کتاب سیاست جنایی جرم قاچاق مواد مخدر در ایران و پاکستان اثر فاطمه سپاهی، ابتدا به تعاریف، مفاهیم، تاریخچه مواد مخدر و قاچاق آن در جهان و ایران و اقدامات صورت گرفته، و در ادامه به مطالعه قوانین ایران و پاکستان و تغییرات ایجاد شده می‌پردازد.

جرم قاچاق مواد مخدر علل و شرایط آن وابسته به نظام اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، درعرصه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای است. تا زمانی که دلایل و ریشه آن مشخص نشود نمی‌توانیم تحلیل و تبیین دقیقی از این مسئله پیش روی جامعه و مردم آن بگذاریم.

این جرم فصل بزرگی را در جرم شناسی و نیز مقررات کیفری به خود اختصاص داده است و در حال حاضر یکی از معضلات جامعه بشری است. قدم اول در این مبارزه وضع قوانین مناسب، و اجرای دقیق آن است. اساس و مبنای اصولی و منطقی مبارزه با این جرم سازمان یافته، وضع قوانین است.

کتاب سیاست جنایی جرم قاچاق مواد مخدر در ایران و پاکستان (Crime policy on drug trafficking in Iran and Pakistan) علل وقوع جرایم مواد مخدر در این دو کشور را از جنبه‌های گوناگون از جمله موقعیت جغرافی آن‌ها مورد مطالعه قرار می‌دهد.

ایران به دلیل موقعیت استراتژیک خود بیشتر در معرض خطرات این جرم سازمان یافته قرار دارد، و در همسایگی کشورهای تولید کننده قرار گرفته است. به همین علت این کتاب قوانین و سیاست جنایی ایران و کشور پاکستان را که در همسایگی ایران قرار دارد، مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهد.

این جرم به علت سود‌آوری و در برخی از کشورها دست داشتن مقامات دولتی، گروه‌های مافیایی و دست‌های پنهان، از پیچیدگی زیادی برخوردار و تبدیل به یک جرم سازمان یافته شده است. تا جایی که علاوه بر قوانین که کشورها تصویب می‌کنند، صدور کنوانسیون‌ها و عقد پروتکل‌های زیادی در این زمینه صورت گرفته است. و این دو کشور، از این امر مستثنی نیستند و قوانین زیادی را در این زمینه تصویب کرده و از دست‌اندرکاران این کنوانسیون‌ها و پروتکل‌ها هستند.

بررسی این جرم سازمان یافته، نیاز به مساعدت، همفکری جهانی و منطقه‌ای دارد و جمهوری اسلامی ایران و پاکستان جزو این دسته از مناطق هستند.

بحران پدیده قاچاق مواد مخدر بسیار تهدید کننده برای هر دو کشور است. و بجز وضع قوانین هر دو دولت باید اقداماتی را برای پیشگیری از قاچاق مواد مخدر انجام دهند.

کتاب سیاست جنایی جرم قاچاق مواد مخدر در ایران و پاکستان همچنین به تغییراتی که در سال در سال 1396 در قوانین جرم قاچاق مواد مخدر ایران اتفاق افتاده، و باتوجه به ماده واحده الحاقی که منجر به کاسته شدن مجازات اعدام شده، می‌پردازد.

در بخشی از کتاب سیاست جنایی جرم قاچاق مواد مخدر در ایران و پاکستان می‌خوانیم:

1- از منظر ژئومورفولوژیکی دشت‌ها جولانگاه اشرار و قاچاقچیان محسوب می‌شوند. به دلیل همواری مسیر سرعت حرکتشان در این مسیرها بالا می‌رود. برای استراحت و توقف استفاده می‌شوند. حرکات کاروان قاچاقچیان شب‌های مهتابی با چراغ خاموش انجام می‌شود. امر پیشگیری با قاچاق مواد مخدر در این مناطق سخت و مخاطره‌آمیز است.

از منظر ژئومورفولوژیکی مناطق کوهستانی برای قاچاقچیان نوعی محدودیت محسوب می‌شود وجود عوامل چون شیب، پرتگاه، نقاط صعب العبور، عبور و مرور را دچار مشکل می‌کند. و حجم موادی که جابجا می‌شود کم است و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نخواهد بود و نیرو انتظامی نیز بتوانند در اجرای کمین موفق تر عمل می‌کند و ریسک عملیاتی قاچاقچیان بیشتر می‌شود.

2- قاچاقچیان از واحدهای کویری کمتر استفاده می‌کنند. به دلیل بالا بودن سطح آب زیر زمینی، احتمال فرو رفتن است و سرعت حرکت کاهش می‌یابد. رنگ سفید (روشن) باعث می‌شود که نوع عارضه‌ی داخل آن کاملا قابل رویت است. و چون پوشش گیاهی ناچیزی دارنند امکان مخفی شدن نیست.

ماسه‌زارها هم عبور قاچاقچیان را به دلیل سستی زمین و وزش بادهای شدید با مشکل مواجه می‌کنند.

3- قاچاقچیان گاهی از محیط آبی استفاده می‌کنند از رودخانه و دریاچه، دریاچه برای نیرو انتظامی و نظامی به عنوان مانع و محدودیت عمل می‌کنند. قاچاقچیان در زمان کم‌آبی، و بی‌آبی از کف دریاچه استفاده می‌نمایند و چون عرض بسترش زیاد است به هر طرف که بخواهند تغییر مسیری دهند، بدین ترتیب تعقیب و کنترل آن‌ها بامشکل مواجه می‌شود.

فهرست مطالب

مقدمه
بخش اول: کلیات
فصل اول: تعاریف
مبحث اول-کلیات مفهوم ومعنی جرم قاچاق مواد مخدر
گفتار اول-مفهوم جرم قاچاق مواد مخدر از نظر لغوی واصطلاحی وحقوقی و شرعی
الف-تعریف جرم از دیدگاههای مختلف
1-از دیدگاه اسلامی
-دیدگاه فقهی
2-دیدگاه جامعه شناسی
3- از دیدگاه حقوقى
ب-تعریف قاچاق
ج-تعریف مواد مخدر از نظر جرم شناسان و جرم شناسی
د-تعریف لغوی مخدر
ذ- معنی مواد مخدر
گفتار دوم_انواع مواد مخدر در ایران
الف_مواد سستی زا
1- خشخاش
2-تریاک
3-شیره تریاک
4-مرفین
5- هیروئین
6-متادون
7-کدئین
8- پتیدین
ب_مواد توهم زا
1- روغن شاهدانه (روغن حشیش)
2- حشیش
3-بنگ
4-ماری جوانا
5- گراس
6- چرس
7- مسکالین
8-ال اس دی
9-پی سی پی
10- دی. ام. تی
ج_مواد توان افزا
1- کوکا
2- کوکائین
3-کراک
4-خات یا قات
5-ناس
6–کراتم
7-آمفتامین
8-اکستازی
گفتار سوم_تعاریف انواع مواد مخدر در حقوق کیفری پاکستان
گفتار چهارم-مواد مخدر از دیدگاه شرعی
الف _آیات
ب _احادیث
مبحث دوم _تاریخچه مواد مخدر
گفتار اول _تاریخچه جهانی مواد مخدر
گفتار دوم _تاریخچه مواد مخدر قبل از انقلاب
الف_مواد مخدر در عصر صفوی
ب_ قاچاق مواد مخدرعصرقاجاریه
ج_ قاچاق مواد مخدردردوران پهلوی
گفتار دوم _تاریخچه قاچاق مواد مخدر درقوانین قبل از انقلاب
گفتار سوم _تاریخچه سیاسی مواد مخدر
فصل دوم: مبنای جرم انگاری قاچاق مواد مخدر
گفتار اول _قاعده لاضرار
گفتار دوم _قوانین کیفری
مبحث دوم _ نظریه ها
گفتار اول_نظریه‌های قانونگذاری در مورد مواد مخدر در کنوانسیونهای بین المللی
گفتار دوم _نظریه‌های جرم شناختی قاچاق مواد مخدر
پ _ارزیابی نظریه‌های جرم شناختی
مبحث سوم -مفسد فی الارض بودن قاچاقچیان مواد مخدر
مبحث چهارم _تاثیر قاچاق مواد مخدر در جامعه
فصل سوم: مسیر ترانزیت قاچاق مواد مخدر
مبحث اول_مسیر ترانزیت قاچاق مواد مخدر در جهان
مبحث دوم- مسیر ترانزیت قاچاق مواد مخدر در ایران
مبحث سوم_مسیر ترانزیت قاچاق مواد مخدر در پاکستان و استراتژی دولت پاکستان
مبحث چهارم -عوامل وافزایش قاچاق مواد مخدر
د _ اختلاف افغانستان و پاکستان و تاثیر آن بر قاچاق مواد مخدر
ه- نقش عوارض ژئومورفولوژیکی در قاچاق مواد مخدردر مرزهای پاکستان
الف -نقش عوارض ژئومورفولوژیکی در قاچاق مواد مخدر در مرزهای ایران
ب - دلایل قاچاق مواد مخدردر ایران
بخش دوم: قوانین ومجازاتهای قاچاق مواد مخدردر ایران و پاکستان
فصل اول: قوانین و مجازاتهای قاچاق مواد مخدر در حقوق کیفری ایران
مبحث اول - عناصر و جرایم قاچاق مواد مخدر در حقوق کیفری ایران
الف -عنصر مادی
ب- عنصر قانونی
ج- عنصر معنوی
گفتار دوم- جرائم قاچاق مواد مخدر
الف- کشت مواد مخدر
ب- ساختن و تولید کردن
ج- تولید مواد مخدر
د- حمل و نگهداری و انتقال مواد مخدر
ذ- نگهداری مواد مخدر
ر- اخفاء (مخفی کردن)
ز- حمل کردن
س- خرید و فروش و عرضه و توزیع مواد مخدر
ش- وارد کردن مواد مخدر در کشور
ص- صادر کردن
ض- ارسال کردن
ه- توزیع کردن
مبحث دوم- پاسخ‌های کیفری جرایم قاچاق مواد مخدر در ایران
گفتار دوم-جرم قاچاق مواد مخدر در آئین دادرسی کیفری (قوانین شکلی) ایران
الف- نهاد کشف
ب- تعقیب متهم و تحقیقات مقدماتی
ج -مراحل دادرسی و محاکمه
گفتار چهارم-نکاتی درمورد قوانین ایران
ب-نقاط ضعف قوانین ایران
فصل دوم: قوانین و مجازاتهای قاچاق مواد مخدر در حقوق کیفری پاکستان
مبحث اول- عناصر و مجازات قاچاق مواد مخدر در حقوق کیفری پاکستان
گفتار اول-عناصر قاچاق مواد مخدر در حقوق کیفری پاکستان
الف- عنصر قانونی
ب- عنصر مادی
مبحث دوم- پاسخ‌های کیفری در قبال جرایم مواد مخدردر قوانین پاکستان
گفتاردوم- قاچاق مواد مخدر در آیین دادرسی کیفری پاکستان
الف- نهاد کشف
نیروها برای کشف مواد مخدر به شرح زیر می‌باشند
ب- مرحله دادرسی و محاکمه
گفتار سوم- جرم قاچاق مواد مخدر درآیین دادرسی کیفری پاکستان
الف- دادگاه‌های ویژه
ب– دادگاه‌های خارجی
الف- نقاط قوت قوانین پاکستان
ب-نقاط ضعف قوانین پاکستان
فصل سوم: راهکارهای پیشگیری قاچاق مواد مخدر
مبحث اول- اقداماتی برای مقابله با قاچاق مواد مخدر
گفتاراول - اقدامات جمهوری اسلامی ایران
گفتار دوم_ اقدامات جمهوری اسلامی پاکستان
گفتار اول- علل ناکامی در ایران
گفتار دوم- علل ناکامی درپاکستان
منابع
ش