برآیند مشارکت انتخاباتی در سرمایه اجتماعی و منزلت بین‌المللی

برآیند مشارکت انتخاباتی در سرمایه اجتماعی و منزلت بین‌المللی

 فضای جامعه پس از اعلام نهایی فهرست نامزدهای تایید صلاحیت‌شده به سمت انتخاباتی‌شدن حرکت می‌کند و ضرورت داغ‌شدن تنور مشارکت سیاسی شهروندان بیش از پیش به چشم می‌آید.

از آن جایی که عرصه انتخابات و مشارکت گسترده در آن، نمادی از همبستگی و انسجام ملی است، برگزاری انتخاباتی پر شور می‌تواند بر مقبولیت نظام سیاسی بیافزاید.

در این میان، یکی از مؤلفه‌های مهم افزایش مشارکت سیاسی، توجه به اعتماد عمومی و سرمایه‌های اجتماعی است. نظام‌های سیاسی مردم‌سالار بر پایه اعتماد عمومی و اراده مردم استحکام می‌یابند و استمرار و اقتدار آن‌ها وابسته به مشارکت مردم است. در واقع مشارکت شهروندان در رابطه‌ای مبتنی بر اعتماد عمومی محقق می‌شود.

بنابر این هر جا سطح اعتماد عمومی بالا باشد میزان مشارکت و همیاری مردم در عرصه‌های مختلف رشد می‌یابد. بنابر این نمی‌توان به نقش اعتماد عمومی، کم‌توجهی یا بی‌توجهی کرد چرا که کاهش مشارکت را به همراه می‌آورد. همچنین هر چه مشارکت مردم در انتخابات گسترده باشد ثبات سیاسی نیز بیشتر خواهد شد.

«پیر بوردیو» جامعه شناس برجسته فرانسوی، سرمایه اجتماعی را شکلی از سرمایه می‌داند که به ارتباطات و مشارکت اعضای یک سازمان توجه دارد و می‌تواند همراه با سرمایه فرهنگی، ابزاری برای رسیدن به سرمایه‌های اقتصادی باشد. با حضور مردم در انتخابات و جلوه‌گر شدن سرمایه اجتماعی، جمهوری اسلامی و قدرت نرم آن تقویت و حصار امنیت و امکان پیشرفت حاصل می‌شود.

در واقع سرمایه اجتماعی ثروت و دارایی نامرئی است که حکایت از آمادگی روحی و روانی یک جامعه برای درگیر شدن در یک عمل جمعی دارد. وقتی افراد در یک جامعه با یکدیگر روابط بیشتری داشته باشند و در سایه این روابط بتوانند در بین یکدیگر تعهد و مسئولیت متقابل بیافرینند و از این رهگذر اعتماد متقابل نیز در بینشان به وجود آید، می‌توان گفت سرمایه اجتماعی در بین افراد آن جامعه شکل گرفته است یا افراد آن جامعه سرمایه اجتماعی بیشتری دارند.

سرمایه اجتماعی ابزاری برای رسیدن به توسعه سیاسی است. در این عرصه به نوعی رابطه‌ای میان مردم و دولتمردان وجود دارد که می‌تواند در شکل گیری مفهوم شهروند و نیز جامعه مدنی نقش اساسی داشته باشد. در جامع مدنی نهادهای قانونمند به منزله واسط بین دولت و مردم، درتعدیل روابط بین آنها نقش ایفا می‌کنند و این محصول سرمایه اجتماعی است.

یکی از مهمترین دلایلی که اندیشمندان علوم اجتماعی و سیاسی برای تاثیرات سرمایه سیاسی برشمرده‌اند این است که سرمایه اجتماعی از طریق منابع انسانی به وجود آمده‌اند. در واقع سرمایه اجتماعی به منزله جنبه‌ای مهم از روابط میان افراد باعث ایجاد و تقویت پیوندهای اجتماعی می‌شود.

توجه به این نکته ضروری است که در شرایط کنونی حفظ سرمایه اجتماعی مهمترین نیاز کشور است. بر این اساس نباید فضای ناامیدی و یاس در ساحت اجتماعی غلبه پیدا کند، زیرا با کاهش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی، مشارکت سیاسی کم شده و فاصله دولت و ملت زیاد می‌شود. به عبارتی دقیق‌تر ایجاد شکاف و فاصله در مناسبات میان دولت و شهروندان مانع اعتماد و اجماع در زندگی سیاسی شهروندان می‌شود و به استقرار فضایی خالی از همدلی و نشاط می‌انجامد. به طور قطع وجود چنین شکاف‌هایی در درون جامعه، به تعارضات اجتماعی دامن می زند و سدی در برابر توسعه سیاسی خواهد بود.

نظر به این که سیاست خارجی غالبا ادامه سیاست داخلی است و تقویت سرمایه اجتماعی هم به مثابه پشتوانه‌ای قوی برای مشارکت انتخاباتی و سیاست داخلی است، مشارکت بیشینه شهروندان علاوه بر اثرگذاری‌هایی که در همبستگی اجتماعی و وفاق ملی دارد در زمینه بین المللی نیز می‌تواند تأثیر قابل توجهی داشته باشد زیرا می‌تواند به نوعی وزن کشور را در مناسبات بین المللی ارتقا بخشد و قدرت چانه‌زنی را به شکلی بالا ببرد؛ رخدادی که در انتخابات خردادماه سال ۹۲ به وقوع پیوست و قدرت‌های جهانی را از تلاش برای تسلیم مطلق جمهوری اسلامی ایران به سوی پذیرش حقوق و مطالبات به حق کشورمان سوق داد.

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه