هیرویوکی هیرانو در کتاب به کارگیری 5S در محیط کار، روش گام به گام ساماندهی و آراستگی کارخانه جهت افزایش بهره‌وری را آموزش می‌دهد.

یکی از بزرگترین دغدغه‌های مدیران کارخانه یا سرپرستان کارگاه‌ها اوضاع ظاهری محیط کار است، به گونه‌ای که عدم نظم و ترتیب خللی به روند تولید وارد نیاورد. استاندارد یا راهکارهای 5S روشی است که بعد از جنگ جهانی دوم در ژاپن معرفی شد.

این استاندارد‌ها به منظور سر و سامان دادن به اوضاع محل کار، بهبود بهره‌وری و کاهش اتلاف هستند و کاملاً عملی می‌باشند. کتاب به کارگیری 5S در محیط کار (Putting 5S to work) مرجعی عملی از این استانداردها محسوب می‌شود. این اثر در سه سطح کاملاً عملی به همراه چک لیست‌های مربوطه توضیحات کاملی در خصوص این روش را ذکر نموده است.

هیرویوکی هیرانو (Hiroyuki Hirano)، نویسندۀ توانای ژاپنی در این کتاب استاندارد، 5s را به صورت عملی در 3 گام آموزش داده است:
گام اول پیاده‌سازی اصول، گام دوم عادت ساختن قوانین و گام سوم 5S پیشگیر. در صورتیکه تا گام 3 در محیط کار پیش رفتید کارخانه شما تبدیل به یک کارخانه استاندارد از لحاظ این اصول گردیده است.

فهرست مطالب
پیش گفتار
گام اول: اولین کار، مرتب کردن (فعال کردن 5S)
آماده سازی: ثبت و ضبط وضعیت کنونی
فرآیند 1: برداشتن و حذف موارد بلا استفاده (پاکسازی)
1-1 آیا مورد بلا استفاده‌ای را می‌توانید پیدا کنید؟
2-1 شیوه برچسب قرمز: پاکسازی به صورت دیداری
فرآیند 2: ساماندهی مکان‌های انبار (سازماندهی)
1-1 انجام عملیات نظافت قبل از سازماندهی
2-2 ایجاد یک شبکه آدرس
3-2 رنگ‌آمیزی محیط کار: استراتژی رنگ‌آمیزی
4-2 آغاز کار با خطوط مقسم
5-2 ایجاد روش تابلو نشانگر و برچسب زنی: سازماندهی بصری
6-2 سه نکته کلیدی جهت سازماندهی
7-2 ابزارآلات و وسایل: تغییر مکان نگهداری ابزارآلات و وسایل از محیط بسته به محیط باز
8-2 ابزارآلات و وسایل: سازماندهی وابسته به روش مصرف
فرآیند 3: ارائه برنامه‌های نظافت روزانه (نظافت)
1-3 فرآیند نظافت
2-3 چه جاهایی نظافت شوند
3-3 مسئولان نظافت
4-3 روش‌های تخصیص نظافت
5-3 آماده کردن وسایل تنظیف
6-3 عملیات نظافت
فرآیند 4: بی عیب نگه داشتن محیط کار (استانداردسازی)
1-4 محیط کاری بی عیب به صورت دائمی!
2-4 ابتدا اقلام بلا استفاده را بررسی فرمائید
3-4 بررسی انبار (سازماندهی)
4-4 بررسی گرد و خاک، تمیزی (نظافت)
فرآیند 5: کنترل دیداری در محیط کار (آموزش و نظم و انضباط)
1-5- کنترل دیداری: اولین قدم در آموزش و نظم و انضباط
2-5 نمایش عکس 5S
3-5 – شعار 5S
4-5 دیاگرام راداری گام اول
سر انجام آیا می‌توانید پیشرفت را ملاحظه کنید؟
گام 2: عادت ساختن فعالیت‌های 5S) 5S موثر)
آماده سازی: عکس گرفتن با نگاهی جدید به محیط کار
فرآیند 1: کنترل تراز موجودی (پاکسازی)
1-1 ضمیمه کردن روش برچسب قرمز به موجودی
2-1 بازرسی توسط تیم گشت زنی مخصوص برچسب قرمز
3-1 برچسب قرمز بر روی اقلام بلا استفاده
فرآیند 2: استفاده و برگرداندن اقلام را آسان کنید (سازماندهی)
1-2 علامت زدن موارد اصلی با یک خط مورب
2-2- زدن علامت بر روی همه چیز (سازماندهی به وسیله مشخص کردن شکل اطراف)
3-2 رنگ آمیزی محیط کار (سازماندهی با رنگ)
4-2 ایجاد خطوط تولید:
5-2 انبار جهت خطوط تولید
فرآیند 3: نظافت و بررسی را به صورت عادت در بیاورید. (نظافت)
1-3 عملیات بررسی بعنوان بخشی از عملیات نظافت
2-3 رویه‌ای برای عملیات نظافت و بررسی:
3-3 بررسی اینکه چه چیزی بررسی و نظافت گردد
4-3 مشخص کردن مسئول نظافت و بررسی
5-3 رویه‌های نظافت و بررسی را مشخص کنید.
6-3 انجام عملیات نظافت و بررسی
فرآیند 4: نگهداری بی عیب محیط کار (استانداردسازی)
1-4 آیا استانداردی جهت حذف موارد بلا استفاده وجود دارد؟
2-4 آیا ترتیب به سرعت می‌تواند بازسازی شود؟
3-4 آیا کثیفی سریعاً برطرف می‌شود؟
4-4 آیا سه گام ابتدایی 5S به طور کامل تمرین شده اند؟
فرآیند 5: حفظ استاندارد‌ها در سراسر کارخانه (آموزش، نظم و انضباط)
1-5 تبدیل شدن به مدیری که بتواند انتقادات سودمند ارائه دهد.
2-5 مدیران نیز بایستی آمادگی پذیرش انتقادات را داشته باشند.
3-5 دیاگرام راداری گام 2
سر انجام: آیا 5S به صورت عادت در آمده است؟
گام 3: بردن 5S به یک مرحله بالاتر (5S پیشگیرانه)
آماده سازی: ارزیابی کارخانه‌ای که 5S در آن به صورت عادت در آمده است.
فرآیند 1: اجتناب از موارد بلا استفاده (پاکسازی پیشگیرانه)
1-1 به چه دلیل هنوز هم اقلام بلا استفاده پدیدار می‌شوند؟
2-1 تغییر نگرش پاکسازی از حالت چاره ساز به حالت پیش گیرانه
3-1 ایجاد یک سیستم بدون ضایعات و ازدحام
فرآیند 2: اجتناب از به هم ریختگی (سازماندهی پیشگیر)
1-2 چرا هنوز به هم ریختگی وجود دارد؟
2-2 تغییر نگرش نسبت به سازماندهی از حالت چاره ساز به حالت پیشگیر
3-2 سازماندهی پیشگیر جهت مکان‌های انبار
4-2 سازماندهی پیشگیر برای ابزارآلات
فرآیند 3: نظافت بدون بروز کثیفی مجدد (نظافت پیشگیر)
1-3 چرا کثیفی به وجود می‌آید؟
2-3 تغییر نگرش در مورد نظافت
3-3 کثیفی همه جا را فراگرفته است
4-3 منابع کثیفی و لکه
فرآیند 4: جلوگیری از تخریب محیط (استانداردسازی پیشگیر)
1-4 پاکیزگی بازتابی موثر دارد.
2-4 پیش گیری از موارد اضافه
3-4 پیش گیری از نامرتبی
4-4 جلوگیری از بروز کثیفی
5-4 حفظ و نگهداری از استاندارد و تمیزی
فرآیند 5: آموزش سیستماتیک (آموزش و نظم و انضباط پیش گیر)
1-5 قوانین به جای نقد و انتقاد، سیستم‌ها به جای قوانین
2-5 عیوب بوجود آمده ناشی از خطاهای حادث شده در پی بی دقتی
3-5 اشتباهات ناشی از بی دقتی در ارتباط با ایمنی
4-5 ایجاد آموزش و نظم و انضباط به صورت یک عادت
سر انجام آیا کارخانه شما یک کارخانه رده بالای 5S شده است؟
واژگان
درباره نویسنده