سامانه های مصنوعی و بازگرداندن شنوایی و بینایی
در پی پیشرفتهای شگرف فناوری در دهههای اخیر، انسان درصدد ساخت سامانههایی است که بتواند جایگزین هر یک از حواس پنجگانه آسیب دیده انسان شود.
این امر عمدتاً براساس دو رویکرد انجام میشود؛ رویکرد نخست، رویکرد «ماشین محور» است و هدف آن مجهز کردن دستگاهها و ماشینهای مصنوع بشر به این گونه حواس است.
مجهز کردن سامانههای حفاظتی و امنیتی به دریافت صدا و تصویر، مجهز کردن رباتهای امدادگر به قابلیتهای حس کردن حرارت و یافتن موجودات زنده زیر آوار و ساخت سامانههای مصنوعی بویایی و چشایی از اهدافی است که رد این رویکرد دنبال میشود.
همچنین رویکرد دیگر کاملا «انسان محور» است و اهدافی مانند ساخت اندامهای مصنوعی با عملکردی مشابه حواس انسان و ساخت وسایل کمکی برای جبران اختلالات انسان را دنبال میکند. در این میان، رویکرد «انسان محور» با توجه به کارکردهای شناختی انسان کاربرد دارد.
کاشت بیش از ۱۲۰ هزار حلزون مصنوعی گوش
به گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، امیرمسعود سوداگر عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی درباره کاربردهای این حوزه گفت: کاشت حلزون مصنوعی گوش را میتوان مؤثرترین روش بازگرداندن شنوایی به طیف گستردهای از ناشنوایان و موفقترین نمونه از سامانههای مصنوعی حسی و یکی از پرکاربردترین ریزسامانههای کاشتنی در بدن انسان دانست. سامانۀ مصنوعی حلزون گوش از بخش بیرون بدن و بخش کاشتنی در بدن تشکیل شده است که به صورت بیسیم با هم در ارتباطاند. بخش کاشتنی آن توسط پزشک جراح در ناحیۀ پشت گوش در زیر پوست سر کاشته میشود و با ظرافت تمام آرایۀ الکترودهای آن در جای حلزون طبیعی گوش قرار داده میشود، به نحوی که در نقاطی خاص با رشته اعصاب شنوایی فرد در تماس قرار گیرد.
سوداگر ادامه داد: میزان موفقیت اینگونه سامانهها در درک جملات بیش از ۹۰ درصد گزارش شده است. تا کنون در سطح جهان بیش از ۱۲۰ هزار حلزون مصنوعی گوش برای افراد ناشنوا کاشته شده است و در ایران نیز افراد زیادی از این وسیله استفاده و شنوایی خود را بازیافتهاند.
تلاش برای ساخت سامانه مصنوعی بینایی
به عنوان نمونهای دیگر از سامانههای مصنوعی حسی میتوان از پروتزهای بینایی نام برد. کاملاً مشابه حلزون مصنوعی گوش، یک سامانۀ مصنوعی بینایی نیز از بخش بیرونی و بخش کاشتنی تشکیل میشود.
به گفته سوداگر، در این سامانه، تصاویر دنیای خارج توسط یک دوربین دریافت و پس از اجرای نوعی پردازش تصویر با هدف کاهش حجم دادهها و همچنین متناسبسازی اطلاعات تصویری برای استفاده در بخش کاشتنی در چشم، به صورت بیسیم به این بخش فرستاده میشود. آنگاه این اطلاعات در یک پردازشگر درونی مورد بررسی قرار گرفته، تکانههایی با مشخصات الکتریکی و زمانی متناظر با تصویر دریافتی تولید و توسط آرایۀ الکترودی به بافت هدف یعنی شبکیه، فرستاده میشود.
وی همچنین افزود: عملکرد سامانۀ مصنوعی بینایی شباهت بسیار زیادی به سامانۀ مصنوعی حلزون گوش دارد و در هر دو تلاش بر این است که سامانۀ مصنوعی بتواند عملکردی معادل با کارکرد سامانۀ طبیعی شنوایی یا بینایی موجود زنده داشته باشد و کاستی موجود را جبران کند. از این رو نام گوش مصنوعی یا چشم مصنوعی برای اینگونه سامانهها مناسب نیست، بلکه شایستهترین عنوان برای آنها سامانههای مصنوعی برای بازگرداندن شنوایی و بینایی است.
بر خلاف حلزون مصنوعی گوش که سالهاست به درجۀ قابل اعتمادی از کارایی و تولید صنعتی رسیده و انسانهای بسیاری از آن استفاده میکنند، سامانههای مصنوعی بینایی هنوز در آغاز مسیر تکامل خود قرار دارند. نمونههای آزمایشگاهی و اولیۀ این سامانه موفق بوده است، اما هنوز از دیدگاه فنی و همچنین کمیت و کیفیت تصاویر تولیدی، راهی طولانی در پیش دارد که باید پیموده شود.
سامانههای مصنوعی برای دیگر حواس
شاید به دلیل آنکه ضبط صدا و تصویر و نیز پردازش الکترونیکی آن از سابقۀ طولانیتری برخوردار است، سامانههای مصنوعی شنوایی و به تازگی بینایی توانستهاند موفقیت خود را زودتر از دیگر سامانههای حسی به اثبات برسانند. واقعیت آن است که در حال حاضر به کمیت درآوردن و پردازش اطلاعات بویایی، چشایی و بساوایی مراحل مقدماتی خود را میگذراند و دانشمندان سرگرم انجام پژوهشهای اولیهای در این زمینهها هستند.
سامانههای مصنوعی بویایی با نام بینی الکترونیکی و نیز سامانههای چشایی مصنوعی با نام زبان الکترونیکی را میتوان سامانههایی دانست که از طریق آنها مؤلفههای بو و مزه شناسایی، تشخیص و دستهبندی میشود. برای آن که بتوان این سامانههای نسبتاً پیچیده را در ابعاد کوچک ساخت، لازم است از فناوریهای پیشرفتهای مانند فناوری میکرو و نانوالکترونیک ونیز فناوری ریزسیال بهره گرفت. ساخت این سامانهها نمونهای دیگر از کاربردهای فناوری علوم شناختی است که با پیشرفت این حوزه به سرعت در حال گسترش است.
مطالب مرتبط
- چگونه سیگار کشیدن باعث سرطان ریه می شود؟
- رژیم غذایی پرچرب موجب پیشرفت سرطان پروستات میشود
- رابطه چاقی و بیماریهای لثه
- عوارض فشارخون بالا چیست؟
- 3 نشانه مهم که هشدار می دهند در معرض افسردگی قرار دارید
- درمان بیماریهای مزمن با نورونهای مصنوعی
- واکسن سرطان سینه کمتر از یک دهه دیگر به بازار میآید
- تاثیر ویروس تبخال بر ام اس
تگها
مطالب پربیننده
- زندگی نامه مسعود پزشکیان
- رابطه زناشویی برنده و بازنده ندارد
- درباره دوران بحرانی نوجوانی
- بازار کرمان با قدمت ۶۰۰ سال
- معرفی موزه هنرهای معاصر تهران؛ بازتابی از هنر ایران و جهان
- مصرفگرایی و ویرانی زندگی
- پاسخ به سوالات رایج درباره مصرف شیر
- معرفی جنگل فندقلو؛ بهشتی مینیاتوری در اردبیل
- درباره سن پیری بیشتر بدانیم
- اهمیت خواب را جدی بگیرید
- معرفی مسجد شیخ لطف الله، اثری شگفت انگیز از دوران صفویه
- پناهگاه سکوت
- نحوه خوابیدن به خواستههای درونی
- مضرات سیگار از آسیبهای پوستی تا تهدید سلامتی
- در مورد کف پای صاف و باورهای قدیمی
- چگونه با کودکان چاق تعامل داشته باشیم
- چگونه خشم بهاری را کنترل کنیم
- چگونه تشخیص دهیم یک تصویر با هوش مصنوعی ساخته شده؟
- آموزش کامل تهیه سبزه عید با تخم شربتی
- کاهش وزن علمی و بدون برگشت
- چگونه میتوان از اینستاگرام، تیکتاک و گوشیهای همراه فاصله گرفت؟
- کمبود چه مواد غذایی باعث افزایش ابتلا به افسردگی میشود؟
- چطور مامان بابای خودمان باشیم؟
- مادران تلفنهمراه خود را به کودکشان بدهند یا خیر؟
- چرا مردان در بیان احساسات خود موفق نیستند؟
- آیا در برزخ، شفاعت وجود دارد؟
- "همای سعادت" اسطوره یا واقعیت؟!
- گیاهانی که استرس خانه و محل کار را کاهش میدهند
- سیگارهای الکترونیک یک جایگزین توهم زا
- سونامی سالمندی، بحران پیش روی کشور
- قوانین کلاس و مدرسه
- قالب آماده و زیبای پاورپوینت(15)
- ۵ فیلم که همه زنان ایرانی باید تماشا کنند
- شعار سال ۱۴۰۱ «سال تولید، دانشبنیان و اشتغالآفرین»
- قالب زیبای پاورپوینت برای ارائه پروپوزال و دفاع رساله دکترا
- قالب پاورپوینت کادر دار زیبا
- قالب پاورپوینت گرافیکی و طرح دار زیبا
- قالب پاورپوینت گرافیکی زیبا
- پورنوگرافی چیست و چه اثری بر مغز و رابطه جنسی دارد؟
- رنگ چشم هایتان درباره شما و اجدادتان چه می گوید؟
- نمونه تدریس درس اول هدیه آسمان پنجم
- قالب پاورپوینت گرافیکی جالب
- اندکی درباره درسپژوهی
- کتاب پسری که جادویی شد
- همه زائران سلطان
- قالب پاورپوینت
- معرفی کتاب
- دوستی با کتاب
- قالب پاورپوینت گرافیکی
- درباره محسن رضایی
- معرفی کتاب
- کتاب راهنمای کامل Interaction access
- درباره امیر کبیر
- کتاب پیوند زخم خورده
- کتاب آموزش علیه آموزش
- خلاصه کتاب سواد بصری
- درباره فخرالدین عراقی
- درباره محسن مهر علیزاده
- تورم به کدام سو میرود؟
- طغیان سرخک