علی مقصودی در کتاب امام هشتم (علیه‌السلام)، نگاه مختصری به زندگی، معجزات و کرامات امام رضا داشته و بعد از آن هم به تأثیر ایشان بر شعر و ادبیات ایران پرداخته است.

امام هشتم امام رضا (ع) برای ما ایرانی‌ها دیگر نه یک میهمان، نه یک غریبه، نه یک غیر هم‌ زبان، بلکه صاحب‌خانه، آشناتر از هر آشنا، همدم، هم‌زبان و یک تکیه‌گاه مطمئن و دائمی - برای همه‌ی مردم ما - و نه یک سایه که یک حقیقت مطلق، روشن و آشکار در زندگی ما ایرانیان است. خورشیدی گرم و حیات‌بخش که هر روز از سمت خاوران طلوع می‌کند و جغرافیای دل‌های تمام ایران و ایرانیان را - که سهل است - منطقه و بلکه تمام جغرافیای دل‌های مسلمانان جهان را با محبّت خویش نورافشان می‌کند.

زیارت امام رضا (ع) قرن‌هاست که بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی و آرزوها و رؤیاهای مردم ما است. مردم ما در هر گوشه‌ی ایران که باشند، به آرزوی دیدار حرم امام خویش، زیارت بارگاه او، راز و نیاز کردن با او، حاجت خواستن از او، کار می‌کنند، پس‌انداز می‌کنند تا خرج سفر و توشه‌ی راه را فراهم کنند و با چشم و دل -در اولین فرصت ممکن- به زیارت «شاه خراسان» بروند.

امام رضا (ع) در تمام لحظات غم‌ها، شادی‌ها و رؤیاهای زندگی مردم ما حضوری بسیار پررنگ و تأثیرگذار دارد. «یا امام رضای غریب!»، «یا امام هشتم!»، «یا علی‌بن موسی الرضا (ع)»، «یا ضامن آهو» ورد زبان مردم ما در کوچه، بازار، شهر، روستا، مزرعه، بیابان و خیابان است. این همه تأثیرگذاری در تار و پود زندگی مردم البته مسأله‌ی ساده‌ای نیست.

برای درک و دریافت این رابطه‌ی عمیق و گسترده، این قدرت تأثیرگذاری امام هشتم (ع) در زندگی ما ایرانیان، نیاز به تحقیقی گسترده و پژوهشی فراگیر دارد و آنچه در این کتاب آمده، فقط یک شناخت کلی از زندگی، شخصیت، کرامات، روایات، سخنان امام و تصویرگر یک دیدگاه کلی است که بگوید امام رضا (ع) در زندگی و اندیشه‌ی مردم ایران تأثیر فراوانی گذاشته است به طوری که برای مردم ما نه تنها یک نماد مذهبی و دینی بلکه در کنار آن تبدیل به یک نماد ملی و فرهنگی هم گشته است؛ به گونه‌ای که می‌توان گفت: امام رضا (ع) به معنای واقعی کلمه بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت و آرزوهای ما و زیارت بارگاه ایشان و در نتیجه «مشهدی» شدن جزو واجبات زندگی مردم ایران است.

در بخشی از کتاب امام هشتم (علیه‌السلام) می‌خوانیم:

همهمه و بانگ شادى و صداى یا الله یاالله و یا على جان و یا زهرا جان و طنین زیباى سلام و صلوات بر محمد و آل محمد در فضاى خانه مى‌پیچد، اشک شوق بر گونه‌ها جارى مى‌شود. مادرش او را تنگ در آغوش مى‌گیرد و او ذوق زده و پر هیجان از خواب خوش و آن رؤیاى شیرین و واقعى و دیدار آن امامان بزرگوار براى مادر و برادرانش حشمت‌ا.. و عزت‌ا.. و خانم برادرش زبیده خانم عبیدى و خواهرانش تعریف مى‌کند و مى‌گوید که چگونه او را شفا داده‌اند. به مادر مى‌گوید: مادر! وعده دیروز امام رضا (ع) در حرم درست بود، این‌ها خلف وعده نمى‌کنند و چه زود به وعده خود وفا کردند و مرا شفا دادند. البته در مجموعه اشعار آقاى صفوۀ الله رحمتى قطعه شعرى وجود دارد که بى‌مناسبت با واقعه آن شب نیست، گویا وصف لحظات ملکوتى و شیرین معجزه آن شب است.

دوش دیدم که نگارم به کنار آمده است
تشنگان را دل شب ابر بهار آمده است
گفتم امشب شب قدر است و یا وعده‌ یار
کوکب طالع من دور مدار آمده است
عقرب‌است‌در قمر امشب‌ که مرا شد‌ نظری
به سر وعده‌ خود در شب تار آمده است
آرزو بود ترا رحمتیا دیدن یار
خیز‌ از جا دل شب‌ بین که نگار آمده است

فهرست مطالب

مقدمه‌ی مولف
مقدمه‌ی ناشر
بخش اول: نگاهی به زندگی امام علی بن موسی الرضا (ع)
زندگی نامه امام رضا (ع)
امامت امام رضا (ع) در روزگار مأمون
مهاجرت امام رضا (ع) از مدینه به مرو
مسیر سفر امام رضا (ع) از حجاز تا خراسان
امام رضا (ع) در نیشابور
پیشنهاد خلافت به امام رضا (ع)
قبول ولایتعهدی
چرا مامون خلافت را به امام رضا (ع) پیشنهاد کرد؟
رویدادهای دوران ولایتعهدی
آمدن باران به دعای امام رضا (ع)
مناظرات علمی امام رضا (ع)
سخن یکی از کارگزاران مأمون
شهادت حضرت رضا (ع)
امام رضا (ع) در توس
امام رضا (ع) در دهکده سناباد به شهادت می‌رسد
بخش دوم: داستان‌هایی از زندگی امام رضا (ع)
داستان‌هایی کوتاه و زیبا از زندگی امام رضا (ع)
بخش سوم: داستان‌هایی پیرامون معجزات و کرامات امام رضا (ع)
شاعر نابینایی که شفا یافت (شرح‌حال صفوۀ الله رحمتی)
توسل استاد محسن قرائتی به امام رضا (ع)
به نقل از خودشان
آشنائى به تمام لغت‌ها‌ و زبان‌ها‌
رضایت امام- مردم هرچه می‌خواهند بگویند!
اللهم صلی علی؛ علی بن موسی الرضا المرتضی
بخش چهارم: سیمای امام‌رضا (ع) در شعر فارسی
بخش پنجم: اشعاری دیگر از شاعرانی دیگر دربار‌ه‌ی امام رضا (ع)
ملک‌الشعرا محمد‌تقی بهار
4 شعر از: مهدی اخوان ثالث (م. امید)
شرمنده‌ام که... محمدعلی بهمنی
باید غبار صحن تو را... سید حسن رستگار
بهر حاجات اگر: علی اکبر لطیفیان
همیشه از حَرم‌ات... خدیجه پنجی
حتما اگر دوباره زمین را... سمیرا یحیی‌پور
یک آسمان امید: نرجس کاظمی‌زاده
قطار: غلام رضا سلیمانی
نقاره می‌زنند: رحمان نوازنی
چشمانت: قیصر امین پور
قبله مایل به تو: سید حمیدرضا برقعی
ساعت 8: گل فاطمی
اشارتی ز بیکران: نسرین قدرتی
در سوگ سالروز شهادت امام رضا (ع) : سارا جلوداریان
چون ماهیان برکه‌ام... چهار غزل از: قاسم صرافان
گلدسته‌ها‌یِ مرقدتان: وحید قاسمی
گنبدت از هر کجای شهر... مریم سقلاطونی
ای عرشیان... غلامرضا سازگار
ای کاش غزل قصیده می‌شد: مجید لشکری
من با تو زندگی نکنم... محمد سهرابی
خاک حرم رسید... علی‌اکبر لطیفیان
عشق رسوایی محض است... محمد رسولی
پلکی به هم زد آدم... شیخ رضا جعفری
بی پرده نیست «هو» : محمد سعید میرزایی
چشم‌ بر راه تو هستم... حسین رستمی
ریل بی‌قرار: محمدرضا شالبافان
وقتی ز راه دور: سجاد شاکری
آسمان در آستین: محمود اکرمی‌فر
قصیده‌واره‌ی حرم: مرتضی امیری اسفندقه
پنجره پولاد: سعید بیابانکی
رخصت دیدار: مهدی تقی‌نژاد
قبله‌نما: فریدون توللی
شمیم عشق: سید عبدالله حسینی
آهوی نگاه: هادی خورشاهیان
ضامن غریبان: آزاده رستمی
گوهر نایاب: محمدحسن رهی‌معیری
غزل بی‌پناهی: سید ضیاء‌الدین شفیعی
نامه: مهدی فرجی
آیه باران: علی فردوسی
مهر دریا: علی‌رضا قزوه
آهوی خسته: مصطفی محدثی‌خراسانی
نیم نگاه: پریسا مقصودی
پر از ضریح شدم: سودابه مهیجی
آهو: محمدسعید میرزایی
سکوت معطر: پروانه نجاتی
کاسه گندم: مجتبی نظام‌آبادی
نذر خوبی: پونه نیکویی
وعده‌گاه پاکدلان: زکریا اخلاقی
کفتر حرم: علی اخوان‌ارمکی
حرم سبز: احمدرضا الیاسی
بارگاه تو: فاطمه تفقدی
پیشواز خطر: صالح سجادی
بهشت: عبدالرحیم سعیدی‌راد
بهانه: علی سهامی
ریل بی‌قرار: محمدرضا شالبافان
موسیقی غریبی: حمید هنرجو
زخمی‌ترین مسافر: سیدمحمدرضا هاشمی‌زاده
پیام مقام معظم رهبری به سومین کنگره‌ی جهانی حضرت امام رضا (ع)