وظیفه پدر و مادر

وظیفه پدر و مادر

از دیدگاه اسلام، پدر و مادر مقام بسیار والایی دارند و خدا، پیامبر و امامان علیهم السلام در ده‌ها آیه و روایت درباره آنان، سفارش‌های اکید کرده‌اند و احسان و نیکی به آنان، از بهترین عبادت‌ها شمرده شده است:

پروردگارت حکم کرده که جز او کسی را پرستش نکنید و به پدر و مادر احسان نمایید.

امام صادق علیه السلام فرمود:

بهترین اعمال سه چیز است: 1- برپا داشتن نمازهای پنج گانه در وقت خود؛ 2- احسان و نیکی به پدر و مادر؛ 3- جهاد در راه خدا.

اکنون این پرسش به میان می‌آید که پدر و مادر این همه مقام و مرتبه را چرا و چگونه پیدا کرده‌اند؟ آیا خدا بی‌جهت این مقام را به آنان اعطا کرده یا در قبال کار ارزنده‌شان است؟ پدر و مادر چه خدمت بزرگی به فرزندانشان می‌کنند که لایق این همه سفارش شده‌اند؟

بخشی از مهم ترین وظایف پدر و مادر نسبت به کودکان چنین است :

۱ـ احترام به کودک :
یکی از وظایف مهم والدین، احترام به شخصیت کودک است. رسول اکرم (ص) می فرماید : "اکرموا اولادکم و أحسنوا آدابهم؛ به فرزندان تان احترام کنید و با آداب و روش پسندیده با آن ها معاشرت نمایید"
کودکانی که در دوران قبل از دبستان از امنیت و محبت کافی برخوردار نمی شوند، آسیب هایی بر آن ها وارد می شود که به ندرت در دوره های بعد قابل جبران است.

۲ـ توجه به استقلال طلبی کودکان :
بذر استقلال طلبی از سال های آغازین زندگی کودک شروع به رشد و جوانه زدن می کند. پدر و مادر زمینه را برای رشد متعادل این میل فراهم می آورند. آزادی های لازم را به او بدهند. البته آزادی باید محدود باشد.
روش های آزاد منشانه به کودکان و نوجوانان حق انتخاب و گزینش می دهد. زمینه را برای خلاقیت و شکوفایی استعدادهای نهفته آنان فراهم می سازد. کنترل و تذکر بیش از حدّ، تأثیر معکوس داشته و اعتماد به نفس کودک و نوجوان را از بین می برد.


۳ـ پرورش شخصیت کودکان :
والدین با روش های مختلف می توانند شخصیت کودکان خود را پرورش دهند که مهم ترین آن، سلام کردن و هم بازی شدن با آن ها است. حضرت علی(ع) می فرماید: "مَنْ کانَ لَهُ وَلَدٌ صَبا؛ کسی که کودکی دارد باید (در راه تربیت او) ) کودکانه رفتار نماید".[ وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۱۲۶ ]
دو عامل دیگر تربیت فرزند (دوران مدرسه و اجتماع) چون عامل اوّل قرار دارند، هر چند از اهمیت لازم برخوردارند اما مواظبت اوّلیه، در هوشیاری فرزند تأثیر بسزایی دارد. نیز مواظبت در دوره مدرسه و انتخاب دوستان مناسب و افرادی که صلاحیت اخلاقی بالایی دارند، بر امنیت خاطر می افزاید تا وقتی وارد اجتماع شود، دغدغه خاطری پیش نیاید.


۴ -اظهار محبّت :
اولین نیاز روانی کودک و نوجوان مهر و محبت و دوست داشتن آن ها است. هر کودک و نوجوانی برای داشتن احساس امنیت، باید مورد محبت قرار گیرد. ابراز محبت، موجب دلگرمی و علاقه مندی به شما و زندگی خواهد شد. احساس امنیت در نوجوان سبب می شود زمینه پیوند شما با او توسعه یابد. در این رابطه رفتار صحیح دینی را بیاموزد. رابطه مهرآمیز همراه با گذشت و مدارا، با همگان و به خصوص با کودکان و نوجوانان قوی ترین و پرجاذبه ترین و سازنده ترین رابطه ها است.البته زیاده روی در محبت برای فرزند زیانبار است.
۵-جهت دهی مثبت به احساسات :
کم اهمیت جلوه دادن اشتباهات و تقدیر از رفتارها و کارهای ارزشی و پسندیده آنان، سبب می شود که آن ها به خود دلگرم شوند، احساس ارزشمندی نمایند. تقویت احساسات و ارزش های مثبت، یکی از مؤثرترین عوامل برای جهت دهی به گرایش های دینی فرزندان محسوب می شود.

۶- درونی کردن ارزش های دینی و اخلاقی :
آموزش مفاهیم دینی و یافتن بینش صحیح یک چیز است و پذیرش و عمل کردن به آن چیز دیگر است. باید سعی نمود نوجوان و جوان به صورت خودآگاه عامل به دستورات اخلاقی ودینی شود. دین باوری و عشق و علاقه به ارزش های دینی از درون او بجوشد، در این صورت رفتارهای مذهبی و دینی، ماندنی و پایدار خواهد شد.

 

تهیه کننده: فاطمه گودرزی 

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه