با توجه به نبود زیرساخت مناسب در اکثر شهرهای کشور و پیش­بینی یک طرح جامع شهری برای رفع نواقص موجود در ارائه خدمات به تحقیق، بررسی، تحلیل و ارائه راهکارهای مناسب نیاز می­باشد؛ جمع­بندی نظرات و ایده­های مختلف می­تواند راهگشای رفع مشکلات باشد. لذا کتاب پیش رو بر همین اساس نگارش گردیده است.

به­ طور حتم شما هم در ترافیک، آلودگی صوتی و محیطی حاصل از حفاری و کنده­ کاری­ های دائم معابر اصلی یا فرعی زمان بسیاری را از دست داده اید البته مسأله صرفاً فعالیت شرکت­های خدمات شهری نیست، بلکه حفاری های پی در پی و با فواصل نزدیک زمانی باعث صلب آسایش از شهروندان می­شود. اما با احداث تونل­ های مشترک تأسیسات شهری و استفاده شرکت­های خدماتی از آن، این مشکلات تا حد زیادی مرتفع می­شود.
بشر در ابتدا به این نتیجه رسید که برای زندگی بهتر نیازمند آن است در جایی سکونت کند که حتی­ المقدور به امکانات اولیه زندگی، یعنی آب دسترسی داشته باشد. این امر باعث شد مجاورت رودخانه­ ها بهترین مکان برای سکونت آن ها باشد. پس از گذر زمان به این نتیجه رسید که اگر به­جای پراکنده زیستن، متمرکزتر شوند؛ می توانند با کمک یکدیگر زندگی بهتری برای خود و خانواده ­هایشان پدید آورند. این روند سال ها ادامه یافت و روستاها و سپس شهرها پدید آمدند و با افزایش جمعیت، نیازها و به تبع آن مشکلات ناشی از شهرنشینی هم بیشتر شد .

مشکلات ناشی از دسترسی به آب آشامیدنی و دسترسی به سوخت، بشر را به فکر اتصال آن ها از طریق شبکه­ های انتقال آب و شبکه­ های انتقال سوخت (گاز طبیعی) به منازل انداخت. برای مستقر ساختن لوله ­های انتقال آب و گاز نیازمند این بود که در محل های مناسب حفاری انجام شود تا لوله­ ها در جایگاه درست قرار گیرند. در مدت زمانی که این حفاری­ ها انجام می­شد، مشکلاتی برای شهروندان پدید آورد. در سال های بعد با گسترش ارتباطات، مردم آگاه شدند عملیات حفاری برای جای گذاری خطوط تلفن هم اجرا خواهد شد؛ و به آینده این حفاری اندیشیدند. مسئولان اداره برق تصمیم گرفتند که خطوط انتقال نیرو باید زیرزمینی شود، به ناچار باید دوباره حفاری اجرا شود. مردم هرچند نسبت به این موضوع به درستی توجیه نشده بودند، ولی باز هم به کار مسئولان برق احترام گذاشتند و مشکلات ناشی از حفاری را تحمل کردند و خطوط انتقال نیرو به زیر زمین انتقال یافت.

فهرست مطالب
پیشگفتار
فصل اول/ کلیات
1ـ1ـ کلیات
2ـ1ـ اهداف تونل مشترک تأسیسات شهری
3ـ1ـ مزایای تونل مشترک برای تأسیسات شهری
فصل دوم/ تعاریف
1-2-سیستم فاضلاب شهری
2-2-آب
3-2-مخابرات
4-2-گاز
5-2-برق
6ـ2ـ تونل
1-6-2 انواع تونل
7ـ2ـ مدیریت کلان شهری و نیاز به کارگیری فضاهای زیرزمینی
فصل سوم/ تاریخچه
1ـ3ـ تاریخچه
2ـ3ـ تجربه تونل مشترک توکیو، ژاپن
3ـ3ـ تونل تأسیسات مشترک در پوتراجایا، مالزی
4ـ3ـ پیشرفته ترین تأسیسات زیربنایی در خلیج مارینا (سنگاپور)
5ـ3ـ احداث تونلهای کابل برق در شهرداری تهران
1ـ5ـ3ـ نگاهی اجمالی به تونل انتقال کابل برق حد فاصل پست قیطریه تا پست ازگل
6ـ3ـ اولین و بزرگترین تونل تأسیسات عمومی در هلند
1ـ6ـ3ـ مشخصات تونل تأسیسات عمومی زویداس
2ـ6ـ3ـ مشخصات زمان بندی مطالعه و ساخت تونل تأسیسات زویداس
7ـ3ـ تونل تأسیسات شهری پراگ جمهوری چک و جذب توریست
8ـ3ـ اولین تونل تأسیسات شهری کشور
9ـ3ـ تونل تأسیسات پارک فناوری پردیس
فصل چهارم/ قانون
1ـ4ـ قانون احداث تونل مشترک تأسیسات شهری مصوب 27/11/1372
2ـ4ـ آییننامه اجرایی قانون احداث تونل مشترک تأسیسات شهری، مصوب 11/3/1384 هیئت وزیران
3ـ4ـ اصلاح آیین نامه اجرایی قانون احداث تونل مشترک تأسیسات شهری موضوع تصویبنامه شماره 15625/ت31842هـ‌ مورخ 16/3/1384 مورخ 4/5/1385
4ـ4ـ قانون اصلاح قانون احداث تونل مشترک شهری مصوب1372
پیوست
فصل پنجم/ ارزیابی موانع مدیریتی
1ـ5ـ مزایا و محدودیت ها
فصل ششم/ روش های اجرای تأسیسات
1ـ6ـ انواع روش های نصب تأسیسات شهری
1ـ1ـ6ـ روش دفنی
2ـ1ـ6ـ تونل مشترک تأسیسات شهری
2ـ6ـ مروری بر روش های حفاری مطرح در تونلهای انتقال تأسیسات شهری
1ـ2ـ6ـ روش حفاری سنتی و نیمه مکانیزه
2ـ2ـ6ـ حفاری مکانیزه (Mechanized)
3ـ2ـ6ـ لوله رانی (Pipe Jacking)
3ـ6ـ روش های مختلف ساخت تونل مشترک
1ـ3ـ6ـ تونل بتن مسلح
2ـ3ـ6ـ اجرای تونل تأسیسات شهری از جنس فایبر گلاس (GRP)
3ـ3ـ6ـ حوضچه بازدید (منهول)
4ـ6ـ ابعاد فیزیکی تونل مشترک تأسیسات شهری
1ـ5ـ6ـ مطالعات انجام شده درمورد مکان استقرار تأسیسات زیربنائی در امتداد معابر
6ـ6ـ ضوابط استقرار خطوط مدفون در پیاده رو ها
7ـ6ـ مکان استقرار تونل مشترک در امتداد راه های درون شهری
1ـ7ـ6ـ راه های درون شهری با عرض 12 تا 18 متر
2ـ7ـ6ـ راه های درون شهری با عرض بیش از 18 متر
8ـ6ـ نمونه هایی از انواع تونل مشترک خدمات در سراسر دنیا
فصل هفتم/ تأثیر بار دینامیکی بر تونل
1ـ7ـ وضعیت جنس زمین
2ـ7ـ عمق تونل
3ـ7ـ شکل و اندازه تونل
4ـ7ـ نحوه ساخت تونل
5ـ7ـ پوشش داخلی تونل (Lining)
فصل هشتم/ آثار زیست محیطی تونل
1ـ8ـ مواد و روش بررسی منطقه مورد مطالعه
2ـ8ـ آلودگی هوا
1ـ2ـ8ـ غلظت گاز CO
2ـ2ـ8ـ غلظت گاز SO2
4ـ2ـ8ـ سنجش غلظت PM10
3ـ8ـ آلودگی صوتی
4ـ8ـ آلودگی مواد زائد جامد
5ـ8ـ شکل زمین
6ـ8ـ خاک
7ـ8ـ آب های زیر زمینی
8ـ8ـ محیط بیولوژیک
9ـ8ـ محیط اقتصادی ـ اجتماعی
10ـ8ـ آثار زیست محیطی
1ـ10ـ8ـ فاز ساختمانی