فریدون عموزاده خلیلی؛ نویسنده پرکار و تاثیرگذار ادبیات کودک
فریدون عموزاده خلیلی، نامی که در عرصه ادبیات به خصوص ادبیات کودک و نوجوان در کنار اسامی افرادی چون قیصر امینپور، بیوک ملکی و بسیاری از نامآوران این عرصه وجود دارد. فردی که فعالیتهایش بسیار بیشتر از تالیف کتاب بوده است.
فریدون عموزاده خلیلی ۲۵ بهمن ۱۳۳۸ در سمنان متولد شد. تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را در زادگاهش گذراند. در همان دوران در سمنان به نوشتن نمایشنامه و داستان مشغول بود و در واقع در این برهه در ابتدای کارش بود. ۱۳۵۷ خورشیدی برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در رشته ریاضی مشغول به تحصیل شد. در همان زمان بود که کمکم همکاریاش با نشریات را آغاز کرد و نوشتههایش در مطبوعات آن زمان منتشر میشد. در ۱۳۵۹ خورشیدی وارد حوزه هنری و به طور جدی و حرفهای وارد عرصه نوشتن شد.
"نخستین کتاب عموزاده خلیلی در ۱۳۶۱ خورشیدی منتشر شد. او در فاصله سالهای ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۶ مسوولیتهای مختلفی همچون دبیر شورای ادبیات، مسوول واحد قصه، مسوول واحد کودک و نوجوان، مسوول جُنگ سوره و... را در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی را به عهده داشت. او از پایهگذاران و دبیر شورای مدیریت دفتر هنر و ادب کودک و نوجوان در ۱۳۶۵ خورشیدی بود. عموزاده خلیلی سال ۱۳۶۷ ماهنامه سروش نوجوان را به همراه قیصر امین پور و بیوک ملکی تأسیس کرد و تا ۱۰ سال عضو شورای سردبیری این مجله بود. او از اعضای مرکزی و موسسان روزنامه همشهری نیز به شمار می رفت و راهاندازی اولین روزنامه ویژهٔ نوجوانان در تاریخ مطبوعات ایران به نام آفتابگردان از افتخارات عموزاده است. عموزاده بارها در جشنوارههای مختلف کتاب، فیلم، نمایش و مطبوعات عضو هیات داوران بوده و آثارش در جشنوارههای متعدد داخلی و خارجی برگزیده شدهاند. او همچنین مدتی کوتاه در مرکز ملی گفتوگوی تمدنها مسوول بخش جوانان و دبیر همایش بینالمللی «بچههای زمین سلام» بود و کتاب او برگزیده سال از سوی کتابخانه مونیخ شناخته شد. او همچنین یک بار جایزه یونیسف را هم دریافت کرده است." (۱)
اندیشه عموزاده خلیلی
عموزاده خلیلی در گفتوگویی درباره نیاز ادبیات کودک و نوجوان به نگاه و پرداخت نو میگوید: فکر می کنم خانه تکانی به همان نسبتی که برای زندگی ضروری است، برای مطبوعات و ادبیات کشورمان نیز امری واجب و الزامی است؛ اگر خانه تکانی به معنای زدودن گردوغبار از داشتههای فعلی و اندیشیدن به تغییر و تحول در فضای داخلی و چیدمان زندگی به وسیله افزودن یا به کنار گذاشتن اسباب و وسایلی باشد، بیتردید تمامی بخشها و اجزای فعالیتهای زندگی انسان از جمله مسایل فرهنگی نیازمند خانهتکانی است. چون اعتقاد دارم که ادبیات موجودی پویا و زنده است و موجود زنده نیز بیشک نیازمند غبارزدایی و فراهم کردن امکانات جدید برای زیست بهتر است، پس به خانهتکانی نیازمند است و بیتردید ادبیات و مطبوعات نیز به پاس زنده بودن و ضربان نبض شریان حیاتش، به طور حتم به خانهتکانی، غبارروبی، نوگرایی و تحولبخشی نیازمند است و در این میان احساس میکنم که ادبیات ما در تمامی حوزههای اندیشهورزانه، خلاقانه و تولید محورش، امروز بیش از هر زمانی نیازمند خانهتکانی است.
خلیلی همچنین در پاسخ به این پرسش که او ایستایی را برای خودش چگونه معنا میکند، گفته: "برای من ایستایی معادل شکست است، به تعبیر دیگر ایستایی برای من برابر با نوعی فروپاشی درون است. به عنوان مثال وقتی که ماهنامه چلچراغ در سال ۱۳۸۹ برای ۲ ماهی تعطیل شد، در آن زمان شرایطم به گونهای بود که هیچ زمینه کاری دیگر برای ادامه فعالیتهایم وجود نداشت و خیلی خودمانی اینکه هیچ کار دیگری نداشتم که بتوانم آن را انجام دهم. به همین خاطر روزهای بسیار سختی را پشت سر گذاشتم...روزهای سختی که از آن نام بردم به این معنا نبود که چرا نمیتوانم کار دیگری انجام دهم؛ بلکه رسیدن به همان ایستایی بود، چون آن توقف و توقیف بار دیگر به من نشان داد که چه میزان کار انجام نشده به خصوص در زمینه فعالیتهای فرهنگی در حوزه کودک و نوجوان وجود دارد که شخصی از آنها سراغ نگرفته است. در حقیقت معنای ایستایی برای من کارهای فراوانی است که وجود دارد."(۲)
تالیفات
عموزاده خلیلی در عرصه ادبیات کودک و نوجوان جزو پرکارترینها به شمار میرود. از جمله تالیفات او عبارتند از: فریاد کوهستان، آن سوی صنوبرها، آن شب که بیبی مهمان ما بود، خدای روزهای بارانی، دوچرخه آقاجان، روزهای امتحان، سفر چشمه کوچک، سه ماه تعطیلی، هیزم، زرد مشکی، مجموعه ۴ جلدی کلاغهای بلوار ساعت، اژدهای بدجنسی که چشمهایش آستیگمات بود(نبود!)، فرهنگ توصیفی شخصیتهای داستانی نوجوان در ۲ جلد و عطسه خیال(۹۹ داستان ۹۹ کلمه ای).
او در حوزه نظری هم آثاری داشته که عبارتند از: تألیف سه جلد کتاب در تئوری و نقد و تحلیل ادبیات داستانی (فرهنگ توصیفی شخصیتهای داستانی نوجوان، فرهنگ توصیفی شخصیتهای داستانی نوجوان (۲ جلد)، کتاب کوچک داستاننویسی.
موفقیتها
فریدون عموزاده خلیلی بیش از ۱۶ کتاب مستقل و تعدادی کار مشترک گردآوری و منتشر کرده که برای او دهها جایزه داخلی و خارجی، به ارمغان آورده است. برنده جایزه بهترین کتاب سال جمهوری اسلامی (۱۳۶۸) برای کتاب سفر به شهر سلیمان، برنده جایزه نویسنده برگزیده یونیسف (۱۳۷۸) به خاطر توجه ویژه به حقوق کودکان در کتابها، یکی از ۲۰ نویسنده برگزیده ۲۰ سال اول انقلاب در زمینه کودک و نوجوان (۱۳۷۸)، دریافت نشان (گواهینامه) درجه یک هنری در زمینه ادبیات داستانی- به خاطر یک عمر تلاش (۱۳۸۷)، برنده قلم بلورین در جشنواره کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای کتاب "خدای روزهای بارانی"، برنده جایزه قلم زرین در نهمین جشنواره مطبوعات (۱۳۸۱)، سردبیر برگزیده نشریات کودکان و نوجوانان ایران برای حضور در کنفرانس بینالمللی سردبیران نشریات کودک (ژاپن-۱۳۷۶)، سردبیر برگزیده نشریات کودک و نوجوان توسط شورای کتاب کودک، برگزیده فهرست کتابخانه بینالمللی مونیخ (مجموعه کتاب "کلاغهای بلوار ساعت")، سردبیر برگزیده در جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جایزه لاکپشت نقرهای برای کتاب کوچک داستاننویسی.
پینوشت:
۱- به نقل از کتاب چهرههای ادبیات کودک و نوجوان- منتشر شده در سال ۱۳۷۹
۲- خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، گروه فرهنگی، ۲۵ اسفندماه ۱۳۹۳
مطالب مرتبط
تگها
مطالب پربیننده
- چگونه تشخیص دهیم یک تصویر با هوش مصنوعی ساخته شده؟
- آموزش کامل تهیه سبزه عید با تخم شربتی
- کاهش وزن علمی و بدون برگشت
- چگونه میتوان از اینستاگرام، تیکتاک و گوشیهای همراه فاصله گرفت؟
- کمبود چه مواد غذایی باعث افزایش ابتلا به افسردگی میشود؟
- چطور مامان بابای خودمان باشیم؟
- مادران تلفنهمراه خود را به کودکشان بدهند یا خیر؟
- چرا مردان در بیان احساسات خود موفق نیستند؟
- آیا در برزخ، شفاعت وجود دارد؟
- "همای سعادت" اسطوره یا واقعیت؟!
- گیاهانی که استرس خانه و محل کار را کاهش میدهند
- سیگارهای الکترونیک یک جایگزین توهم زا
- سونامی سالمندی، بحران پیش روی کشور
- درباره خانه عباسیان، شاهکار معماری ایران در کاشان
- درباره قنات بلده فردوس؛ بیبدیل در دل کویر
- درباره شغاب، گورستان دلاوران در بوشهر
- کاخ خسرو کرمانشاه؛ شکوهی به جا مانده از دوران ساسانی
- درباره پل ساسانی دزفول، کهنترین پل آجری جهان
- چگونه سینمای ایران به رکورد فروش ۱۰۰۰ میلیارد تومان رسید؟
- لذتبخشترین نماز
- درباره تذهیب و انواع آن
- چقدر برای شریک زندگیمان وقت بگذاریم؟
- مواد غذایی موثر در بهبود علائم یائسگی
- حضرت زهرا (س) و تاکید روی آموزش علم
- هشدار؛ چه پیامکهایی را باز نکنید
- اسانسهای دافع اضطراب را بشناسیم
- حضرت زهرا (س)، الگوی بیبدیل یک زن مسلمان
- درمان تورم کف و قوزک پا
- معرفی غذاهای سنتی ایرانی در شب یلدا همراه با تصاویر
- نحوه آموزش صبر و بردباری به کودکان
- قوانین کلاس و مدرسه
- قالب آماده و زیبای پاورپوینت(15)
- ۵ فیلم که همه زنان ایرانی باید تماشا کنند
- شعار سال ۱۴۰۱ «سال تولید، دانشبنیان و اشتغالآفرین»
- قالب زیبای پاورپوینت برای ارائه پروپوزال و دفاع رساله دکترا
- قالب پاورپوینت کادر دار زیبا
- قالب پاورپوینت گرافیکی و طرح دار زیبا
- قالب پاورپوینت گرافیکی زیبا
- رنگ چشم هایتان درباره شما و اجدادتان چه می گوید؟
- قالب پاورپوینت گرافیکی جالب
- نمونه تدریس درس اول هدیه آسمان پنجم
- پورنوگرافی چیست و چه اثری بر مغز و رابطه جنسی دارد؟
- اندکی درباره درسپژوهی
- کتاب پسری که جادویی شد
- همه زائران سلطان
- قالب پاورپوینت
- معرفی کتاب
- دوستی با کتاب
- قالب پاورپوینت گرافیکی
- درباره محسن رضایی
- معرفی کتاب
- کتاب راهنمای کامل Interaction access
- درباره امیر کبیر
- کتاب پیوند زخم خورده
- کتاب آموزش علیه آموزش
- درباره فخرالدین عراقی
- خلاصه کتاب سواد بصری
- درباره محسن مهر علیزاده
- تورم به کدام سو میرود؟
- طغیان سرخک