبه خوبی، این دوره را پشت سر گذاشت. پس از طی دوره آموزش های مقدماتی آکادمی و پروازی، برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت. او در آغاز جنگ تحمیلی به عنوان فرمانده اسکادران شکاری شناسایی فانتوم در مهرآباد خدمت می کرد. بخش زیادی عکس های تاکتیکی از فعالیت های نیروهای دشمن در خوزستان توسط این خلبان شهید گرفته شده است. شهید ذوالفقاری از آغاز جنگ تحمیلی در اغلب مأموریت های حساس شناسایی به صورت داوطلبانه شرکت می کرد. از شاهکارهای عملیات جنگی او علیه اهداف راهبردی در خاک عراق، گرفتن عکس از مجلس الوطنی عراق و کاخ ریاست جمهوری در بغداد است. در میان خلبانان گردان شناسایی، بیشترین آمار پرواز به بغداد متعلق به شهید ذوالفقاری است. جالب اینجاست که در پروازهایش به بغداد برای عکس برداری، مکرر از روی پایگاه هوایی الرشید که آن زمان یکی از سنگین ترین پدافندهای هوایی جهان را داشت رد می شد، اما یک گلوله هم به جنگنده اش اصابت نکرد.

معرفی کتاب

خاطرات خلبان فریدون ذوالفقاری، خلبان شناسایی نیروی هوایی ارتش، با عنوان «فرمانده گردان ١١» چاپ شد. در این کتاب، شهید ذوالفقاری، نابغه آسمان ایران و خلبان شجاع گردان یازده شناسایی را از زبان همرزمانش می‌خوانیم. شهید فریدون ذوالفقاری، خلبان فانتوم عکسبرداری، در طول هشت سال دفاع مقدس، با وجود داشتن پست حساس، مثل یک خلبان جوان، همچنان فعال و جنگنده در پروازهای برون‌مرزی شرکت می‌جست. شهرت و اعتبار این خلبان اسطوره‌ای در کنار شجاعت و سواد پروازی، بیشتر به ماموریت‌های عکسبرداری برمی‌گردد که فقط او توان به انجام رساندن آنها را داشت. خلبان ذوالفقاری تا روز شهادت، پا از رکاب جنگنده بیرون نکشید و در پروازهای متهورانه‌ای از جمله ماموریت بغداد و عکسبرداری از «مجلس الوطنی و کاخ صدام»، موفق به ثبت عکس‌هایی فوق‌العاده ارزشمند از استراتژیک‌ترین نقاط نظامی، سیاسی و صنعتی در عمق خاک دشمن شد.

در قسمتی از کتاب، از زبان خلبان جانباز «فرج‌الله فرسیابی»، از خلبانان همواره همراه با شهید ذوالفقاری می‌خوانیم:

« ... شما نبودید و ندیدید، اما من دقیقا پشت سرش، در کابین عقب نشسته بودم، با چشمان خود دیدم و امروز شهادت می‌دهم، در وسط آسمان «بغداد، ناصریه، کرکوک، فاو، کوت و بصره»، بر روی اهدافی که دقیقا زیر ده ثانیه، تا مرگ و خاکستر شدن فاصله داشتیم، مثل کوه ایستاد! صورتش را نمی‌دیدم اما از حرکاتش دقیقا می‌فهمیدم ترسی در دلش نیست! در آن امواج خردکننده و کوبنده استرس و فشار روانی، می‌دیدم که خیلی مسلط، برای چک کردن وضعیت پرواز، سرش را به چپ و راست می‌گرداند و تمام الزامات پرواز برون‌مرزی شناسایی، از قبیل گردش‌ها و کم و زیاد کردن ارتفاع را دقیقا بر اساس توجیه قبل از پرواز انجام می‌دهد. در این ماموریت هم به همین شکل بود تا اینکه به آسمان حومه کربلا رسیدیم...»

نقاط قوت کتاب

در قسمتی از کتاب فرمانده گردان ١١، به ماجرای پرالتهاب جستجو برای یافتن پیکر شهید ذوالفقاری پرداخته شده که جزو بخش‌های خواندنی کتاب است. از دیگر نقاط قوت این کتاب، تحلیل تعدادی از عکس‌های هوایی ارزشمند گرفته شده توسط شهید ذوالفقاری از اهدافی در داخل خاک عراق است. در تحلیل همراه با عکس این قسمت، خواننده متوجه می‌شود خلبانان ما از چه مسیری وارد خاک دشمن شده و هدف عکسبرداری شده در چه موقعیتی از سرزمین عراق واقع شده است.

کتاب «فرمانده گردان ١١» در ۴٢٠ صفحه، در قطع رقعی، با قیمت ۶۵ هزار تومان، چاپ و روانه بازار نشر شده است.