شهرستان های استان عبارتند از بانه، بیجار، دیواندره، سروآباد، سقز، سنندج، قروه، کامیاران و مریوان و دهگلان. این استان از لحاظ اقلیمی و طبیعی، منطقه ای کوهستانی است که دشت های مرتفع و دره های پهن نیز در پهنه منطقه گسترده شده اند، اختلاف ارتفاع بین بلند