تحلیل 15 اقتصاددان، فعال اقتصادی و فرهنگ‌پژوه درباره تاثیر رسانه بر سرمایه‌گذاری

برای درک نسبت میان رسانه‌ها و توسعه اقتصادی همواره نیاز به مطالعات تاریخی، مطالعات تطبیقی و مطالعات میان‌رشته‌ای بوده و هست. نمی‌توان در دنیایی که پای همه وجوه و جوانب تغییرش به تحولات ارتباطی وابسته است، از کنار رسانه‌ها و دامنه‌های تاثیرگذاری دور و نزدیک آنها به آسانی و سادگی گذشت.

زمانی که مشهودترین پدیده ارتباطی در مطبوعات خلاصه می‌شد، ماکس وبر، جامعه‌شناس برجسته آلمانی که خود اقتصاددان بزرگی نیز هست پرسشی اساسی را در نخستین کنگره جامعه‌شناسان جهان مطرح می‌کند که می‌توان امروز نیز با تعمیم نقش مطبوعات به رسانه‌های دیگر همچنان به آن اندیشید. او می‌گوید: «مطبوعات را از ذهن خود بزدایید و به این نکته فکر کنید که زندگی مدرن بدون تبلیغات تجاری که مطبوعات خالق آن بوده‌اند به چه شکل خواهد بود؟ جالب است که بپرسیم تبلیغات امروز شبیه چیست؟ و فردا به چه چیزی شباهت خواهد داشت؟ روزنامه‌ها فردا چه چیزهایی را تبلیغ می‌کنند و چه چیزهایی را تبلیغ نخواهند کرد؟»

وبر برای توصیف تحولی که در مواجهه فعالیت‌های اقتصادی با وسایل ارتباط جمعی رخ داده است به تمثیلی روشن اشاره می‌کند؛ اینکه «بازار سهام آمریکا تا این اواخر برای پنجره‌های خود از شیشه‌های مشجّر استفاده می‌کرد تا به این ترتیب ارتباط بیرون را با نوسانات بازار قطع کند. اکنون می‌بینیم که بیشتر بخش‌های تشکیل‌دهنده یک روزنامه، دست کم تا حدودی تحت تاثیر ضرورت توجه به مسائل بازار سهام قرار دارند». بر همین اساس او به طرح پرسش‌های مهمی می‌پردازد که هنوز می‌توان و باید به آنها پرداخت:

1- آیا افزایش سرمایه به مفهوم افزایش حساس شدن تجارت در قبال نوسانات افکار عمومی است؟

2- آیا وابستگی رو به تزاید مطبوعات به افکار عمومی رایج، پیامد نیاز فزاینده به سرمایه است؟

3- آیا ما با توجه به افزایش سرمایه‌گذاری نقدی در روزنامه‌ها در حال حرکت به سوی تراست‌های مطبوعاتی هستیم؟

4 - مفهوم توسعه سرمایه در فعالیت مطبوعاتی، برای موضع جامعه‌شناختی مطبوعات در کل و برای نقش آن در فرایند شکل‌دهی به افکار عمومی چیست؟

5- روزنامه مطالبی را که به مردم می‌دهد چگونه به دست می‌آورد؟ ماهیت منابع خبری چیست و کارکرد خبرگزاری‌های بزرگ و مناسبات بین‌المللی آنها از چه قرار است؟

فهرست مطالب
پیش‌گفتار مولف
پیش‌گفتار هادی خانیکی
پیش‌گفتار داود دانش‌جعفری
بخش اول: مبانی نظری اهمیت رسانه
مقدمه
بخش دوم: مصاحبه‌ها
گفتگو با دکتر مسعود نیلی
گفتگو با دکتر محسن رنانی
گفتگو با دکتر فرشاد مومنی
گفتگو با دکتر عیسی کلانتری
گفتگو با دکتر عباس شاکری
گفتگو با دکتر سیدصفدر حسینی
گفتگو با مسعود خوانساری
گفتگو با دکتر سیدحمید حسینی
گفتگو با دکتر پدرام سلطانی
گفتگو با مسعود دانشمند
گفتگو با محمدرضا بهرامن
گفتگو با شاهرخ ظهیری