گشت و گذار در آثار شیخ اشراق سهروردی با کتاب «داستان آواز پر جبرئیل»

گشت و گذار در آثار شیخ اشراق سهروردی با کتاب «داستان آواز پر جبرئیل»

 «داستان آواز پرجبرئیل» عنوان کتابی است که به قلم «عباس محمدی» نوشته شده و قابلیت‌های تصویری آثار رمزی شیخ اشراق سهروردی را در این جستار به شیوایی کاویده است.

این کتاب ۱۶۰ صفحه‌ای با شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت هر جلد ۲۵ هزار تومان از سوی انتشارات روزگار به چاپ رسیده و روانه کتابفروشی‌ها شده است.

مطالب این کتاب در قالب چهار فصل ارایه شده که در فصل نخست نویسنده سهروردی و دیدگاه اشراقی او را شرح و در خصوص شریعت، طریقت ، حقیقت و شهود توضیحاتی را ارایه داده است.

در ادامه این فصل اعتقاد سهروردی به تقسیم عوامل مطرح شده و صناعت ادبی تمثیل و رمز، دلایل رمز و تمثیل‌گری،رمزهای عالم کبیر و صغیر ، عالم خیال در متون قرآنی و عرفان اسلامی، شهرهای عالم مثال اقلیم هشتم، عالم سایه‌های آینه در فرهنگ و تمدن اسلامی همراه با شرح مفهوم زیبایی از نگاه سهروردی عنوان شده است.

در فصل دوم کتاب نیز پیشینه محتوایی، قرص بالدار، نمونه اولیه فرشته آسمانی یا جبرئیل در متون مختلف، آواز پرواز انسان و سفر پرندگان، مشخصه نگارگری ایران اسلامی، پیشینه تصویری جبرئیل در نگارگری ایرانی، نگاره مربوط به شاه طهماسب برگرفته از خمسه نظامی، قابلیت تصویری توسط کلام و نقش و تصویر در فرهنگ اسلامی و آواز و موسیقی کلام به شرح و بسط آمده است.

نویسنده در فصل سوم کتاب به ارایه داستان آواز پر جبرئیل و مشخصه‌های آن پرداخته و تحلیل محتوایی در این زمینه دارد.

فصل چهارم کتاب نیز نگاهی تصویری به اثر رمزی آواز پر جبرئیل، فرم و شکل مصورسازی آواز پر جبرئیل، نقش رنگ در مصورسازی داستان پر جبرئیل، مفاهیم کاربردی رنگ ‌های آبی، زرد، سبز ، سفید و سیاه و سفید، قابلیت و ترکیب خوشنویسی، فضا و زمان در آواز پر جبرئیل، نور و ترکیب‌بندی، فضا و کادر و محیط در تصویرسازی داستانی ارایه شده است.

در مقدمه این کتاب آمده است: جبرئیل در قرآن کریم رساننده وحی الهی به پیامبر اکرم (ص) است و مقام فرشته پیام‌رسان را دارد که با توجه به نقشش و فرازهایی از سوره نور در قرآن کریم، سهروردی عارف و فیلسوف مسلمان قرن پنجم در داستانی با عنوان آواز پر جبرئیل همه کائنات را زائیده پر چپ و راست و سیا و سفید این فرشته معرفی کرده و با دیدگاهی رمزی به تصویرسازی ذهنی این مضمون پرداخته است.

صور خیال یا تصویر در شعر فارسی به کمک ترکیب کلمات ساخته می‌شود و یک توصیف یا استعاره و تمثیل است که تصاویر بدیعی را در ذهن مخاطب می‌آفریند و تبدیل این صور ذهنی و کلامی به صور تصویری در ذهن تصویرگر و نقاش صورت می‌گیرد.

خیال یا تصویر سازی و نقاشی در قالب فرم و رنگ بر پهنه دوبعدی بوم و کاغذ ترسیم می‌شود و تصاویر ترسیمی ذهن به شکل عینی جان می‌گیرد و می‌توان گفت یک تصویر معادل هزار کلمه است.

بررسی قابلیت‌های تصویری متون فاخر کمتر مورد توجه قرار گرفته و از آنجا که تصاویر ذهنی و کلامی آثار سهوردی در قرن پنجم غنی است و صناعات ادبی متعددی دارد این کتاب نوشته شد تا مسیری در رمزگشایی داستان‌های زیبا را فراروی خوانندگان قرار دهد.

«عباس محمدی» نویسنده این اثر، کارشناس ارشد گرافیک و پژوهش هنر است.

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه