‌‫کتاب کوچک مصاحبه

‌‫کتاب کوچک مصاحبه

‌‫کتاب کوچک مصاحبه نوشته شهرام گیل‌آبادی، یک راهنمای کاربردی در زمینه اصول و فنون مصاحبه در روزنامه‌نگاری و دیگر رسانه‌های گروهی است.

این کتاب در پنج بخش به نگارش در آمده است که بخش اول تا چهارم آن به پیش‌داشته‌ها و افق‌های روشن و موجز برای رسیدن به مصاحبه‌ای فعال و پویا می‌پردازد و بخش پنجم که نتیجه‌ی تلاش خانم فاطمه رحیمی، روزنامه‌نویس و مصاحبه‌گر موفق حوزه‌ی مطبوعات است به مصاحبه‌ی تخصصی و علمی اختصاص دارد که با نمونه‌های عینی و تجربه‌ی اجرای برنامه‌های مصاحبه‌ محور شش چهره‌ی بی‌بدیل برنامه‌های رادیو تلویزیونی همراه شده است.

در این مصاحبه‌ها سعی بر آن است، مفاهیمی مانند زیبایی‌شناسی مصاحبه، توجه به تولید بینامتن‌ها و فرامتن‌های مصاحبه در تجربه‌ی عملی این بزرگواران مد نظر قرار گیرد تا به فرانمایی برای بازشناخت مصاحبه به عنوان یکی از جذاب‌ترین گونه‌های رسانه‌ای توجه جدی شود.

کتاب کوچک مصاحبه (the concise book on interviews) تبارشناسی چگونگی شکل‌گیری مصاحبه از قبل، حین و بعد از آن را مورد توجه جدی قرار می‌دهد. در انتها، برای بازنمایی و ارجاع نکته‌های مطرح شده و تلفیق تجربه‌های شخصی و تخصصی همکارانی کار آزموده در کتاب، شش مصاحبه با آقایان اسماعیل میرفخرایی، علی‌اکبر عبدالرشیدی، محمدرضا شهیدی‌فر، مرتضی حیدری، فرزاد حسنی، و رضا رشیدپور ارایه شده و نظرات آن‌ها درباره‌ی مصاحبه‌ای منطقی رسانه‌ای به دست داده شده است.

شهرام گیل آبادی، نویسندۀ این کتاب، متولد خرم آباد، دکتری پژوهش هنر از دانشگاه تهران، عضو هیئت علمی دانشگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، محقق و پژوهشگر در حوزه هنر و رسانه است. وی سابقه کار اجرایی از جمله مدیر کل طرح و برنامه، مدیر رادیو تهران، مدیر رادیو جوان، رئیس مرکز هنرهای نمایشی رادیو، مدیر کل نمایندگی‌های خارج از کشور صدا و سیما، معاون اطلاع رسانی و پژوهش دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، تالیف هفتاد مقاله علمی، دبیری سی و هفت جشنواره فرهنگی هنری و رسانه‌ای و داوری هشتاد و دو کنفرانس، همایش و نشست تخصصی را نیز در کارنامه فعالیت‌های خود دارد.

در این مصاحبه‌ها سعی بر آن است، مفاهیمی مانند زیبایی‌‌شناسی مصاحبه، توجه به تولید بینامتن‌ها و فرامتن‌های مصاحبه در تجربه‌ی عملی این بزرگواران مدنظر قرار گیرد تا به فرانمایی برای باز شناخت مصاحبه به‌ عنوان یکی از جذاب‌ترین گونه‌های رسانه‌ای توجه جدی شود.

جملات برگزیده ‌‫کتاب کوچک مصاحبه:

- گفت‌وگوی خوب، ژورنالیسم آزاد می‌خواهد.
- پرسش خوب به مصاحبه جهت می‌دهد.
- گفت‌وگوی خوب شبیه درام است.
- مسیر مصاحبه بر اساس هدف ترسیم می‌شود.
- مصاحبه مثل عملیات است.
- اثرگذاری شرط اول ماندگاری مصاحبه است.

در بخشی از کتاب کوچک مصاحبه می‌خوانید:

مصاحبه‌ها سه دسته‌اند. دسته‌ی اول، مصاحبه‌های شخصیت‌ محور است. در این نوع مصاحبه‌ها، من با شخصیتی مانند یک ورزشکار محبوب یا یک هنرپیشه‌ی سینما صحبت می‌کنم. در این‌‌جا، شخصیت این فرد مهم است. من باید با او گپ بزنم، مانند وقتی که می‌خواهم با عزت‌اله انتظامی حرف بزنم، این‌جا من قصد کوبیدن او را ندارم.

دسته‌ی دوم مصاحبه‌های عقیده‌ محوراند؛ این مصاحبه‌ها موقعی انجام می‌شود که عقیده‌ی مصاحبه‌ کننده و مصاحبه‌ شونده با هم یکی نباشد. برای انجام این کار، مانند دو نفری که با هم پینگ‌ پنگ بازی می‌کنند، با رعایت مقررات بازی، وارد مصاحبه می‌شویم. من می‌کوبم، تو دفاع می‌کنی، من می‌پرسم، تو پاسخ می‌دهی. در این نوع مصاحبه‌ها من به‌ عنوان مصاحبه‌ کننده باید آن‌ قدر بازی را بلد باشم که مصاحبه‌ شونده را وارد بازی کنم، ضمن این‌که تضاد به وجود آمده هم توجه مخاطب را جلب می‌کند اما در عین حال، من و مصاحبه‌ شونده در یک مسیر بازی می‌کنیم و اگر یک طرف، بازی را به هم بزند مصاحبه ناموفق می‌شود. اما در این نوع مصاحبه هم تفاهم اولیه مهم است. من چنین کاری را انجام دادم. به‌ عنوان مثال آمدم به مسئولی گفتم، آقا من فلان نظر شما را قبول ندارم آیا حاضرید در این موضوع با من وارد یک مصاحبه یا بحث چالشی بشوید و نتیجه‌گیری را به مردم بسپاریم؟ او یا می‌گوید: بله، که خوب مصاحبه انجام می‌شود یا می‌گوید: نه، من اصلا تو را قبول ندارم. به محض این‌ که مصاحبه جنبه‌ی عملی به خود می‌گیرد، ولو این ‌که با نظر طرف مقابل صد در صد مخالف‌اید باید قواعد بازی را رعایت کنید.
فهرست مطالب

پیشگفتار
1: چیستی مصاحبه
1-1. آغاز
1-2. نیم نگاهی به تاریخچه‌ی مصاحبه
1-3. تفاوت مصاحبه و گفت‌وگو
1-4. شناسه‌های رسانه‌های صوتی، تصویری و مکتوب
1-4-1. شناسه‌های رادیو
1-4-2. شناسه‌های تلویزیون
1-4-3. شناسه‌های رسانه‌های نوشتاری
1-5. مشخصه‌های مصاحبه رادیویی، تلویزیونی و نوشتاری
1-5-1. رادیو
1-5-2. تلویزیون
1-5-3. رسانه‌های نوشتاری
1-6. مصاحبه یک نظام است
1-6-1. مصاحبه چیست؟
1-6-2. اهمیت مصاحبه
1-6-3. اهمیت مصاحبه در میان انواع خبر
1-6-4. هدف مصاحبه
1-6-5. چه مواردی مصاحبه را به موقعیتی مانا تبدیل می‌کند؟
1-6-6. موقعیت انفعال در مصاحبه چگونه به وجود می‌آید؟
1-6-7. اصول انجام مصاحبه‌ای مطلوب
2: ارکان مصاحبه
2-1. ارکان مصاحبه
2-1-1. مصاحبه ‌شونده
2-1-2. مصاحبه ‌کننده
2-3. هدف از ارتباط در مصاحبه
2-4. هدف مصاحبه‌ شونده
2-5. ویژگی‌های مصاحبه ‌کننده
3: شیوه‌های مصاحبه
3-1. انواع ارتباط در مصاحبه
3-2. عوامل اثرگذار در کیفیت مصاحبه
3-3. آماده شدن برای مصاحبه
3-4. چگونگی رفتار با مصاحبه‌ شونده
3-5. اجرای مصاحبه
3-6. پرسش و انواع آن
3-6-1. اشاره
3-6-2. تعریف پرسش
3-6-3. اهمیت پرسش در مصاحبه
3-6-4. ویژگی‌های پرسش
3-6-5. زمان و نحوه‌ی طرح پرسش
3-6-6. قفل‌های ذهنی برای بروز خلاقیت در طرح پرسش
3-6-7. قفل‌های ذهنی
3-6-8. انواع پرسش‌ها
3-6-9. نکته‌هایی برای پرسیدن
3-6-10. انواع پرسش‌ها به لحاظ جامعیت
3-6-10-1. کارکرد‌های پرسش‌های کلی
3-6-10-2. کارکرد‌های پرسش‌های جزئی
3-7. پیش‌فرض‌هایی که باید پاسخ داده شود
3-8. زمان‌بندی در مصاحبه‌ی رادیو - تلویزیونی
3-9. ویژگی‌های اثر بخشی در ارتباط بین فردی
3-10. تمهیدات مصاحبه: فرض‌ها و اگرهای جادویی
3-11. بنیادهای عمومی مصاحبه
4: ریخت‌شناسی مصاحبه
4-1. مصاحبه‌ی کوتاه
4-2. مصاحبه با شخصیت‌ها
4-3. مصاحبه‌ی اتفاقی
4-4. مصاحبه‌ی گروهی
4-5. مصاحبه با شاهدان
4-6. مصاحبه‌ی مستند درباره‌ی حوادث تاریخی
4-7. مصاحبه‌ی آزاد
4-8. مصاحبه‌ی هدایت‌ شده
4-9. مصاحبه‌ی باز
4-10. مصاحبه‌ی بسته
4-11. کنفرانس مطبوعاتی
4-12. مصاحبه‌ی اختصاصی و غیر اختصاصی
4-13. مصاحبه‌ی کتبی
4-14. انواع ساخت مصاحبه‌ی رادیو تلویزیونی
4-15. انواع مصاحبه
4-15-1. مصاحبه‌ی خبری
4-15-1-1. تعریف خبر
4-15-1-2. ارزش‌های خبری
4-15-1-3. عناصر خبر
4-15-1-5. اهمیت مصاحبه‌ی خبری
4-15-1-5. ویژگی‌های مصاحبه‌ی خبری
4-15-2. مصاحبه‌ی تفسیری
4-15-3. مصاحبه‌ی غیرخبری
4-15-3-1. کارکردهای مصاحبه‌ی غیرخبری
4-15-4. مصاحبه‌ی ساختارگرا
4-15-5. مصاحبه‌ی نیمه ساختارگرا
4-15-6. مصاحبه‌ی بدون ساختار
4-16. کاربرد مصاحبه در رسانه‌های صوتی و تصویری
4-17. اشکال دیگر مصاحبه که در دنیا رایج‌اند
5: مصاحبه‌ها
5-1. اسماعیل میرفخرایی
5-2. علی‌اکبر عبدالرشیدی
5-3. محمد‌رضا شهیدی‌فر
5-4. مرتضی حیدری
5-5. رضا رشید‌پور
5-6. فرزاد حسنی
منابع و مآخذ
واژه‌نامه
نمایه

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه