در دنیایی با عدم اطمینان فزاینده که با ویژگی پیچیدگی و بی‌ثباتی شناخته می‌شود، مدیران باید در فرایندهای استراتژی خود منعطف‌تر باشند. چارچوب‌های سنتی مدیریت استراتژیک در فراهم ساختن پاسخ‌های کافی در این بستر ناموفق بوده‌اند. راه‌حل ما «برنامه‌ریزی استراتژیک مبتنی بر سناریو» است، چارچوبی برای مدیریت استراتژیک در دنیایی نامطمئن. در این فصل، این رویکرد را معرفی می‌کنیم و ساختار کتاب را مطرح می‌کنیم.

با توجه به این چالش‌ها، مدیران استراتژیک در محیط امروزی کسب‌وکار باید پاسخ‌هایی را برای دو پرسش کلیدی بیابند:

1- چگونه می‌توانیم بی‎ثباتی، پیچیدگی و عدم اطمینانی را که امروزه در بسیاری از صنایع مشاهده می‌کنیم درون برنامه‌ریزی استراتژیک تلفیق کنیم؟

2- چگونه می‌توانیم استراتژی‌ها را منعطف‌تر و سازگارتر با محیط‌های متغیر سازیم؟

این کتاب تلاشی است برای پاسخ دادن به این پرسش‌ها. در قلب این کتاب معرفی آنچه که ما «برنامه‌ریزی استراتژیک مبتنی بر سناریو» می‌نامیم نهفته است، چارچوبی روشمند برای ایجاد استراتژی‌ها در دنیایی نامطمئن.

برنامه‌ریزی سناریو در دهه 1970 در شرکت نفت شل آغاز شد (وک، 1985). این نوع برنامه‌ریزی متفاوت از چارچوب‌های اولیه استراتژی است چون، با در نظر گرفتن بی‌ثباتی و پیچیدگی، عدم اطمینان را با فرایند استراتژی در هم می‌آمیزد. به‌ویژه، تحولات آتیِ ممکنِ گوناگون را تجزیه‌وتحلیل می‌کند و عواملی را هم از صنعت تحت بررسی و هم محیط عمومی درون چارچوب تلفیق می‌کند. افزون بر آن، به‌واسطه تدوین گزینه‌های استراتژیک مختلف، نوعی انعطاف‌پذیری فراهم می‌کند که به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا با بی‌ثباتی در محیط انطباق یابند.

بااین‌همه، معایب بیشتر رویکردهای برنامه‌ریزی سناریو- مثلاً رویکردهای فن در هایدن (2005) یا شومیکر (1995)- آن است که کاربرد آن‌ها در عمل پیچیده است. درواقع، میزان زمان و تلاش موردنیاز بسیاری از شرکت را از خود می‌رانند. این جایی است که رویکرد جدید ما به برنامه‌ریزی استراتژیک مبتنی بر سناریو وارد می‌شود. مزیت اصلی آن در سادگی کاربرد آن به لطف طراحی ابزارمحور آن نهفته است. این رویکرد به‌عنوان بخشی از یک پروژه مشترک میان مشاوران استراتژی رولاند برگر و دانشکده مدیریت HHL لایپزیگ برای یافتن راه‌هایی برای استفاده بهتر از برنامه‌ریزی سناریو در شرکت‌ها توسعه یافت.

فهرست مطالب
فصل 1: دیباچه
دنیایی نامطمئن
برنامه‌ریزی استراتژیک مبتنی بر سناریو
هدف این کتاب
فصل 2: چالش‌های مدیریت استراتژیک در قرن بیست و یکم
عوامل تعیین‌کننده عدم اطمینان محیطی
بی‌ثباتی
پیچیدگی
ابهام
تکامل تدریجی برنامه‌ریزی استراتژیک
فنونی برای پیش‌بینی آینده
نتیجه‌گیری
فصل 3: برنامه‌ریزی استراتژیک مبتنی بر سناریو: رویکردی جدید برای مقابله با عدم اطمینان
مقدمه
برنامه‌ریزی سناریو- مبنایی برای برنامه‌ریزی استراتژیک مدرن
طراحی یک رویکرد سناریومحور به برنامه‌ریزی استراتژیک
نتیجه‌گیری
فصل 4: شش ابزار برای برنامه‌ریزی سناریو و کاربرد آن‌ها
معرفی ابزارهای یک و دو: چک‌لیست قاب‌بندی و بازخورد 360 درجه ذی‌نفعان
چک‌لیست قاب‌بندی
بازخورد 360 درجه ذی‌نفعان
به‌کارگیری چارچوب‌های یک و دو: چک‌لیست قاب‌بندی و بازخورد 360 درجه ذی‌نفعان در صنعت هواپیمایی اروپا
چک‌لیست قاب‌بندی
بازخورد 360 درجه ذی‌نفعان
معرفی ابزارهای سه و چهار: شبکه تأثیرگذاری/ عدم اطمینان و ماتریس سناریو
شبکه تأثیرگذاری/عدم اطمینان
تشریح شبکه تأثیرگذاری/ عدم اطمینان
ماتریس سناریو
به‌کارگیری چارچوب‌های سه و چهار: شبکه تأثیرگذاری/ عدم اطمینان و ماتریس سناریو در صنعت هواپیمایی اروپا
شبکه تأثیرگذاری/ عدم اطمینان
ماتریس سناریو
معرفی ابزارهای پنج و شش: دستورالعمل استراتژی و اتاق فرمان نظارت
دستورالعمل استراتژی
اتاق فرمان سناریو
به‌کارگیری چارچوب‌های پنج و شش: دستورالعمل استراتژی و اتاق فرمان سناریو در صنعت هواپیمایی اروپا
اتاق فرمان سناریو
فصل 5: برنامه‌ریزی استراتژیک مبتنی بر سناریو
استفاده از برنامه‌ریزی سناریو برای شناسایی فرصت‌ها در یک صنعت چندبخشی
مقدمه
چالش‌ها و اهداف
روش کار/رویکرد
شناسایی فرصت‌ها و ساختن موارد
بهترین شیوه‌های عملی
نتیجه‌گیری
فصل 6: مزایای برنامه‌ریزی مبتنی بر سناریو (1)
چگونه برنامه‌ریزی استراتژیک مبتنی بر سناریو بر رفتار مدیران تأثیر می‌گذارد
مقدمه
جامعیت و سرعت تصمیم‌گیری
سوگیری‌های شناختی
مدلی یکپارچه از کیفیت تصمیم‌گیری
برنامه‌ریزی استراتژیک مبتنی بر سناریو
نتیجه‌گیری
فصل 7: مزایای برنامه‌ریزی مبتنی بر سناریو (2)
مقدمه
انعطاف‌پذیری استراتژیک- گشودن در به روی تغییر استراتژیک
موانع انعطاف‌پذیری استراتژیک
کاربرد عملی
برنامه‌ریزی مبتنی بر سناریو به‌مثابه ابزاری برای ایجاد انعطاف‌پذیری استراتژیک
فصل 8: نتیجه‌گیری - مدیریت خوب و برنامه‌ریزی مبتنی بر سناریو
چالش‌های امروزی مدیریت خوب
چگونه برنامه‌ریزی مبتنی بر سناریو در مواقع عدم اطمینان از مدیریت خوب حمایت می‌کند
درباره ویراستاران و نویسندگان
ویراستاران
نویسندگان