کتاب تاثیر عوامل سازمانی بر مدیریت دانش، تالیف اکبر جهاندیده، حاصل پژوهشی است ارزشنمد جهت بررسی تأثیر ساختار، فرهنگ و تکنولوژی عوامل سازمانی، بر مدیریت دانش، که به‌ صورت مطالعه‌ی موردی در دانشکده فنی دانشگاه تهران انجام شده است.

رشد روز افزون دانش در دنیای جدید و پیشرو بودن آن در توسعه‌ی بشری کتمان‌ ناپذیر است. بر اساس همین رشد بی‌نظیر در تاریخ جهان و شکل‌گیری بنگاه‌ها و اقتصاد‌های دانش محور که با دانش به عنوان یک کالای ذی‌قیمت مواجه شده‌اند، مبحث «مدیریت دانش» در جهت مسلط‌ سازی سازمان‌ها بر این سرمایه‌ی بی‌بدیل و نیز افزایش شتابدار آن طرح شده است. امروزه شرایط و فضای رقابتی سازمان‌ها بیش از پیش پیچیده و متغیر شده است. این فضا به سرعت در حال تغییر است به گونه‌ای که برای بیشتر سازمان‌ها این سرعت به مراتب بیش از سرعت پاسخ‌گویی و توان تطبیق آن‌هاست.

در کتاب تاثیر عوامل سازمانی بر مدیریت دانش می‌خوانیم که تغییرات مستمر دانش نیز وضعیت عدم تعادل جدیدی برای سازمان‌ها بوجود آورده است. جریان بی‌پایان دانش، بازارها را در حالت تغییر مداوم قرار داده که این امر سازمان‌ها را ملزم به تغییرات مستمر می‌کند. مهم‌ترین نقشی که در این زمینه می‌توان به مدیریت دانش نسبت داد این است که آن را به عنوان متدولوژی تغییر در نظر گرفت. مدیریت دانش از یک طرف با جذب دانش‌های جدید به درون سیستم و از طرفی دیگر با اداره‌ی مؤثر آن دانش‌ها می‌تواند مهم‌ترین عامل تغییر یک سازمان باشد.

می‌توان گفت که از صدها سال پیش که صاحبان شرکت‌های خانوادگی، تجار، کشاورزان و پیشه‌وران مهارت‌های مورد نیاز را به فرزندان و شاگردان خود انتقال می‌داده‌اند، مدیریت دانش وجود داشته است. با این وجود مطالعات و بررسی‌های مدیریت دانش در دهه‌های اخیر بطور جدی مورد توجه قرار گرفته است.

مطالعات صاحبنظران مختلف مانند «ایلکاتومی» و «وینوگراد» نشان می‌دهد که از اوایل دهه‌ی 1970 میلادی بطور پراکنده در مورد مدیریت دانش مطالبی ارائه شده است اما علی‌رغم بحث‌های پراکنده‌ای که در زمینه‌های مدیریت دانش صورت گرفته است عملاً تا دهه‌ی 1990 شاهد تحقیقات عمده‌ای در زمینه پیشرفت دانش نبودیم. عمدتاً مقالات و تحقیقات و بررسی‌های انجام شده در زمینه‌ی مدیریت‌دانش از سال 1991 به بعد منتشر شده‌اند.

بطور کلی در این کتاب قابل مشاهده است که، از اواخر دهه‌ی 1990 مدیریت دانش به‌عنوان روش نوین مدیریتی بحث داغ متون مدیریت و دیگر حوزه‌های وابسته بود. سازمان‌های موفق دریافته‌اند که دانش مهم‌ترین دارایی آن‌هاست و برخی اصول اساسی مدیریت دانش در سازمان وجود دارد و آنان به مدیریت دانش به‌عنوان عامل کلیدی موفقیت سازمان می‌نگرند. به عبارت دیگر مدیریت دانش راز موفقیت سازمان‌ها در قرن 21 است.

در فصل اول کتاب تاثیر عوامل سازمانی بر مدیریت دانش به معرفی مدیریت دانش پرداخته شده، در فصل دوم سه عامل سازمانی مهم یعنی ساختار، فرهنگ و تکنولوژی مورد بررسی قرار گرفته شده است و در نهایت در فصل سوم تأثیر عوامل سازمانی بر مدیریت دانش به‌صورت عملی و با استفاده از تجزیه و تحلیل داده‌های ناشی از مطالعه‌ی موردی در دانشکده فنی تهران مورد بررسی قرار گرفته است.

در بخشی از کتاب تاثیر عوامل سازمانی بر مدیریت دانش می‌خوانیم:

مدیریت دانش از اواخر دهه 1970 مطرح گردید. در اواسط دهه 1980 و آشکار شدن جایگاه دانش و تاثیر آن بر قدرت رقابت در بازارهای اقتصادی اهمیت آن مضاعف شد. در این دهه نظام‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و نظام‌های هوشمند برای مدیریت دانش به کار گرفته شد و مفاهیمی چون فراهم‌ آوری دانش، مهندسی دانش، نظام‌های دانش مدار و مانند آن رواج یافت، در اواخر دهه 80 سیر صعودی انتشار مقالات مربوط به مدیریت دانش را در مجلات حوزه‌های مدیریت، تجارت و علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی می‌توان مشاهده کرد.

در همین دوران اولین کتاب‌های مربوط به این حوزه منتشر شدند. در آغاز دهه 1990 فعالیت گسترده‌ی شرکت‌های آمریکایی، اروپایی و ژاپنی در حوزه‌ی مدیریت دانش به نحو چشمگیری افزایش یافت. ظهور وب جهانی در اواسط دهه 1990 تحرک تازه‌ای به حوزه‌ی مدیریت دانش بخشید. شبکه‌ی بین‌المللی مدیریت دانش در اروپا، مجمع مدیریت دانش ایالت متحده فعالیت‌های خود را در اینترنت گسترش دادند. در سال 1995، اتحادیه اروپا طی برنامه‌ای به نام اسپریت بودجه‌ی قابل ملاحظه‌ای را برای اجرای طرح‌های مدیریت دانش اختصاص داد.

به تدریج شرکت‌های بزرگی مانند ارنست و یانگ بوزآلن و همیلتون و ده‌ها شرکت دیگر به شکل تجاری وارد عرصه مدیریت دانش شدند. اکنون مدیریت دانش در سال‌های آغازین قرن 21 برای بسیاری از کشورهای پیشرفته به‌عنوان نماد رقابت و عامل دستیابی به قدرت و توسعه است. شرکت‌های بزرگ اروپایی از سال 2000 به بعد حدود 55% درآمد خود را به مدیریت دانش اختصاص داده‌اند. جدول آورده شده گاهشمار مدیریت دانش را به‌طور خلاصه نشان می‌دهد.

فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول: مدیریت دانش
فصل دوم: عوامل سازمانی
فصل سوم: مطالعه موردی
پیوست‌ها
«منابع فارسی»
منابع انگلیسی