مهارت نه گفتن!!

مهارت نه گفتن!!

یکی از راه‌های ابراز وجود و از فاکتورهای موفقیت برای برقراری یک رابطه با کیفیت، توانایی "نه‌"گفتن است. 

«نه»گفتن به این معناست که وقتی فردی نمی‌خواهد کاری را بپذیرد یا انجام دهد، بدون آنکه به خود و دیگران آسیب برساند، «نه»بگوید. هر فردی حق دارد در برابر چیزی که دوست ندارد، پاسخ منفی دهد. چون هر انسانی برای خود عقاید و اهدافی دارد و برای رسیدن به آنها باید قاطعیت داشته باشد و در مواقعی که با درخواستی غیرمعقول یا غیرمنطقی مواجه می‌شود و احتمال خطر یا آسیب وجود دارد، پاسخ منفی بدهد.
در دنیای امروزی که نقش روابط اجتماعی در زندگی افراد پر رنگ است، قدرت «نه»گفتن بسیار مهم است. زیرا افرادی که این قدرت را ندارند، بیشتر در معرض سوءاستفاده، رفتارهای پرخطر و بزهکاری‌ها قرار دارند. همچنین این افراد به دلیل قاطع نبودن نسبت به تصمیم خود، ناامید و مأیوس شده و هنگامی که مسئولیتی بیش از توان خود به عهده می‌گیرند، دچار اضطراب می‌شوند. اهمیت این مهارت آن‌قدر زیاد است که همواره مسئولان امور آموزشی و تربیتی کشور بر گسترش آن تاکید دارند. در حال حاضر، دانش‌آموزان به دلیل دسترسی به فناوری‌های نوین ارتباطی، بیشتر از گذشته در معرض پیشنهادهای متعدد آسیب‌زا قرار دارند که این موضوع اهمیت آموختن مهارت «نه»گفتن را افزایش می‌دهد. تردیدی نیست که ریشه گرفتار شدن بسیاری از کودکان در آسیب‌های اجتماعی، مانند سایر افراد جامعه ناتوانی در «نه‌» گفتن است. بنابراین هر اقدامی که در حوزه ی پیشگیری و مقابله با آسیب‌های اجتماعی در حوزه دانش‌آموزی قرار است انجام شود، نمی‌تواند بدون توجه به کسب این مهارت باشد. خوشبختانه یادگیری این مهارت در هر سنی امکان‌پذیر است، اما اگر آموزش این مهارت از دوره کودکی و با برنامه‌ریزی و هدفمند انجام شود، نتایج مطلوب‌تری خواهد داشت و در فرد نهادینه می‌شود. بنابراین لازم و ضروری است که والدین با این مهارت آشنا شوند، در زندگی روزمره خود آن را به کار بگیرند و به فرزندان‌شان هم آموزش دهند تا آنها افرادی منفعل نباشند. اما این امر مستلزم آن است که الگوی تربیتی والدین به گونه‌ای باشد که فرزند حقوق انسانی خود را بشناسد و در موضوعات مربوط به خودش حق انتخاب و تصمیم‌گیری داشته باشد و دیدگاه خود را بیان کند. درست «نه» گفتن باید به شکلی به فرزند آموزش داده شود که شخص هنگام پاسخ منفی دادن، فردی گستاخ و بی‌ادب تلقی نشود. در واقع نباید رفتار غیرمؤدبانه و پرخاشگری را با «نه»گفتن اشتباه گرفت. «نه»گفتن اگر به جا و با دلیل قانع کننده باشد، منافاتی با اخلاق ندارد. گرچه باید پذیرفت که «نه»گفتن در فرهنگ جامعه ما به خاطر اینکه پیامدهایی به همراه دارد، کار دشواری است. به طوری که حتی افراد جسور و با اعتماد به نفس هم در برخی از موقعیت‌ها برخلاف میل شخصی به طرف مقابل خود پاسخ مثبت می‌دهند. این وضعیت فرهنگی اهمیت آموزش «چگونه نه گفتن» به والدین را افزایش می‌دهد. نخستین راه در این مسیر مشخص کردن اهداف و برنامه هاست. همچنین برای آموزش این مهارت به فرزندان، خود والدین باید الگوی مناسبی باشند و در مواقع لزوم به خواسته‌های نامعقول دیگران و حتی خود فرزندان «نه» بگویند.لازم است به فرزندان آموخته شود که به درخواست‌های دیگران زود پاسخ ندهند، بلکه ابتدا کمی بیندیشند و پس از بررسی موقعیت‌ها و درخواست‌ها تصمیم بگیرند و پاسخ بدهند. یکی از معیارهای اصلی در «نه‌» گفتن داشتن اعتماد به نفس است و افرادی‌که اعتماد به نفس بالایی دارند، در این زمینه توانمندتر هستند. بنابراین پیش از هر آموزشی در این زمینه، لازم است که والدین سعی در تقویت اعتماد به نفس خود و فرزندان داشته باشند. یکی دیگر از راه‌های مناسب برای آموزش «نه»گفتن، استفاده از بازی‌ها و روش‌های نمایشی است. برای مثال والدین می‌توانند در نقش دوست فرزند درخواست خود را مطرح کنند و از فرزند خود بخواهند که پس از بررسی درخواست، با احترام و ساده به آن‌ها پاسخ منفی بدهد و به عبارتی «نه» بگوید. «نه»گفتن یک توانایی با ارزش است و یادگیری این مهارت بخش مهمی از مدیریت استرس و آسان کردن زندگی به شمار می‌آید. گسترش این فرهنگ و آموزش نسل جدید در این زمینه بی‌تردید نقش زیادی در کاهش آسیب‌های فردی و اجتماعی خواهد داشت. چرا که بسیاری از آسیب‌های اجتماعی مانند بزهکاری‌ها و در رأس آن‌ها مسأله پیچیده اعتیاد با یک پاسخ مثبت به جای «نه»گفتن آغاز می‌شوند و به مرور به چالشی بزرگ برای شخص، خانواده، اطرافیان و در نهایت جامعه می‌شود.

 

 

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه