محمد به عبدالله در ۱۷ ربیع الاول عام الفیل در مکه دیده به جهان گشودند. آن موقع که نوزاد ملیح آمنه در آغوش مادرش آرمیده بود، به ذهن هیچ فردی خطور نمی‌کرد، روزی یک جمعیت ۲ میلیاردی نامش و ایمان به او را از هزاران مأذنه در جای جای عالم فریاد بزنند. پژوهشگر گروه اطلاع‌رسانی ایرنا به مناسبت «سالروز ولادت پیامبر اسلام(ص)» به بررسی سیره و نقش ایشان در همبستگی جهان اسلام پرداخته است.

پیامبر(ص) و جهان عرب

جهان عرب که پیامبر اسلام(ص) در آن قدم در هستی گذاشتند، جامعه ای خشن و نامتوازن بود که به عصر جاهلیت شهرت یافته بود اما پیامبر(ص) با ویژگی های خود از جمله مهربانی، صبوری و صلح در این جامعه نوعی تحول انسانی را به وجود آورد. ایشان به عنوان انسانی کامل در جامعه عرب ظهور کردند و اگرچه عرب های تازه مسلمان از نظر آگاهی به حدّی نرسیده بودند که معارف عمیق اسلام را درک کنند اما می توانستند این انسان کامل را ببینند و نماد و تجلی اندیشه ها و ارزش های اسلام را به نظاره بنشینند و از او الگو بپذیرند.

ایشان در راه تبلیغ دین اسلام در جامعه آن روز عرب جاهلی اساس کار خودشان را بر صلح حتی با کافران گذاشتند. به گونه ای که رسول خدا(ص) وقتی بر قریش غالب شدند و با فتح مکه، جزیره العرب را مسخر قدرت الهی خود کردند، خطاب به مغلوب شدگان فرمودند: «بروید همه شما آزادید». همچنین ایشان در جریان جنگ احد نیز گرچه آسیب فراوانی را متحمّل شدند، وقتی با پیشنهاد نفرین مواجه شدند در حالی که خون از چهره مبارک خود پاک می کردند، دست به دعا برداشتند و به درگاه خدا عرضه داشتند که «خدایا! قوم مرا هدایت کن» چرا که می دانستند غالب آن ها جاهل و نادانند و هدف حضرت هدایت آن ها به راه حق بود و نه پیروزی ظاهری بر آنان. امام علی(ع) نقل می کند که رسول اکرم(ص) در مقابل فشارها و اذیت ها می فرمودند: «من برای رحمت برانگیخته شده ام. پروردگارا! امّت مرا هدایت کن آنان جاهل و نادانند».

پیامبر اسلام(ص) و دیگر ادیان و اقلیت های دینی و مذهبی

پیامبر اسلام(ص) با الهام از قرآن، اهل کتاب را به پذیرش اسلام و دست کشیدن از آیین خود فرا می‌خواندند و در برهه‌ای از زمان که درخت نوپای اسلام به امنیت بیشتر و ترک مخاصمه با قدرت‌های خارجی نیاز داشت، دعوت خود را به صورت کتبی و رسمی به سران ممالک از جمله ایران، روم و حبشه و رهبران قبایل یهودی و مسیحی ابلاغ می‌کنند. مهربانی پیامبر(ص)، یهودیان و مسیحیان را هم در بر می‌گرفت و در آغاز اسلام با پیروان همه ادیان بر مبنای رحمت و مهربانی و احترام به کرامت انسانی رفتار می‌کردند. هیچ‌گاه فردی را به اجبار، وادار به پذیرش اسلام نکردند و دست به شمشیر نبردند، مگر برای پس زدن یک دشمن سنگدل. بنابراین امروز که شرایط جهان به گونه ای دیگر رقم خورده و به خصوص ما در جهان غرب، شاهد ترویج اسلام هراسی هستیم می بایست این تصویر حقیقی پیامبر اسلام(ص) به دنیا معرفی شود تا چهره واقعی اسلام و پیام آور آن به وضوح قابل مشاهده باشد.

اگر امروزه در جدیدترین کنوانسیون های بین‌المللی و از طریق سازمان ملل متحد، سخن از اعاده حقوق اقلیت های دینی و مذهبی است و در ذیل دفاع از حقوق آنها، بحث از حق حیات، حق برخورداری از هویت مستقل و به دور از تبعیض، حق ایمان و عمل آزادانه به مذهب وجود دارد، باید به جهانیان نشان داد و شناساند که پیامبر اسلام(ص) در بیش از ۱۴ سده پیش در حالی که غرب و اروپا وارد فضای قرون وسطی می شدند و در زمانی که اعراب در گفتمان جاهلیت تنفس می کردند که حتی گاه به فرزند دختر خود نیز رحم نمی کردند، در آن عصر پیامبر رحمت و مهربانی ها، قراردادی را با یهودیان امضا می کنند که تمام حقوق دینی و انسانی را مورد توجه قرار داده و به صراحت و در مفادی امنیت آنان را تضمین می کنند. به عنوان مثال در یکی از نمونه های رفتار پیامبر عظیم شان اسلام(ص) با اقلیت های دینی که در منابع اهل سنت نیز آمده است، اینگونه روایت می کند که اگر جنازه ای را از کنار پیامبر(ص) می بردند، ایشان به خاطر احترام آن جنازه از جای برمی خاست و شخصی به ایشان گفت: ای رسول خدا، این جنازه یک یهودی است. پیامبر(ص) هم در جواب فرمودند: آیا آن جنازه یک انسان نیست؟ بله و برای هر انسانی در اسلام، ارزش و احترام و جایگاه خاص وجود دارد.

محکومیت توهین به پیامبر اسلام(ص) در جهانی که منطق سرمایه داری و بازار حاکم شده و قدرت های جهانی برای کسب سود بیشتر از هیچ کاری فروگذار نیستند و حتی حاضر هستند، مقدس ترین امور انسانی را نادیده بگیرند از اهمیت بسیاری برخوردار است اما در این جهان با چنین بلوا، اسلام به عنوان یک دین الهی از ظرفیت های زیادی برخوردار است که می تواند منشا خیر و برکت شود و همین امر هم باعث می شود تا کشورهای غربی هر زمان که فرصت به دست بدهد به مقدس ترین امور مسلمانان توهین کنند که نمونه بارز آن طی ماه‌های گذشته برخلاف دستورات ادیان الهی، اهانت‌هایی به اسلام و هتک‌حرمت ساحت مقدس پیامبر اعظم (ص) از طرف برخی نشریات و مسوولان دولت فرانسه صورت گرفت؛ ماجرا از این قرار بود که اهانت به پیامبر اسلام(ص) در ابتدا از مجله «شارلی ابدو» فرانسه شروع شد و در هفته‌های گذشته و با حمایت برخی مسوولان آن کشور ادامه یافت. هتک‌حرمت به ساحت پیامبر اکرم (ص) با واکنش‌های شدید مسلمانان به خصوص در ایران و جهان عرب و سران کشورهای اسلامی روبرو شد و همچنان ادامه دارد.

هرچند می بایست اعتراض به اینگونه هنجارشکنی ها فراگیر و عالم گیر باشد و جهانیان با هر گرایش دینی و اعتقادی، باید به این نکته به خوبی واقف باشند که در صورت سکوت در برابر چنین جریان های انحرافی و مفسده برانگیزی، دیگر هیچ کدام از پیامبران و آیین ها نیز از توهین و تمسخر مصون نخواهند بود و معتقدان به همه ادیان باید در برابر این توهین‌ها بایستند و اجازه ندهند به باورها و اعتقادات دینی بی‌حرمتی شود.

پیامبر(ص)؛ وحدت بخش جهان اسلام

محمد مصطفی(ص) با پیام رهایی بخش اسلام که کامل ترین دین بر روی زمین بود، امروز مهمترین عامل وحدت بخش در جهان اسلام به شمار می رود و در زمانه ای که جنگ و درگیر در جهان اسلام و عرب خود را نمایان کرده است، نام و سیره ایشان می تواند بسیار راهگشا باشد اما چرا می بایست جهان اسلام به چنین وضعیتی دچار شود.

شاید بتوان یکی از دلایل این امر را بی‌توجهی سران دولت‌های اسلامی به موضوع وحدت و بی اعتنایی به اهمیت این مهم دانست. به این صورت که سران کشورهای اسلامی موضوع وحدت اسلامی و جهان اسلام را یک موضوع غیرواقعی و غیرعملی تصور می کنند و به آن وقعی نمی نهند و برای عملی کردن آن گامی برنمی دارند و برنامه‌ای ندارند. در حقیقت سران این کشورها تصور می‌کنند، موضوع وحدت جهان اسلام یک موضوع شعاری و تصنعی است اما اتفاقات اخیر که به بهانه حمایت از آزادی بیان به وقوع پیوست در حقیقت نشان دهنده ضرورت توجه و تمرکز هر چه بیشتر جهان اسلام به مساله وحدت است که باید به آن بیشتر توجه شود.

متاسفانه امروزه برخی از کشورهای اسلامی فقط نامی را از قرآن، اسلام و سیره رسول اکرم(ص) یدک می کشند و از عمل کردن به آنها شانه خالی می کنند چرا که با منافع قدرتمندان آنها مغایرت دارد. به همین دلیل هم درصدد نیستند تا چهره ای واقعی از اسلام را به تصویر بکشند. از این رو اسلام را بر اساس منافع و سلیقه خود معرفی می کنند تا لطمه ای به منافع شخصی آنها وارد نشود و در نتیجه تنها چیزی که در برابر آن سکوت می کنند، مشکلات و دردهای جهان اسلام و مسلمانان است. با توجه به چنین اتفاق هایی است که مسلمانان جهان باید دریابند که اگر در این زمان، ضرورت وحدت و اخوت در مسیر تمدن نوین اسلامی را نپذیرند در آینده‌ای نه‌چندان دور به جوامعی مقلد، منفعل، عقب‌مانده و فقیر تبدیل خواهند شد که وقتی استعمارگران، انرژی و منابع زیرزمینی و دریایی آنها را به تاراج بردند، آنگاه مانند برده با اینها رفتار خواهند کرد.

نتیجه اینکه برای جلوگیری از تکرار توهین و جسارت‌ به ساحت نورانی پیامبر اکرم (ص) و باورهای اعتقادی بهتر است، موضوع وحدت میان مذاهب و کشورهای اسلامی جدی تر از گذشته دنبال شود زیرا اگر مساله اتحاد جهان اسلام در سال‌های گذشته جدی تر گرفته شده بود و به صورت واقعی‌ و عملی تر دنبال می‌شد، هیچ رسانه، فرد و مسوولی به خود جرأت اهانت به مقدسات دین اسلام را نمی‌داد