یکی از معانی رمض، بارش شدید باران پیش از پاییز است. گفته شده نامگذاری ماه روزه به رمضان به خاطر این است که در سراسر این زمان محدود که گاهی بیست و نه و زمانی سی روز است، رحمت ویژه الهیه و فیوضات خاص ربانیه، همچون باران پاییزی بر بندگان و عباد حضرتش به سبب شایستگی و لیاقتی که حاصل روی اوردن به روزه، این عبادت پرمنفعت و حرکت به سوی رضا و قرب محبوب است، نازل می شود و شجره وجودشان را در زمین معنوی این ماه پربرکت رشد می دهد و در این بلد طیب، به اذن خداوند، به صورت شجره طیبه و شجره مبارکه به ظهور می رساند.

رمضان ماهی است مبارک، فضای امنیت از خطرات ابلیسی، سبب سلامت جسمی و روحی، طریق سلوک الی الله، ماه امرزش، ماه نظر ویژه حق به روزه داران، تایبان، شب زنده داران، نیکوکاران و عاشقان ارزش ها و کمالات است.

رمضان ظرف سه حقیقت
شرافت و کرامت و عظمت این ماه در پیشگاه پروردگار جهان امری خاص است و از میان دوازده ماه قمری تنها نام این ماه (رمضان) در قران مجید در ایه 185 سوره بقره امده است.

رمضان ظرف سه حقیقت است: 1ـ روزه، 2ـ شب قدر، 3ـ قران.

روزه
پروردگار به خاطر رحمت و لطفش به بندگان، روزه این ماه را بر بندگانش واجب و ثواب و اثار عظیمی را بر ان مترتب نموده و ان را سپر از اتش دوزخ در قیامت قرار داده است، چنان که پیامبر اسلام(ص) به این مسیله اشاره فرموده است: ( الصوم جنه من النار)

روزه علاوه بر ایجاد حرکت ادمی به سوی مقامات معنوی، انسان را به سوی سلامت از بسیاری بیماری های جسمی پیش می برد، همان گونه که در روایات این معنا مطرح است: (صوموا تصحوا): روزه بگیرید تا سلامت یابید و امراض از بدنتان فراری شوند و زندگی بانشاط پیدا کنید و در سایه سلامت به فعالیت های مثبت و کارهای خیر و عبادت الله و خدمت به خلق الله و رساندن خود به رضایت الله بپردازید.

روزه روح را تلطیف، اراده را قوی و غرایز و امیال را تعدیل و دل را به نور حق منور می کند و دیده قلب را برای تماشای مناظر ملکوت باز و انسان را اگر به تقوای مطلوب ( لعلکم تـتـقون ) (1)که نتیجه روزه است، دست یابد، به مرز کشف و شهود می رساند.

روزه اگر شرایط معنوی اش رعایت شود، حجاب و حایلی بین انسان و اتش سوزنده شهوات غیرمعقول و امیال و خواسته های غیرمنطقی است. اگر روزه نبود ارزش های انسانی و اخلاقی مصون از سوختن در اتش شهوات نبود و قطعا کسی که در دنیا در اتش دوزخ شهوات بسوزد، در اتش جهنم قیامت خواهد سوخت، (الدنیا مزرعه الاخره)(2): محصولات مثبت و منفی قیامت، ظهور کشت و زرع انسان در دنیاست.

شیطان یعنی هر گمراه کننده ای که جز قطع رابطه ادمی با خداوند و فرهنگ سعادت بخشش را نمی خواهد و با وسوسه و سفسطه و مغلطه کاری هایش، همراه با ابزاری چون ماهواره، سایت، مجلات، فیلم های هالیوودی و رسانه های صهیونیستی قصد دارد کاخ انسانیت و سرای ادمیت را تخریب کند و از انسان موجودی برده شکم و شهوت بسازد و نهایتا ادمی را از ملکوت به ملک و از عرش به فرش و از نور به ظلمت براند تا در خدمت زر و زور و قدرتش دراید، غلام حلقه به گوش او گردد، برای او به زیان خود و مملکت و ملتش کار کند و همه راه ها را برای ورود به عرصه زندگی خود و مردمش باز کند، هدف دیگری ندارد.

وقتی انسان در ماه رمضان رو به سوی خدا می کند، در پناهگاه و حصار روزه در می اید، در عرصه گرسنگی و تشنگی و خودنگهداری از امور مادی صرف قرار می گیرد، با دوری از مفطرات، همرنگ ملکوتیان می شود، لذت عبادت و صیام و قیام را می چشد و از طریق شنیدن معارف حقه در مجالس الهیه به حلال و حرام و عمل صالح و اخلاق حسنه اشنا می شود و به اراستن خود به ان حقایق اقدام می کند، از دسترس شیطان خارج می شود و از خدمت به او و لشگر پیاده و سواره اش و پیروی از فرهنگش و فروختن دین و ملت و کشورش مصون می ماند، به راستی که: (الصوم جنه من النار).

روزه دار که روزه ای خالصانه را تدارک می بیند، از اتش غفلت، حرام خوری، پایمال ساختن حقوق مردم، بداخلاقی، بدعملی، نیت سوء، غصب مال مردم، رشوه، اختلاس، جاسوسی به نفع بیگانگان و به ضرر مردم و کشورش در امان می ماند و روزه مانع می شود که در چنین اتشی که شعله هایش همه کمالات او را از بین می برد، بسوزد. شیطان با اسلحه روزه و دیگر سلاح های معنوی قابل شکست دادن و دور کردن و طرد نمودن است.

امام عارفان، چراغ قلب عاشقان، امیرمومنان (ع) می فرماید: از پیامبر پرسیدند چه کنیم که شیطان یعنی هر جرثومه خبیث و گمراه و گمراه کننده از ما دور شود؟ فرمود: (الصوم بسوء وجهه، والصدقه تکسر ظهره، و الحب فی الله و المواظبه علی العمل الصالح یقطع دابره، والاستغفار یقطع وتینه: روزه رویش را سیاه و چهره اش را نزد ادمی از اعتبار می اندازد و شخصیت کاذبش را نابود می سازد، صدقه که نشان از کرامت روحی و محصول جود و کرامت و دوری از بخل و کلید حل مشکلات مردم است، قدرتش را درهم می شکند و محبت و مهرورزی به همگان به خاطر خدا و جلب رضایت او و ایجاد حوزه جاذبه برای کشاندن مردم به عرصه پاکی و دینداری صحیح و نیز مواظبت پیوسته بر انجام کارهای شایسته، ریشه اش را قطع می کند و چتر سرش را از سر شما برمی دارد و طلب امرزش از خداوند، برای پاک شدن پرونده از سیاهی های گناهان در خطاها و زشتی ها و معاصی، رگ قلبش را پاره می کند).

حضرت باقر (ع) از پیامبر اسلام(ص) روایت می کند که ان حضرت به جابربن عبدالله فرمود: ای جابر این ماه رمضان است، کسی که روزهای ان را روزه بگیرد و بخشی از شب ان را به عبادت و بندگی بگذراند و شکم و غریزه جنسی را از هر نوع حرامی حفظ نماید و زبانش را (از بیست گناهی که فقط مربوط به زبان است) نگه دارد، از همه گناهانش چون بیرون امدن از ماه رمضان بیرون می اید، جابر به پیامبر گفت: چه نیکو سخنی است سخنی که گفتید. حضرت فرمود: چه شرایط سخت و سنگینی است که باید روزه دار رعایت کند.

شب قدر
هریک از روزها و شب های ماه مبارک رمضان به تنهایی روزگار عظیمی است و قدرت ارزیابی بهره هایی را که در روز و شب ماه رمضان به روزه دار می رسد، ندارد. این ماه باعظمت ظرف شبی است که قران مجید از ان شب تعبیر به قدر می کند: (لیله القدر)، ان شب از نظر معنویت و نورانیت و ویژگی بهتر از هزار ماه است، یعنی قدرت نوری و معنوی ان بیش از سی هزار شبانه روز است و به عبارت روشن تر و به زبان روز، اگر هر یک شب ماه رمضان در عالم معنی دارای یک ولت برق است، شب قدر دارای سی هزار ولت برق است. اگر انسان بتواند شب قدر را قدردانی کند و در ان به معرفتش نسبت به حق و تا حدودی به معارف الهیه و عبادت خالصانه اش بیفزاید، چون حربن یزید ریاحی که خود را با سرعتی بیش از سرعت نور از پایین تر از طبقات دوزخ به عالی ترین درجات رسانید، قطعا می تواند با سی هزار ولت نور معنوی که موتور انسانیتش را با ان به کار می اندازد، به عالی ترین مقامات معنوی و لقاء حق و قرب الهی و رضوان الله برساند.

شب قدر، زمان ارتباط با قران به هنگام قران به سر گرفتن است. قران به سر گرفتن به معنای تسلیم جدی به کل قران و شبی است که باید قران را روی قلب که نیروی فهم انسان است گذاشت، به صورتی که دیگر ان را از قلب برنداشت تا قلب و این خانه با عظمت از بیگانگان، شیاطین و نامحرمان خالی و کرسی حکومت قران بر ان مسلط شود.

شب قدر، شب توسل به پیامبر(ص)، صدیقه کبری(س) و دوازده امام معصوم(ع) و رهبر الهی مسلک و ربانی است که لازم است از طریق این توسل برابر با گنجایش و ظرفیت وجود، کمالات چهارده معصوم(ع) اعم از عقاید و اعمال و اخلاق انان را به خود انتقال دهیم.

اگر این اثار را نتوانیم از شب قدر به دست اوریم، پس شب قدر را به تاریکی گذرانده و با ان چون شب های دیگر معامله کرده و از این تجارتخانه که سودش ابدی و منفعتش جاودانی است، بهره ای نبرده و به خسارت در تجارت دچار شده ایم.

قران
رمضان ظرف قدر و شب قدر که از نظر معنوی بهتر از سی هزار شب است، شب نزول کامل قران از عالم غیب به شهود و از ملک به ملکوت است.

بحث نزول قران در شب قدر (انا انزلناه فی الیله القدر) از اسمان علم حق به لوح محفوظ، از لوح محفوظ به وجود نوری امین وحی، از امین وحی به قلب پیامبر(ص)، بحثی بسیار گسترده، پیچیده، معنوی و عرفانی است که قطعا یک مقاله گنجایش ان را ندارد.

علاوه بر این بحث درباره قران، مفاهیم و مصادیق ان اشارات، لطایف، حقایق، معارف و رشته های گوناگون علمی که در ان فقط برای اثبات توحید و راهنمایی به سوی خیر دنیا و اخرت است، تالیف و تصنیف صدها کتاب لازم دارد، لذا درخور مقاله نویسی به عناوینی هر چند اندک، درباره جایگاه قران در زندگی انسان اشاره می کنم.

قران هدایتگر همه انسا ن هاست، تدبر در ان از واجبات شرعی و اخلاقی و هشداردهنده به نتایج سوء، بدرفتاری ها و اعمال شیطانی است. قران منبع قانون و قانونگذاری، حاوی احسن القصص، کتابی استوار و حکیم و روشنگر حقایق است. قران در همه امورش عظیم، راهنمای به استوارترین راه، بشارت دهنده به مومنان به پاداش کبیر، حاوی حقایق متنوع و گوناگون و شفا و درمان بیماری های فکری، روحی و معنوی است. هر یک از این عناوین از ایه ای از ایات قران گرفته شده و تفسیر هر کدام کتابی قطور را می طلبد.

سوتیترها:
1. رمضان ماهی است مبارک، فضای امنیت از خطرات ابلیسی، سبب سلامت جسمی و روحی، طریق سلوک الی الله، ماه امرزش، ماه نظر ویژه حق به روزه داران، تایبان، شب زنده داران، نیکوکاران و عاشقان ارزش ها و کمالات است.

2. حضرت رسول(ص) به جابربن عبدالله فرمود: ای جابر! این ماه رمضان است، کسی که روزهای ان را روزه بگیرد و بخشی از شب ان را به عبادت و بندگی بگذراند و شکم و غریزه جنسی را از هر نوع حرامی حفظ نماید و زبانش را از بیست گناهی که فقط مربوط به زبان است، نگه دارد، از همه گناهانش چون بیرون امدن از ماه رمضان بیرون می اید.

3. پانوشت ها:

1. یا ایها الذین امنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تـتـقون": ای افرادی که ایمان اورده اید، روزه بر شما مقررشده است، همان گونه که بر پیشینیان شما مقرر گردید.(بقره/183)

2. روایتی از رسول اکرم(ص)

مجله  پاسدار اسلام  اول مرداد ماه 1391 شماره 368 / نویسنده : حجت الاسلام والمسلمین شیخ حسین انصاریان