کتاب مبانی و اصول عملکرد پمپ‌ها نوشته‌ی امیر زرین کار، امین انتخابی و سعید سراوانی ضمن بررسی سیر تکامل تلمبه‌خانه‌ها از دوران باستان تا امروز، به معرفی انواع پمپ‌ها در صنعت تاسیسات و محاسبات سر‌انگشتی انتخاب پمپ برای منازل مسکونی، موتورخانه‌ها، جکوزی، استخر، برج خنک‌کن و کندانسور‌ها می‌پردازد.

یکی از اولین جوامع انسانی که در اروپا و در قرون وسطی شکل گرفت، در اطراف منطقه مدیترانه بوده است. حدود 10 الی 20 درصد از جمعیت کل در این منطقه قرار داشته است و می‌توان گفت نسبتا بارش کمی داشته است. تا پایان دوره باستان برای تعیین کیفیت آب از پارامتر‌های بصری مانند بو، رنگ، طعم استفاده می‌شده است. این مردم از چشمه‌ها برای تامین آب مصرفی خود استفاده می‌کردند و بعدها برای بهبود کیفیت آب از ایده جوشیدن آن استفاده می‌کردند که مسلما ایده‌ای موقتی بوده است چرا که برای تامین سوخت و رسیدن به درجه حرارت مورد نظر مشکل وجود داشته است. برای انتقال این آب به سایر مکان‌ها ابتدا از لوله‌های سربی استفاده می‌شد که به دلیل آلوده شدن آب به سرب این ایده کنار گذاشته شد و استفاده از لوله‌های سرامیکی مطرح شد. که باز هم بعد‌ها متوجه شدند برای کارکرد درست این لوله‌ها نیاز است که داخل‌شان تمیز شود. به عنوان مثال با جمع شدن ماده‌ای به نام کلسیم کربنات راه آب در لوله بسته می‌شده است.

بعد از سقوط امپراتوری رم، سیستم آب‌رسانی دچار تغییرات اساسی شد. در این مقطه از زمان افراد هر منطقه تصمیم به استفاده و ایجاد چاه‌های متعدد کردند که با توجه به افزایش روزافزون جمعیت این ایده چندان پاسخگوی نیاز آن‌ها نبود. اما با گذشت زمان و ایجاد دانشگاه‌های مختلف جمعیت با سواد غلبه پیدا کردند و در نتیجه باز هم سیستم آب‌رسانی دچار تغییر و تحول شد. در قرن نوزدهم، بریتانیا به عنوان پیشگام سیستم آبرسانی و آبرسانی مدرن شناخته شد، اما این نوآوری‌ها خیلی زود به آلمان، سایر نقاط اروپا، ایالات متحده آمریکا و بعدا نیز در جاهای دیگر گسترش یافت. در این قرن ایده فیلتر کردن آب برای از بین بردن مواد و میکروب‌های موجود در آن مطرح شد. در طول قرن بیستم، نقش آب در انتقال چندین بیماری مهم – تب تیفوئید و اسهال – شناخته شد و در نتیجه پیاده‌سازی ایده فیلترینگ آغاز شد.

البته لازم به ذکر است که انتقالات سیال در برخی از تمدن‌های باستانی تا امروز مورد مطالعه قراره گرفته‌اند و در خلال این مطالعات مطالب بسیار مهم و البته شگفت‌آوری ارئه شده است به عنوان مثال شهر ماچوپیچو پرو در سال 1450 میلادی ساخته شد و دوران طلایی‌ای در زمان خود داشت اما بعد از آن به دست فراموشی سپرده شد و نامی از آن بر زبان آورده نشد تا اینکه در روز 24 جولای 1911، توسط باستان‌شناسی آمریکایی به نام هیرام بینگهام کشف شد. ماچوپیچو به معنای قله‌ی قدیمی است، این شهر اسرار آمیز بر فراز قله‌های آند و در ارتفاع 2430 متری از سطح دریا ساخته شده است سیستم آبیاری و آبرسانی این شهر در زمان خود بسیار پیشرفته و بحث برانگیز بوده است کانال‌ها، لوله‌ها و در برخی موارد حفاری تونل‌هایی به منظور انتقال آب در سال 1450 میلادی جز ساخته‌های بسیار مدرنی است که نیازمند دانش بسیار پیچیده‌ای بوده در کشور ما نیز شبکه آبرسانی و دفع فاضلاب در شهر سوخته واقع در استان سیستان و بلوچستان که در حدود 5000 سال قبل مورد بهره‌وری قرار گرفته است نمونه‌ای از این عجایب و طراحی بحث بر‌انگیز است.

فهرست مطالب
فصل صفرم: مقدمه
ذخیره سازی سیالات
اصول ذخیره سازی مایعات
انواع مخازن نگهداری سیالات
مخازن سقف ثابت
مخازن سقف شناور
راهنمای انتخاب نوع مخزن
فصل اول: اصول عملکرد پمپ‌ها
پمپ
انواع پمپ‌ها
نحوه عملکرد پمپ‌های گریز از مرکز
مکانیکال سیل چیست؟
نحوه عملکرد پمپ‌های رفت و برگشتی (Reciprocating)
پمپ تیغه‌ای (Vane Pump)
پمپ‌های پیچی (Screw Pump)
پمپ‌های زائددار ( (Lobe Pump
پمپ‌های اجکتوری یا جتی (تزریقی –سرعتی) (eductor-jet pump)
پمپ‌های آتشنشانی بر اساس استاندارد NFPA 20
آنچه در مورد پمپ‌های آتشنشانی باید بدانیم
پمپ جوکی (Jockey Pump)
فصل دوم: مکانیک سیالات
انواع انرژی
فصل سوم: اجزاء مکانیکی پمپ‌ها
1-بدنه (casing)
2-محور ( (shaft
3-پروانه (impeller)
روپوش محور (shaft sleeve)
حلقه‌های سایشی (wear ring)
یاتاقان (bearing)
افشاننده (diffuser)
متعادل کردن حرکت محوری
فصل چهارم: مبانی الکتریکی پمپ‌ها
تعاریف اولیه
فصل پنجم: نحوه انتخاب صحیح پمپ‌ها
فصل ششم: شیرها و اتصالات
فصل هفتم: نکات اجرایی نصب