کتاب روش‌های نخبه پروری کودکان به قلم فاروق صفی زاده، راهکارهای نخبه‌پروری از پیش از تولد کودک تا دوران نوجوانی او و گاهاً سنین بالاتر را مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهد.

اغلب کودکان اولین قدم‌های لرزان خود را تقریباً زمانی برمی‌دارند که اولین شمع‌های سالگرد تولدشان روشن می‌شوند. آنان برای اینکه کاری برجسته را به پایان برسانند به سختی تلاش می‌کنند سپس مجددا تمرین می‌کنند. عمل تکرار بیشتر از آنکه موجب ناراحتی و اذیت آن‌ها باشد، برایشان لذت‌بخش است. زمانی که کودکان از انجام یک کار احساس رضایت و موفقیت کنند، برای کار برجسته‌ بعدی اعتماد به‌ نفس بیشتری خواهند داشت.

مباحثی که این کتاب به آن‌ها پرداخته است عبارتند از: شرایط رشد و پرورش نخبگان، خلاقیت و نوآوری، کلاس‌های آموزشی برای کودکان، نکات تربیتی نخبه‌پروری، عوامل موثر در ارتقای خلاقیت و نوآوری افراد نخبه و...

در بخشی از کتاب روش‌های نخبه پروری کودکان می‌خوانیم:

آموزش ادراکی حرکتی قدم زدن و دویدن رایج‌ترین فعالیت‌های مرتبط با مهارت‌های بزرگ است و بازی‌ها را می‌توان به گونه‌ای طراحی کرد که به کودکان خردسال کمک شود تا این فعالیت‌ها را بر اساس ادراک خویش کنترل کنند. برای مثال، می‌توان از کودکی خردسال خواست تا به‌ طرف تخت خوابش قدم بزند و به‌ محض رسیدن به آن توقف کند.

اطلاعات ادراکی به او ارائه می‌شود تا تعیین کند چه هنگام توقف کند؛ ولی درصورتی‌که کودک از اطلاعات ادراکی‌اش استفاده نکند، تخت خوابش به‌ تنهایی مانع حرکت او می‌شود. بازی‌ گرگم به هوا که نقطه شروع برای بازی‌ دارد نیز همچون توقفی که به‌محض رسیدن به تختخواب صورت گرفت، مستلزم همان رابطه ادراکی حرکتی است با این تفاوت که وقتی فردی که «‌آن» نامیده می‌شود او را تعقیب کند، او حواسش ‌پرت و بسیار هیجان‌زده می‌شود.

در سطح بعدی آموزش ادراکی ‌حرکتی، از کودکان خواسته می‌شود قدم‌ زدن و دویدن خود را فقط با اطلاعات ادراکی کنترل کنند. می‌توان از کودک خواست تا نزدیک خطی قدم بزند و پیش از قدم‌گذاشتن روی آن، بایستد. این خط بیشتر عنصری ادراکی است تا شیئی ملموس نظیر تخت خواب.

در بازی گرگم به هوا نقطه شروع بازی را می‌توان با کشیدن خط روی زمین مشخص کرد. در سطح پیچیده‌تری از ‌آموزش ادراکی حرکتی درباره مهارت‌های بزرگ، کودکان با استفاده از اطلاعات ادراکی کنترل مداوم بر فعالیت خود دارند. می‌توان از کودکان خواست در امتداد کوچه‌ای که با دو خط موازی روی زمین مشخص شده است قدم بزنند. پهنای این کوچه را می‌توان متناسب با میزان هماهنگی هر کودک تغییر داد تا سرانجام از کودکان خواسته شود که در امتداد یک خط بدون گام‌ نهادن روی آن قدم بزنند.

فهرست مطالب
مراحل رشد روانی اجتماعی
تناسب رابطه پدر و مادر با کودک
دلبستگی
دلبستگی مرحله‌ یک
دلبستگی مرحله‌ دو
دلبستگی مرحله‌ سه
دلبستگی مرحله‌ چهار
خلق‌وخو
نخستین سال زندگی (رشد جسمی)
راهکارهایی برای رشد
تغذیه و رشد مغزی
بهداشت دندان
ایمنی
راهکارهایی برای رشد
نخستین سال زندگی (رشد شناختی)
راهکارهایی برای رشد
تقلید
رشد زبان
کودکان یک تا سه‌ساله (رشد روانی اجتماعی)
راهکارهایی برای رشد
ویژگی‌های خلق‌وخو
اشیای انتقالی
مکیدن شست
راهکارهایی برای رشد
ترس‌ها
تأثیرات محیط خانواده
شکستن تصورات قالبی نقش جنسی
الگوهای تعامل والدین با کودک
تأثیرات اجتماعی خارج از خانواده
تفاوت‌های فرهنگی
کودکان یک تا سه‌ساله (رشد جسمی)
پختگی در مقابل تجربه در زمینه رشد جسمی
راهکارهایی برای رشد
تفاوت‌های جنسی
تفاوت‌ توانایی‌های جسمی دختران و پسران را چه چیزی توجیه می‌کند؟
نیاز به محیط سالم
رشد جسمی و الگوهای غذاخوردن
حفظ بهداشت
راهکارهایی برای رشد
پیداکردن تصور جسمی مثبت
کودکان یک تا سه‌ساله (رشد شناختی)
مرحله حسی
مرحله حسی حرکتی ششم
تفکر پیش‌عملیاتی اولیه
رشد زبان
بازی و نقش بازی در دوره کودکی
راهکارهایی برای رشد
اسباب‌بازی
اسباب‌بازی‌های خردسالان
اسباب‌بازی‌های دیگر
تأثیر محیط بر رشد شناختی کودکان
سال‌های نخستین مدرسه (چهار تا هشت‌سالگی)
ویژگی‌های کودکان مقاوم در سه مرحله نوزادی، کودکستان و دبستان
راهکارهایی برای رشد
مرحله والدبودن
تأثیرات خانواده
روابط هم‌شیرها
تأثیرات و سازگاری‌ها در خارج از خانواده
راهکارهایی برای رشد
ثبات خصوصیات رفتاری طی زمان
سال‌های نخستین مدرسه (رشد جسمی)
مهارت‌های ظریف‌تر
نقاشی‌کردن و نوشتن
هماهنگی درک و حرکت
تفاوت‌های جنسی و جنسیت
جذابیت
راهکارهایی برای رشد
کسب عادات سالم
سال‌های نخستین مدرسه (رشد شناختی)
راهکارهایی برای رشد
راهکارهایی برای رشد
اثرات برنامه‌های آموزشی نخستین
سال‌های نخستین مدرسه (موقعیت تحصیلی)
به تقویت رفتارهای خوب کمک کنیم
رفتارهای ناشایست را تقویت نکنید
نخبه‌پروری و الزامات استفاده بهینه از ظرفیت‌های فکری و ذهنی نخبگان
مقدمه
جایگاه نخبه‌پروری در کشور
الزامات موفقیت در این زمینه
آثار و مزایای نخبه‌پروری
نخبه کیست؟
خلاقیت و نوآوری
انواع نخبگی
فرایند کشف و شناسایی نخبگان و مسئولیت مدیران در این زمینه
عملکرد نخبگان
شرایط رشد و پرورش نخبگان
الف. ویژگی‌های مدیران نخبه
ب. ویژگی‌های عمومی افراد نخبه
ویژگی‌های سازمان نخبه‌پرور
عوامل مؤثر بر ارتقای خلاقیت و نوآوری‌ افراد نخبه
عوامل بازدارنده خلاقیت در نخبگان
رموز موفقیت‌ مدیران در استفاده از توان نخبگان و متخصصان
آثار نخبه‌پروری
نابغه‌پروری را از چه سنی شروع کنیم؟
چه‌وقت به روان‌شناس یا روان‌پزشک کودک مراجعه کنیم؟
چه وقت به کودک مهارت‌ها و ارزش‌های اجتماعی را آموزش دهیم؟
کلاس‌های آموزشی بچه‌ها را از چه سنی شروع کنیم؟
آموزش زبان دوم
ورزش
نقاشی
موسیقی
کودک ما از چه سنی می‌تواند جدا از ما و در اتاق خود بخوابد؟
برای کودک از چه سنی کتاب بخوانیم؟
مادر از چه سنی می‌تواند از کودک خود جدا شود و فعالیت‌های اجتماعی خود را از سر گیرد؟
فرزندان را از چه سنی به مهد بفرستیم؟
توالت‌رفتن را از چه سنی به کودک بیاموزیم؟
نظم را از چه سنی به کودکان خود بیاموزیم؟
کودک را از چه سنی می‌توان در خانه تنها گذاشت؟
نکات تربیت نخبه‌پروری
1. بازی برای هوش
2. در جست‌وجوی دانش باش!
3. ورزش، ورزش، ورزش
4. الفبای موسیقی، الفبای هوش
5. شیر مادر، عصاره هوش
6. کامپیوتر در خدمت هوش
7. صبحانه یادت نره!
8. خوب بخور تا باهوش شوی!
9. دوستی که هوش هدیه می‌دهد
نخبه‌گرایی
مکتب نخبه‌گرایی در سیاست
1. رویکرد سازمانی موسکا و میخلز
2. رویکرد روان‌شناختی پاره‌تو
3. رویکرد نهادی سی رایت میلز
4. رویکرد بوروکراتیک جیمز برنهام
نخبه
1. نخبگان سنتی
2. نخبگان تکنوکرات
3. نخبگان مالکیت
4. نخبگان شگفت‌انگیز‌ یا کاریزمایی
5. نخبگان ایدئولوژیکی
6. نخبگان سمبلیک
خلاقیت، ایده‌پردازی، کارآفرینی، نخبه‌پروری
ویژگی‌های افراد نیمکره راست‌مدار
ویژگی‌های افراد نیمکره چپ‌مدار
مراقبت والدین از فرزندان
1. شست‌وشو و تطهیر
2. پوشش و لباس
3. ختنه
4. بازی‌
5. خواب و استراحت
6. نوازش‌ها
7. دست‌کاری و لمس‌کردن
مراقبت والدین از خود
1. مناسبات جنسی
2. خواب و استراحت
3. شوخی‌ و مزاح‌
4. رعایت پوشش
5. تماشای فیلم
خلاقیت برتر از هوشمندی
شیوه‌های بروز خلاقیت برای کودکان
هوش سازنده یا دردسرساز
راهکارها و شیوه‌های آموزش فراگیران نخبه
مفهوم‌شناسی
رعایت تفاوت‌های فردی در آموزش
اهمیت آموزش ویژه فراگیران نخبه
راهکارها و روش‌های آموزشی
1. تغییر محتوای برنامه
2. تغییر روش آموزش
3. تغییر محیط آموزش
نظم‌آموزی به کودکان
افراط و تفریط در نظم‌آموزی
اصول نظم‌آموزی به کودکان
ابراز محبت به کودک
تناسب قوانین با سن و شرایط
استفاده از تشویق در نظم‌آموزی
تبیین و تحلیل مسائل و آگاه‌کردن فرزندان
الگودهی به کودکان
دوصد گفته چو نیم‌کردار نیست
پرهیز از خشم و زورگویی
ثبات و پرهیز از تردید و دودلی
رعایت اصل تدریج در اصلاح رفتار
تداوم در استوارساختن نظم و انضباط
استفاده از اصل تغافل
گام‌های عملی نظم‌آموزی
راه‌های برانگیختن کودکان برای اطاعت از مقررات
چگونه کودکانمان را به اطاعت از مقررات وادار کنیم؟
به کودک خود احترام بگذارید
چگونه با بی‌انضباطی کودکمان برخورد کنیم؟
نادیده‌گرفتن (تغافل)
ب. اقدامات جدی
چگونگی نظم‌آموزی به کودکان زیر یک سال
چگونگی نظم‌آموزی به کودکان یک تا سه سال
پرت‌کردن حواس
جایگزینی
امکان انتخاب دادن
ذخیره‌کردن واژه «نه» برای موارد مهم
حفظ خون‌سردی
چگونگی نظم‌آموزی به کودکان سه تا پنج سال یا پیش‌دبستانی
اسباب‌بازی‌های جالب تهیه کنید
اشیای وسوسه‌انگیز را از آن‌ها دور کنید
پیامدهای طبیعی و منطقی را در نظر بگیرید
بازی نمادین را تشویق کنید
چگونگی نظم‌آموزی به کودکان دبستانی شش تا دوازده‌ساله
انجام‌دادن بعضی کارها را به آن‌ها واگذار کنید
جلسات خانوادگی تشکیل دهید
بازی‌های دسته‌جمعی انجام دهید
می‌توان دلیل آورد
همه اشتباهات را حل و فصل نکنید
به کودکان بیاموزید چگونه مسائل خود را حل کنند
چگونگی نظم‌آموزی به نوجوانان سیزده تا هجده سال
آموزش تندخوانی
دلایل کُندخوانی
1. کلمه‌خوانی
2. خواندن با صدای بلند (بلندخوانی)
3. درون‌خوانی (لب‌خوانی)
4. برگشت غیرارادی چشم به عقب
5. سرگردانی چشم بین خطوط
6. مکث طولانی چشم روی کلمات
7. محدودیت حوزه دید
تمرین برای تندخوانی
تمرین 1
تمرین 2
تمرین 3
تمرین 4
وضعیت بدن هنگام مطالعه
1. سرعت اولیه فرد
2. نوع متن
3. تمرین
معایب کندخوانی
1. اتلاف وقت
2. حواس‌پرتی یا نبود تمرکز
3. بی‌علاقه و بی‌انگیزه‌شدن برای مطالعه
4. خستگی
مزایای تندخوانی
تمرین تندخوانی با درک کم
تندخوانی
آموزش تندخوانی
تمرین
ورزش چشم
تمرین پیشرفته تندخوانی
تمرین اول
تمرین دوم
کامل‌ترین و مهم‌ترین تمرین تندخوانی
یک تمرین برای افزایش حوزه دید
چند نکته
مطالعه پرسرعت به همراه یادگیری پایدار
1. اسکن مبتدی یک‌انگشتی
2. اسکن نیمه‌حرفه‌ای یا سه‌انگشتی
3. اسکن حرفه‌ای یا چهارانگشتی
تمرین کنید
متافیزیک و نخبه‌پروری
چاکراها
چاکرای اول: مولادهاراچاکرا
چاکرای دوم: شوادهیستاناچاکرا
چاکرای سوم: مانی‌پوراچاکرا
چاکرای چهارم: آناهاتاچاکرا
چاکرای پنجم: ویشودهاچاکرا
چاکرای ششم: آچناچاکرا
چاکرای هفتم: ساهاسارا چاکرا
سیستم انرژی و بدن‌های لطیف
بدن اتری
بدن اختری (چاکرایی)
بدنِ ذهنی
بدن روحانی
هاله‌ انسان از درون به بیرون
ساختار و کاربرد چاکراها
رشد انسان در پرتو تعالیم چاکراها
چطور چاکراها بسته می‌شوند؟
بازکردن قفل‌ها
نحوه تشخیص چاکرای بسته
جنسیت و چاکراها
درک علامت‌های نجومی
امکانات پاک‌سازی و فعال‌کردن چاکراها
لذت‌بردن از طبیعت
موسیقی‌درمانی
رنگ‌درمانی
مراقبه رنگ چاکرا
جواهردرمانی
رایحه‌درمانی
فرم‌های متفاوت یوگا
تنفس چاکرا
ماساژ محل‌های بازتاب چاکراها
تمرینات بدنی برای رهاکردن انرژی‌های جمع‌شده
تمرین اول: انقباض مرکز ریشه
تمرین دوم: انقباض دیافراگم
تمرین سوم: انقباض گردن
انتقال انرژی حیاتی جهان
وحدت
سفری درونی در چاکراها
ضمایم
چاکراها و عوامل پیوسته