سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر فرصتی است تا شناختی از وضعیت ظرفیت‌های اهالی هنر، جوانان و اجرای آثار آنها فراهم شود. از این رو ضرورت دارد تا با مرتفع کردن مشکلات، ساماندهی آیین‌نامه‌ها و ساختارها امکانی برای حضور سلایق مختلف موسیقی به وجود آید.

سی‌وپنجمین جشنواره موسیقی فجر ۲۳ بهمن ۱۳۹۸ خورشیدی با ۲سانس اجرای موسیقی پاپ در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی به طور رسمی کار خود را آغاز کرد و به مدت یک هفته، تا سی‌ام همین ماه ادامه خواهد داشت. به گفته مسئولان این دوره از جشنواره موسیقی فجر، برخلاف دیگر جشنواره‌های فجر رقابتی نیست. افزون بر بخش‌های جانبی جشنواره، شامل ترانه و رسانه و موسیقی و رسانه، اعلام شده که در جشنواره امسال، ارکستر سمفونیک ۲ قطعه موسیقی را اجرا خواهد کرد که بهزاد عبدی برای قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس و قربانیان هواپیمای اوکراینی ساخته است. در این رویداد، ۸۲ گروه موسیقی در بخش‌های موسیقی دستگاهی، نواحی، کلاسیک، بین‌الملل، پاپ، ارکسترال، تلفیقی، بانوان، کودک و نوجوان با ۹۰ اجرا در ۸۰ نوبت به اجرای برنامه می‌پردازند.

بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر را از زوایای مختلفی مورد ارزیابی قرارداده اند.

رسانه‌های اصلاح طلب

روزنامه همدلی: در سال‌های گذشته بخش بانوان از جشنواره موسیقی فجر حذف شده بود و این اتفاق آه را از نهاد بسیاری از زنان سرزمین‌مان ایران که یا در عرصه موسیقی فعالیت می‌کردند یا علاقه داشتند اجرای بانوان را به نظاره بنشینند، بلند کرده بود.

روزنامه همدلی با درج گزارشی با عنوان ساز زنان کوک شد، نوشت: امسال اما این بخش دوباره در جشنواره موسیقی فجر احیا شده و پنج گروه نوشه (به سرپرستی نیوشا بریمانی)، کوک ماه (لیلا جعفرپور)، چریکه‌سنه (شرمین زرفشان)، تیدا (ترگل خلیقی) و ستاره قطبی (بهار ایلچی) در بخش بانوان فجر سی و پنجم حاضرند. علاوه بر این، آرپینه ایسرائیلیان-پیانیست ارمنستانی- در روز دوم جشنواره تکنوازی پیانویش را در رودکی به روی صحنه برد. گروه هنرستان موسیقی دختران در سالن سوره به روی صحنه رفت، خنیاگران مهر با ترکیب نوازندگانی که همگی از میان بانوان انتخاب شده‌اند و بهزاد عبدی رهبری آنها را بر عهده دارد، در تالار وحدت به اجرای برنامه پرداخت و کوارتت زهی نماد با سرپرستی ستاره بهشتی در رودکی به روی صحنه رفت. با این وصف، این دوره از جشنواره موسیقی را با حضور بخش بانوان در آن و البته با مرور روزهای ابتدایی‌اش می‌شود دوره کوک شدن ساز بانوان در فجر به حساب آورد.

رضا موسوی‌زاده در گفت وگو با خبرگزاری ایلنا می گوید: یکی از اتفاقات جدیدی که طی دوره‌های سی‫و‫چهارم و سی‫و‫پنجم جشنواره موسیقی فجر رخ داده، تبیین و اجرای آیین‌نامه‌ برگزاری این رویداد است. آیین‌نامه برگزاری جشنواره موسیقی فجر در اوائل تیرماه سال گذشته و پیش از برگزاری سی‌وچهارمین دوره، پس از امضای سیدعباس صالحی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) از سوی دفتر موسیقی منتشر شد. در جشنواره موسیقی فجر حضور نداشتیم؛ زیرا با سیاست‌های این رویداد همسو نیستم. واقعیت این است که هرچه می‌گذرد شاهد این موضوع هستم که سیاست‌های این رویداد در درون خود و به لحاظ مدیریتی دارای اشکالاتی است. «خانه موسیقی» بر این موضوع ورود کرده تا تغییراتی در آیین‌نامه ایجاد کند و در حال حاضر من و دیگر اعضای ذی‫ربط در «خانه موسیقی» بر روی اساسنامه یا همان آیین‌نامه برگزاری جشنواره کار می‌کنیم. یعنی بهتر است بگویم آیین‌نامه توسط «خانه موسیقی» در حال اصلاح است. شاید قدمت موسیقی در ایران بسیار زیاد باشد، اما قدمت آن به لحاظ اجرایی زیاد نیست و از عمر آن بیش از یک قرن نمی‌گذرد. بنابراین می‌توان گفت در این بخش در حال آزمون خطا هستیم، و به همین دلیل نمی‌توان گفت همه کارها باید از صفر تا صد درست انجام شوند.

روزنامه ایران در گزارشی آورده است: سالن برج میلاد پنجشنبه میزبان اجراهای مختلفی از جمله ارکستر سمفونیک صدا و سیما، ارکستر فرهنگ و هنر نادر مشایخی، کوارتت تار علی‌اصغر عربشاهی، ‌بانگ نو نسترن هاشمی و مهیار شادروان، اقبال آذر سبحان مهدی‌پور، میسان مهدی سواری و علی نیری، خنیاگران خیام صمد برقی، «اش» علیرضا اشرف‌پور و رضا بهرام بود. ارکستر سمفونیک صداوسیما به رهبری امینی اولین اجرای رسمی مهم‌ترین رویداد موسیقایی کشور بود. ارکستر سمفونیک صدا و سیما در این اجرا چند قطعه خارج از رپرتوار اجرایی خود را هم به عنوان قطعات آغازین کنسرت اجرا کرد. این قطعات شامل نیایش اثر مرحوم حشمت سنجری، رستم و سهراب اثر لوریس چکناواریان بود. این ارکستر سپس رپرتوار رسمی خود را که شامل قطعاتی بود که به مناسبت دویست و پنجاهمین سالگرد تولد آهنگساز کلاسیک آلمانی لودویگ فام بتهوون انتخاب شده بود اجرا کرد. محمد اله‌یاری مدیر کل دفتر موسیقی، حسن ریاحی آهنگساز پیشکسوت و سازنده سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و محمد سریر و امیر بکان از آهنگسازان ایرانی، نادر مرتضی‌پور رهبر ارکستر در اجرای ارکستر سمفونیک صدا و سیما در سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر حاضر بودند.

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ ارکستر ایرانی پایه یازدهم، نخستین گروهی بودند که در سانس دوم به صحنه رفتند. محمدرضا فیاض رهبری این گروه ۱۸ نفره دختران را به عهده داشت. در این بخش پیش درآمد دشتی که آهنگساز آن رضا محجوبی بود، همچنین قطعه «کاروان» اثر ابوالحسن صبا اجرا شد. سپس ارکستر ایرانی پایه دهم با ۲۶ نوازنده و به سرپرستی خانم صالحی به صحنه رفت و قطعات «پرنیان» به آهنگسازی فرامرز پایور و تنظیم کنندگی کاوه میرحسینی، همچنین «رنگ چهارگاه» اثر رکن‌الدین مختاری را نواختند. در بخش بعدی گروه نوازی پایه دوازدهم با ۲۳ نوازنده به صحنه رفتند و خاطرات رفته «قطعه‌ای برای عود و ارکستر» اثر بهزاد عبدی و «آفتاب نیمه شب» که حسین بهروز نیا آهنگساز آن است، اجرا کردند. سرپرستی این گروه هیلا فیض‌پور بود که در اجرا حضور نداشت و گروه به رهبری صدف افشاری نوازنده تمبک اجرا کرد.

به گزارش ایسنا، ۱۱ گروه موسیقی در ناین روز از جشنواره فجر حضور دارند. آغاز جشنواره موسیقی همانند جشنواره‌های فیلم و تئاتر فجر افتتاحیه‌ای نخواهد داشت. نخستین روز از جشنواره موسیقی فجر همزمان در پنج سالن برگزار ‌شد. تالار وحدت در ۲ سانس با دو اجرای ارکستر سمفونیک صدا و سیما به رهبری آرش امینی و همراهی یک سولیست خارجی به نام گراف مورژا و اجرای گروه «خنیاگران مهر» با حضور بهزاد عبدی و نوید نوروزی همراه بود. تالار رودکی نیز میزبان دو اجرای تکنوازی پیانو توسط آرپینه ایسرائیلیان و کوارتت «نماد» با سرپرستی ستاره بهشتی است. گروه «نقش» با حضور امیر شریفی و مجتبی عسگری و گروه «بامداد مشهد» با حضور سالار مرتضوی و وحید تاج نیز در فرهنگسرای نیاوران اجرا می‌کنند. سالن سوره هم میزبان گروه‌های «آوای تبری» با حضور جلال محمدی و زمان شکارچیان و هنرستان موسیقی دختران خواهد بود. بُندَهِش» به سرپرستی سهند بهادری نیز در برج آزادی به روی صحنه می‌رود.

اجرای موسیقی عربی در جشنواره موسیقی فجر، ‌عنوان مطلبی در پایگاه خبری عصر ایران است، در گزیده ای از آن می خوانیم: در دومین روز از جشنواره موسیقی فجر تالار سوره در سانس نخست میزبان اجرای گروه میسان از خوزستان بود. گروه میسان که گروه محلی خوزستان است با اجرای پنج آهنگ‌ به زبان عربی سانس خود را به پایان رساند. آهنگ اول ریتمی نسبتا آرام داشت. مهدی سواری، سرپرست گروه در پایان آهنگ ‌نخست با زبان عربی به حضار خوش آمد گفت و سپس اعضای گروه میسان را معرفی کرد. نوازنده تیمپو احمد سارمی، پرکاشن خلیل عبدالخوانی، کیبورد رشید خوانی، سنتور علی عموری، ویالون سجاد حلفی، خواننده حمدی صالح و سرپرست گروه مهدی سواری، اعضای گروه میسان هستند که امروز در تالار سوره دو آهنگ با زبان عربی و موسیقی اصیل خوزستانی را اجرا کردند. چهار آهنگ بعدی نیز با ریتمی آرام شروع شدند و در ادامه با ریتمی شاد و و تند حاضران در سالن را به وجد آوردند. دقایقی از آهنگ چهارم خواننده و تعدادی از نوازنده‌ها متوقف شدند و نوازنده‌های پرکاشن، تیمپو و کیبورد موسیقی شاد و زیبای محلی خوزستان را گوش‌نواز و مهیج اجرا کردند. ترکیب زیبای صدای سنتور با تیمپو و پرکاشن و لباس‌های محلی عربی که گروه میسان به تن داشتند فضای اجرا و تماشاگران در سالن سوره را برای لحظاتی را به سواحل خلیج فارس برد. اگر چه در سالن صندلی‌های خالی نسبتا زیادی به چشم‌ می‌خورد، اما تشویق و استقبال تماشاگران از قطعات این گروه موسیقی، حاکی از این است که شاید با به کار بردن تمهیدات جدی‌تری دیگر چون تبلیغات و اطلاع‌رسانی بیشتر بتوان تماشاگران قابل‌قبول تری را به سالن‌های اجرای موسیقی اقوام و نواحی کشاند و مردم را با این سبک از موسیقی هم آشنا کرد.

رسانه‌های اصولگرا

روزنامه وطن امروز: سی‌وپنجمین جشنواره موسیقی فجر در حالی از۲۴ بهمن‌ماه به طور رسمی کار خود را با اجراهای هنرمندان در تهران و شهرهای مختلف آغاز کرد که افتتاحیه این دوره از جشنواره حال و هوای متفاوتی نسبت به دوره‌های پیشین داشت. افتتاح رسمی این دوره از جشنواره، اجرای یک قطعه ویژه به یاد شهید سپهبد حاج‌قاسم سلیمانی در تالار وحدت تهران بود که ارکستر سمفونیک صداوسیما با تقدیم اجرای قطعه «سوگ سهراب» به «حاج قاسم» این اتفاق مهم را رقم زد.

روزنامه وطن امروز با درج گزارشی با عنوان سوگ سهراب به یاد قاسم نوشت: جشواره موسیقی فجر امسال با وجود حضور پرشور هنرمندان شاخه‌های مختلف با یک معضل همیشگی در برخی اجراها مواجه است؛ یکی از نکات قابل اعتنای روز نخست جشنواره موسیقی فجر، فقر مخاطب در برخی اجراها بود به طوری که به استثنای اجرای افتتاحیه اکستر سمفونیک صداوسیما و کنسرت‌های پاپ، در سایر اجراها در تالارهای مختلف تهران صندلی‌های خالی بدجور توی ذوق می‌زد که شاید بهتر باشد مسؤولان جشنواره موسیقی فجر برای حل این معضل راهکارهایی بیندیشند، از جمله کاهش قیمت‌ بلیت‌ها که شاید بتوان از این طریق دانشجویان رشته‌های هنری و مخاطبان خاص موسیقی را به حضور در اجراهای کلاسیک جشنواره ترغیب کرد. اما از نکات قابل توجه جشنواره موسیقی فجر امسال می‌توان به اقدام قابل توجه ستاد خبری جشنواره موسیقی فجر اشاره کرد؛ گروه روابط عمومی جشنواره موسیقی فجر مکانی را در طبقه سوم تالار وحدت طراحی و تعبیه کرده که خبرنگاران و عکاسان رسانه‌ها با حضور در این پاویون رسانه‌ای می‌توانند در نبود افراد غیرمرتبط نسبت به پوشش اخبار جشنواره اقدام کنند. در این میان برخی شبکه‌های رادیویی نیز با استقرار واحدهای سیار رسانه‌ای نسبت به پوشش اخبار جشنواره اقدام کرده‌اند.

شب شلوغ سنتی‌خوان‌ها، ‌عنوان گزارشی در روزنامه صبح است، در گزیده ای از آن می خوانیم: نخستین شب اجرا در اولین سانس سالن سوره جشنواره موسیقی فجر با آیین نوروزخوانی و شادیانه‌های مازندران شروع شد. گروه ۲۱‌نفره آوای تبری با لباس‌های محلی و اجرای آیین نوروزخوانی «نوید بهار» به صحنه آمدند. جلال محمدی، سرپرست گروه آوای تبری ابتدای برنامه درباره اجراهای گروهش توضیح داد: از اسفندماه، نوروزخوانی در سراسر ایران شروع می‌شود، به همین دلیل ما هم برای شروع برنامه، کاروان نوروزخوانی را به مناسبت نزدیک شدن به این ایام در نظر گرفتیم. آهنگ‌هایی که برای شما اجرا می‌کنیم تنظیم شده هستند و به جز تیرماه که در تالاروحدت اجرا کرده‌ایم، با کمی تغییرات برای اولین‌بار امشب اجرا می‌شوند. او همچنین از حاضران در سالن بابت اینکه گروه مجبور هستند برای هر اجرا سازهایشان را کوک کنند، عذرخواهی کرد و گفت: ما از مازندران آمده‌ایم و سازهایمان خشک است و با توجه به نور پروژکتورهای سالن مجبوریم سازهایمان را مرتب کوک کنیم.

ناصر نظر مدرس موسیقی کودک و نوجوان که طی سال‌های اخیر با مجموعه ارکسترهای «پارس» حضور فعالی در اجراهای زنده مرتبط با موسیقی کودک و نوجوان داشته است در گفت وگو با خبرگزاری مهر ضمن اشاره به حضور این مجموعه در سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر بیان کرد: مدت‌های زیادی بود که مجموعه ارکستر «پارس» درصدد برنامه‌ریزی و راه‌اندازی یک ارکستر جدید متشکل از سازهای بادی برنجی بود. چرا که ما معتقد بودیم با توجه به روند آموزشی که برای کودکان و نوجوانان در حوزه موسیقی برنامه‌ریزی کرده‌ایم می‌توانیم شرایطی را فراهم کنیم که هنرمندان این گروه سنی با شرایط بهتر و باکیفیت‌تری سازهای بادی و برنجی را بشناسند و گمان نکنند که این سازها فقط کاربرد حضور در ارکسترهای نظامی را دارد. من می‌دیدم بسیاری از این هنرآموزان بر این باور بودند که این سازها فقط در ارکسترهای نظامی کاربرد دارد. از این جهت همواره این دغدغه را داشتم که بتوانیم با راه‌اندازی ارکستر سازهای بادی، هنرآموزان را به آنچه در حوزه آموزش مد نظرمان بود نزدیک کنیم. بر اساس آنچه گفته شد اولین برنامه ارکسترسازهای بادی برنجی «پارس» که به نوعی یک رونمایی از یک ارکستر جدید مجموعه ما به حساب می‌آید در چارچوب برگزاری سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر صورت خواهد گرفت که در این کنسرت حسین شریفی از نوازندگان شناخته شده سازهای بادی به عنوان رهبرارکستر حضور خواهد داشت. در این اجرای زنده قطعاتی مهم در حوزه موسیقی کلاسیک و موسیقی جَز پیش روی مخاطبان قرار خواهد گرفت. فضایی که به نوعی اولین اجرای رسمی ما به حساب می‌آید و قطعا برای اجراهای دیگر آن برنامه‌ریزی صورت گرفته است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، همواره اولین اجرایی که در جشنواره موسیقی فجر در تالار وحدت به صحنه برده می شود از اجراهای شاخص برگزیده می شود یا لااقل عرف دوره های پیشین اینچنین ذهنیتی ایجاد می کند. البته در هر رویدادی اجرای اول از اهمیت خاصی برخوردار است. اجرای ارکستر سمفونیک صدا و سیما که واقعا انتظار حضور رئیس رسانه ملی در این اجرا می رفت و نیامد، با وجود بهره از ویلون نواز توانمند روس نتوانست انتظارات را اقناع کند. نکته اول اینکه حدود سه قطعه از رپرتوار اجرایی گروه تغییر کرد و اجرا نشد که در نوع خود و با توجه به اینکه یکی از قطعات به مناسبت دویست و پنجاه سالگی بتهوون برنامه ریزی شده بود اما اجرا نشد. متاسفانه قطعات کورال بخش نخست با ناکوکی و فالشی گروه کُر همراه بود که پیش تر اجراهای خوبی از این گروه کُر با رهبر باسابقه اش رازمیک اوحانیان شاهد بوده ایم. ارکستر سمفونیک صدا و سیما متاسفانه از نظر صدادهی و دینامیک با رهبری آرش امینی نسبت به اجراهایی که به رهبری سهراب کاشف به صحنه برده می شد دارای افتی محسوس بود.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، ارکستر سمفونیک سازمان صداوسیما به رهبری آرش امینی با حضور نوازنده مطرح روسی اولین اجرای رسمی سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر را برگزار کرد و به نوعی افتتاح رسمی جشنواره موسیقی فجر با تقدیم اجرای قطعه «تشییع پیکرسهراب» به سپهبد شهید سلیمانی از ارکستر صداوسیما رقم خورد. طبق برنامه‌ریزی‌ها برنامه پیش روی ارکستر سمفونیک سازمان صداوسیما در افتتاحیه رسمی سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر در دو بخش برگزار کرد، قسمت اول برنامه با چند قطعه ایرانی از جمله «نیایش یزدان» حشمت سنجری که محتوایی آیینی-ملی دارد اجرا شد و در ادامه نیز قطعه «تشییع جنازه سهراب» اثری از لوریس چکناواریان با تقدیم به مقام والای شهید سپهبد سلیمانی به اجرا درآمد. مجموعه ارکستر سمفونیک سازمان صداوسیما که طی سال‌های اخیر به عنوان منظم‌ترین «ارکستر» کشور تمرینات خود را پیگیری می‌کرده است مدتی است با چندین اجرا فصل تازه‌ای از فعالیت‌های خود را آغاز کرده است. ارکستر سمفونیک صداوسیما هم اکنون به سطح کیفی بالایی رسیده که توانایی اجرای پیچیده‌ترین قطعات موسیقی کلاسیک را در بهترین فرم ممکن داراست که به اعتباری دست یافته که نوازنده‌های نامی دنیا حاضر به همکاری با این ارکستر هستند.

به گزارش الف، ذکر چند نکته در راستای برگزاری سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر لازم می نماید. اول اینکه بالاخره در مبدا ورودی تالار وحدت و حتی از ابتدای خیابان استاد شهریار با دکورها و پوستر و بنرهایی که با سلیقه طراحی و نصب شده بود کاملا احساس جشنواره فجر مشهود بود و در شان این رویداد به این بخش پرداخته شده بود. خوشبختانه امسال برخورد بخش حراست فیزیکی بسیار خوب بود چراکه هرسال آنچنان که باید در شان خبرنگار برخورد نمی شد ولی این بار خوشبختانه برخوردها مناسب و محترمانه است. یکی دیگر از مواردی که برای شان جایگاه رسانه و خبرنگار در جشنواره سی و پنجم لحاظ شده بود تدارک کیس باکس هایی برای عکاسان بود تا بتوانند تجهیزات خود را آنجا بگذارند. امسال همچنین مکانی مشخص و مناسب برای خبرنگاران جهت تهیه و تنظیم اخبار تدارک دیده شده است.

امروز در «موسیقی فجر» چه خبر است؟، عنوان گزارشی در پایگاه خبری خبرآنلاین است، در گزیده ای از آن می خوانیم: چند گروه معتبر و شناخته شده موسیقی ایرانی در سومین روز از برگزاری سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر در تالارهای مختلف به اجرای برنامه می‌پردازند. چند گروه صاحب نام و شناخته شده موسیقی ایرانی که خوانندگان و نوازندگان آن‌ها از هنرمندان صاحب سبک و شناخته شده موسیقی ایرانی هستند و در چارچوب سومین از برگزاری سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر به اجرای برنامه در تالارهای مختلف می‌پردازند.